Tại sao căn cứ Hmeymin an toàn trước máy bay không người lái của phiến quân Syria?

Hôm 5-1, theo nhiều nguồn tin, phong trào Hồi giáo vũ trang Al-Nusra đã thực hiện một đợt tấn công sử dụng UAV mang chất nổ nhằm vào căn cứ Hmeymin của Nga từ khu vực giảm xung đột ở tỉnh Idlib. Đây là căn cứ không quân quan trọng của Nga tại Syria với các dòng máy chiến đấu hiện đại và đắt tiền Su-35S và Su-34. Tổng cộng, phiến quân đã sử dụng 13 UAV, nhưng không chiếc nào tới đích.

Khi mở đợt tấn công đột kích bằng UAV vào căn cứ Nga, phiến quân Syria đã thử “vận may” của mình khi không biết rằng, Hmeymin đang được bảo vệ bởi hệ thống phòng thủ “cứng, mềm” Nga chuẩn bị trước.

UAV phiến quân Syria sử dụng bị "bắt sống" bởi lực lượng bảo vệ căn cứ Hmeymin.

Hệ thống phòng thủ “cứng, mềm” bảo vệ Hmeymin

Theo thông tin từ Bộ Quốc phòng Nga, trong số 13 UAV mang thuốc nổ phiến quân Syria sử dụng tấn công căn cứ Hmeymin có 6 chiếc đã bị “bắt sống” bởi hệ thống tác chiến điện tử bảo vệ Hmeymin. Đây chính là hệ thống bảo vệ mềm, Nga đã triển khai từ trước để bảo vệ căn cứ không quân cấp chiến lược tại Syria.

Thực tế, không giống như các loại vũ khí truyền thống, vũ khí tác chiến điện tử không nhìn thấy được, nhưng đã tạo ra ô bảo vệ vững chắc xung quanh căn cứ Hmeymin và có khả năng vô hiệu hóa mọi thiết bị điện tử trinh sát và tấn công của đối phương ngắm tới.

Tổ hợp Krasukha-4 Nga triển khai tại Hmeymin.

Tại Hmeymin, Nga có triển khai tổ hợp tác chiến điện tử Krasukha-4 với tầm phủ lên tới 250km. Đây có thể chính là phương tiện đã bắt sống các UAV của phiến quân Syria nhằm vào căn cứ không quân Nga.

Điểm mạnh của Krasukha-4 là khả năng cản trở hoạt động của các vệ tinh bay ở quỹ đạo thấp cũng như làm mù thiết bị vô tuyến điện tử mục tiêu. Thậm chí các đài ra-đa mặt đất cũng không thể hoạt động khi Krasukha-4 ở trạng thái tác chiến.

Giới chuyên gia quân sự nhận định, Krasukha-4 còn đủ khả năng tạo ra “vùng chân không sóng điện từ” để bảo vệ mục tiêu. Trong vùng này, các thiết bị điện tử, vệ tinh của đối phương sẽ vô tác dụng.

Tổ hợp pháo-tên lửa Pantsir-S1 bảo vệ căn cứ Hmeymin.

Ngoài “lá chắn mềm” Krasukha-4, Hmeymin còn được bảo vệ bởi “lá chắn cứng” là tổ hợp pháo-tên lửa phòng không tầm thấp Pantsir-S1. Trong số 13 chiếc UAV bị ngăn chặn tại Hmeymin, có 7 chiếc bị ngăn chặn bởi tổ hợp pháo-tên lửa đánh chặn tầm thấp Pantsir-S1. Với hỏa lực 5.000 viên/phút đạn 30mm, chuyên để ngăn chặn các mục tiêu bay thấp và cực thấp, có thể dễ dàng hiểu được những chiếc UAV của phiến quân Syria tan xác trước hỏa lực của Pantsir-S1.

Trước khi vụ tấn công bằng UAV diễn ra, Pantsir-S1 đã ngăn chặn thành công ít nhất 2 đạn rocket tấn công căn cứu Hmeymin.

Tổ hợp Pantsir-S1 cung cấp vùng bảo vệ tới 20km bằng tên lửa và 5km bằng pháo bắn nhanh đảm bảo khả năng bảo vệ Hmeymin khỏi các mục tiêu bay thấp, đột kích.

Xu hướng phát triển phương tiện ngăn chặn UAV rẻ, nhưng hiệu quả

Vụ tấn công căn cứ Hmeymin cũng đặt ra một vấn đề quân sự mới đó là khả năng sử dụng UAV rẻ tiền, mang vũ khí tấn công các mục tiêu quan trọng nằm sâu trong phòng tuyến được bảo vệ kỹ càng. Với xu hướng này, việc sử dụng các vũ khí truyền thống trở nên đắt đỏ và thiếu hiệu quả.

Trước vấn đề này, không chỉ Nga, mà nhiều quốc gia khác như Mỹ, Pháp, Đức, Trung Quốc và Ấn Độ đang theo đuổi các chương trình vũ khí ngăn chặn UAV mới rẻ tiền, thay vì tăng cường các dòng vũ khí phòng thủ truyền thống có giá thành đắt đỏ.

Thiết bị bắn chặn UAV cầm tay REX-1

Trong năm 2017, Quân đội Nga đã đưa vào trang bị tổ hợp vũ khí đặc biệt để ngăn chặn UAV là thiết bị REX-1 và súng điện từ Stupor trang bị cho lực lượng đặc biệt.

Đánh giá về các dòng vũ khí chống UAV mới, lãnh đạo phụ trách các dự án đặc biệt của Tập đoàn Zala Aero Group, Nikita Khamitov cho biết, REX-1 được thiết kế để ngăn chặn kênh điều khiển vô tuyến của UAV đối phương. Nó sử dụng cơ chế tấn công kép bằng sóng điện từ và hồng ngoại để vô hiệu hóa các kênh dẫn đường vệ tinh GSM, GPS, GLONASS, Galileo và các cơ chế định vị khác.

Nếu bị REX-1 và súng điện từ Stupor tấn công, UAV đối phương có thể rơi tại chỗ hoặc mất chế độ điều khiển bay trở về địa điểm xuất phát.

“Thực tế là UAV bị tấn công thường sẽ biến mất khỏi thiết bị theo dõi và dẫn đường của đối phương và chúng ta tự nhiên có thêm “đồ chơi” mới”, ông N. Khamitov cho biết.

Theo các bức ảnh được Bộ Quốc phòng Nga công bố, các UAV phiến quân sử dụng tấn công căn cứ Hmeymin được chế tạo chủ yếu từ gỗ, polyme và các vật liệu dân sự khác. Tuy nhiên, chuyên gia Bộ Quốc phòng Nga khẳng định, công nghệ áp dụng chế tạo UAV nói trên được áp dụng các công nghệ chỉ có từ các quốc gia tiên tiến. Thậm chí, nhiều học giả quân sự Nga còn hoài nghi, phiến quân Syria có thể sở hữu công nghệ chế tạo UAV có tầm hoạt động tới trên 100km, hay có bàn tay hỗ trợ từ các thế lực nước ngoài?

Đánh giá về vụ tấn công trên, Lầu Năm góc cho rằng, công nghệ chế tạo UAV tấn công căn cứ Nga có thể “dễ dàng tìm thấy trên thị trường chợ đen”.

TUẤN SƠN