Syria: Show độc diễn hoàn hảo của vũ khí Nga

Sự hiện diện của Iskander trong lễ diễu binh ở Hmeymim

Mới đây, hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander-M (SS-26 Stone) đã tham gia cuộc diễu binh Chiến thắng trong căn cứ không quân Hmeymim của Nga ở Syria, cùng với xe bọc thép “Tigr-M”, “Typhoon”, phương tiện vận tải bọc thép BTR-82A và tên lửa-pháo phòng không “Pantsir”.

Sức công phá mạnh, độ chính xác cao, tầm bắn xa vượt trội – đó là nhận xét tóm tắt về hệ thống tên lửa chiến thuật tác chiến “Iskander-M” mà nhóm quân Nga ở Syria đang sử dụng thành công. Bài viết trên trang web của Sputinik đã giải thích lý do vì sao Iskander được đưa đến Cộng hòa Ả Rập Syria? Và còn những vũ khí nào đã được thử lửa trên chiến trường khốc liệt này?

Sự hiện diện của hệ thống tên lửa chiến dịch-chiến thuật (OTMS) của Nga trên đất Syria được Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu công bố lần đầu tiên vào tháng 12 năm 2017.

Ông giải thích rằng, các hệ thống này được sử dụng cho những đòn tấn công có độ chính xác cao vào các mục tiêu quan trọng của bọn chiến binh, cùng với tên lửa hành trình “Kalibr”, Kh-55 và một số vũ khí khác.

Một năm sau, Phó Thủ tướng Nga Yuri Borisov lưu ý rằng, Iskander đã khẳng định hiệu suất cao trong điều kiện thực chiến và tất cả các thiếu sót phát hiện ra trong quá trình sử dụng đã được loại bỏ hoặc khắc phục.

Tuy nhiên theo cách không chính thức thì thông tin về các hệ thống OTMS này ở Syria đã thấp thoáng xuất hiện ngay từ năm 2016, khi có hình chớp sáng từ cuộc phóng tên lửa tại căn cứ không quân Hmeymim trong đoạn phim phóng sự của kênh truyền hình Nga.

Tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga đã được triển khai ở Syria

Khi đó, Bộ Quốc phòng không tiết lộ bất kỳ chi tiết nào về việc sử dụng Iskander trong thực chiến ở Trung Đông. Nhưng vào tháng 6 năm 2016, truyền thông Syria đã viết rằng OTMS đã hoạt động trên cửa khẩu biên giới Bab al-Hawa từ Thổ Nhĩ Kỳ đến tỉnh Idlib của Syria. Cú đánh sấm sét đã tiêu diệt hàng chục chiến binh và một số thiết bị.

Theo ý kiến của các chuyên gia, việc sử dụng Iskander ở Syria là vô cùng hạn chế. Phần lớn các mục tiêu do máy bay của lực lượng Không quân-Vũ trụ phá hủy, việc phải sử dụng đến tên lửa đạn đạo là rất ít. Vậy sự hiện diện của Iskander ở Syria là nhằm mục đích gì?

Iskander kiềm chế hiệu quả những cái đầu nóng

OTMS chỉ được sử dụng để triệt hạ các đối tượng cơ sở hạ tầng quan trọng nhất của bọn khủng bố; trụ sở chỉ huy và các đầu sỏ chiến binh; các cầu cống, sân bay, hầm ngầm... Hiện nay, khi “Nhà nước Hồi giáo” (IS) ở Syria trên thực tế đã bị đánh bại, còn trong tỉnh nổi loạn Idlib đang có hiệu lực của thỏa thuận ngừng bắn, thì nói chung những vũ khí lợi hại này ít phải dùng đến.

Dù sao đi nữa, sự hiện diện của Iskander tại căn cứ không quân Hmeymim vẫn giữ vị thế át chủ bài quan trọng đối với nhóm quân Nga.

Những hệ thống tên lửa chiến thuật-chiến dịch OTMS này đủ sức tiêu diệt các mục tiêu mặt đất ở khoảng cách lên tới 500 km. Tên lửa bay với tốc độ cao dọc theo quỹ đạo không thể đoán trước, đặc tính đó giúp Iskander thành mục tiêu phức tạp khó xác định đối với hệ thống phòng không và các phương tiện chống tên lửa. Sự hiện diện của Iskander cho các địch thủ, mà trước hết là Hoa Kỳ thấy rằng, Nga sẽ trụ vững ở Syria trong thời gian dài.

Trung tướng Alexandr Luzan cựu phó chỉ huy Lực lượng phòng không của lục quân Liên Xô, chuyên trách về vũ khí giải thích với Sputnik rằng, các nước NATO hiện không có và trong tương lai gần vẫn sẽ không có những phương tiện đủ sức chống Iskander.

Triển khai hệ thống tên lửa chiến thuật Iskander-M trong cuộc trình diễn tại Diễn đàn Kỹ thuật Quân sự Quốc tế 3 - "Quân đội-2017" tại Sverdlovsk

Iskander hiện là ưu thế vượt trội quan trọng của Nga. Ngay cả hệ thống phòng không “Patriot” của Mỹ cũng không đủ hiệu quả đối với tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình cũng như các mục tiêu cỡ nhỏ phức tạp khác. Họ bắn hạ tối đa chỉ một trong số ba tên lửa đó.

Iskander là luận cứ đầy trọng lượng cả trong cuộc đối thoại với những thành viên khác tham gia xung đột Syria.

Mới đây Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar tuyên bố rằng Ankara đang chuẩn bị chiến dịch quân sự ở tỉnh Idlib của Syria. Như vậy, lệnh ngừng bắn có thể cáo chung. Moscow và Damascus thì không muốn Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm vũ trang do nước này kiểm soát đi quá xa ở Idlib. Và OTMS của Nga sẽ là yếu tố kiềm chế răn đe cần tính đến ở đây.

Thử nghiệm vũ khí không quân

Hầu như tất cả các loại kỹ thuật hàng không có mặt trong hệ trang bị của Lực lượng Không quân-Vũ trụ Nga đều đã qua thử sức trong thực chiến Syria. Song hành với các “cựu binh” như máy bay ném bom tiền tuyến Su-24, máy bay tấn công mặt đất Su-25 và trực thăng tấn công Mi-24, còn có các chiến đấu cơ Su-35S và Su-30SM mới nhất. Các chiến đấu cơ này hộ tống máy bay tấn công và đôi khi cũng chủ động tấn công các mục tiêu trên mặt đất.

Xuất trận lần đầu tại Syria, kể từ tháng 2 năm 2018, chiến đấu cơ thế hệ thứ năm Su-57 đã thực hiện mười chuyến bay chiến đấu.

Thành tích chiến đấu được mở rộng nhờ các máy bay ném bom chiến lược Tu-95 và Tu-160 mang tên lửa hành trình tầm xa, cũng như máy bay ném bom tầm xa Tu-22M3, xóa sổ các chủ thể của chiến binh bằng tên lửa hành trình và bom rơi tự do.

Máy bay không người lái Orlan-10 đã được sử dụng ở Syria

Tại Syria, đội quân Nga lần đầu sử dụng đại trà các phương tiện bay không người lái, hạng nhẹ như “Orlan-10”, “Enikc-3” và hạng nặng như “Forpost”, sản xuất theo giấy phép của Israel.

“Orlan” và “Eniks” được sử dụng để tuần tra theo dõi các đơn vị đồn trú xung quanh căn cứ, làm nhiệm vụ trinh sát và tìm kiếm trong một bán kính hạn chế, còn “Forpost” tham gia các chuyến bay chiến đấu, theo dõi, xác định các cuộc tấn công bằng tên lửa và bom.

Ngoài ra, máy bay không người lái còn có vai trò quan trọng giúp điều chỉnh độ chính xác của hỏa lực pháo binh.

Tại Syria, Nga đã cũng triển khai nhóm hỏa lực phòng không hùng mạnh. Căn cứ không quân Hmeymim được bao phủ bởi các hệ thống phòng không S-400 Triumf tiên tiến nhất, hệ thống phòng không “Buk-2M” và các tổ hợp tên lửa-pháo phòng không “Pantsir-S1”, đặc biệt nổi bật về khả năng triệt hạ máy bay không người lái của bọn chiến binh.

Vũ khí lục quân qua thực chiến

Trên đất Syria còn có cuộc ra mắt của các xe bọc thép “Typhoon-K” (trên cơ sở “KamAZ”) và “Typhoon-U” (trên cơ sở “Ural”). Trong điều kiện chiến đấu, những cỗ xe này thể hiện tính chất bảo vệ cao. Hiện các xe “Typhoon” ở Syria đang được sử dụng tích cực trong các đơn vị quân cảnh Nga.

Vai trò không kém quan trọng trong các chiến dịch tấn công thuộc về các hệ thống súng phun lửa TOS-1 “Burratino” và TOS-1A “Solntsepek”. Những khẩu súng bắn đạn pháo nhiệt áp không điều khiển, nổi bật về độ chính xác cao khi bắn ở cự ly lên tới 6 km và khả năng phá hủy cực mạnh.

Khai hỏa từ hệ thống phun lửa hạng nặng TOS-1A Solntsepek tại Diễn đàn kỹ thuật quân sự quốc tế lần thứ 5 - Army-2019

Trong quá trình thực chiến, Nga đã chuyển cho quân đội Syria đến 30 xe tăng T-90 và T-90A. Dù liên tục dội hỏa lực từ các tổ hợp tên lửa chống tăng nhưng bọn chiến binh đã chỉ phá hủy được 1 xe tăng Nga. Những chiếc xe tăng còn lại bị hư hỏng đã nhanh chóng trở lại đội ngũ chiến đấu sau khi sửa chữa.

Đầu tháng 9 năm 2017, ông Andrei Terlikov CEO Công ty Cổ phần “Văn phòng Thiết kế chế tạo máy giao thông Ural” tuyên bố rằng, tại Syria cũng đã thử nghiệm cả xe chiến đấu hỗ trợ xe tăng BMPT “Terminator”, có chức năng che chắn cho xe bọc thép hạng nặng trong điều kiện tác chiến ở đô thị.

Nhiệm vụ chính của loại xe này là phát hiện và tiêu diệt các ổ súng phóng lựu, các cấu trúc kỹ thuật và xe bọc thép của đối phương cũng như các mục tiêu trên không bay ở tầm thấp.

Vũ khí hải quân: Tên lửa Kalibr

Lần xuất kích vang dội nhất là của tên lửa hành trình trên biển Kalibr. Ngày 7 tháng 10 năm 2015, bốn tàu cỡ nhỏ và cỡ vừa của hải đội Caspian đã phóng 26 tên lửa vào các mục tiêu của khủng bố ở Aleppo/Syria mà tàu không cần rời khỏi căn cứ ở vùng “biển nhà”.

Tên lửa hành trình Kalibr đã bay xa vượt cự ly hơn 1.500 km qua lãnh thổ Iraq và bắn trúng 11 chủ thể của bọn khủng bố. Đây là lần đầu tiên Nga phóng tên lửa này trong điều kiện thực chiến và cũng là lần đầu tiên hải quân Nga tham gia một cuộc chiến thực sự.

Kể từ đó, hạm đội Nga đã tiếp nhận tên lửa hành trình Kalibr vào trực chiến thường xuyên, kể cả từ tàu ngầm, mở ra một kỷ nguyên mới của tên lửa hành trình tầm xa Nga, cáo chung cho thời kỳ độc bá của tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ.

Sau này, Nga còn thực hiện thêm nhiều vụ phóng tên lửa hành trình Kalibr từ tàu nổi, tàu ngầm vào các mục tiêu khủng bố ở Syria và đạt hiệu quả cao.

Tàu tên lửa Grad Sviyazhsk phóng tên lửa Kalibr trong buổi diễn tập tổng kết của nhóm tàu chiến Hạm đội Caspian

Những vụ phóng này còn cho thấy một điều kỳ diệu trong kỹ thuật hải quân Nga là các tàu hộ tống có lượng giãn nước dưới 1000 tấn hoặc các tàu ngầm diezen-điện có lượng giãn nước 3000 tấn cũng có thể phóng tên lửa hành trình tiêu diệt mục tiêu đối phương trên biển và trên đất liền.

Sự hiện diện của tên lửa Kalibr và các phương tiện phóng hạng “muỗi” của Nga cũng đã mở ra một kỷ nguyên mới cho hải quân thế giới là các lực lượng hải quân rất nhỏ cũng có thể khiến các hạm đội lớn phải khiếp sợ.

Kết luận:

Trong 5 năm qua, Nga đã thử nghiệm nhiều hệ thống vũ khí mới, nhiều mẫu công nghệ quốc phòng triển vọng trong điều kiện thực chiến ở Syria. Như thông báo của Đại tướng Sergey Shoigu hồi tháng 12 năm ngoái, hơn 350 loại thiết bị quân sự và vũ khí đã được thử lửa trong các trận đánh.

Kết quả thử nghiệm các trang bị kỹ thuật quân sự mới của Nga trong cuộc chiến Syria đã gây ấn tượng cả với các chuyên gia phương Tây.

Chẳng hạn, trung tâm phân tích RAND của Mỹ đã trực tiếp gọi sự tham gia cuộc xung đột là một trong những động lực chính giúp cải thiện chất lượng trang bị của quân đội Nga. Các chuyên gia thừa nhận rằng, Nga sở hữu tiềm năng to lớn về triển khai quân nhanh chóng, có hệ thống phòng không chắc chắn và sử dụng hiệu quả các vũ khí thông thường với tầm bắn xa.

Huy Bình