Tại sao dù tiếp cận lượng thông tin khổng lồ nhưng chẳng tiếp thu

Ảnh internet

Cuộc sống hiện đại với lượng thông tin khổng lồ từ trang báo điện tử, các kênh thông tin, mạng xã hội,…được truy cập hàng ngày một cách dễ dàng. Mặc dù đọc nhiều, tiếp cận lượng thông tin lớn như vậy nhưng thực tế lại không phải vậy.

Theo một nghiên cứu được đăng trên tờ The Telegraph, trong thời đại xã hội phát triển như hiện nay, chúng ta được tiếp nhận một lượng thông tin khổng lồ - gấp 5 lần so với thời điểm 30 năm trước, tương đương với 174 tờ báo/ngày.

Trong một bài viết trên trang Harvard Business Review, ở khía cạnh doanh nghiệp, không gian học hỏi qua mạng Internet đã lớn hơn gấp 9 lần, khi mà gần như 80% công ty ở Mỹ đều có các khóa học online dành cho nhân viên, góp phần đưa thông tin đến tay người học dễ dàng hơn bao giờ hết.

Tuy vậy, theo một khảo sát của tờ Newsweek, lượng kiến thức thông thường của một người lớn ở Mỹ vẫn không khác gì mấy so với thời điểm... 80 năm về trước. Và thực tế ở khía cạnh doanh nghiệp, một nhân viên thực tế chỉ áp dụng được khoảng 15% những gì đã học online.

Như vậy có thể thấy, chúng ta đang tiêu thụ nhiều thông tin hơn, nhưng lại chẳng học hỏi tốt hơn. Nói cách khác, mặc dù tiếp cận rất nhiều nguồn thông tin nhưng chúng ta đang trở thành những người học tập kém hiệu quả hơn. Vậy làm cách nào để chúng ta có thể học tập hiệu quả hơn trong một thế giới tràn ngập thông tin như hiện nay? 4 bí quyết sau sẽ cho bạn lời đáp.

1. Tập trung vào duy nhất một chủ đề trong vài tháng thay vì tiếp cận quá nhiều thông tin

Hãy lựa chọn cho mình một chủ đề duy nhất và cần thiết cho bạn để đọc. Việc tập trung vào một chủ đề hữu ích sẽ giúp bạn nâng cao kiến thức về chủ đề đó thay vì đọc những cái tít giật gân làm bạn xao nhãng. Ngoài việc giúp nạp thêm thông tin mới trên nền các thông tin cũ, việc tập trung tìm hiểu duy nhất một chủ đề còn mang đến một lợi ích quan trọng khác, có liên quan đến cách mà não bộ của chúng ta hoạt động.

Adam Gazzaley - một nhà thần kinh học nổi tiếng người Mỹ - đã chia sẻ trong quyển sách The Distracted Mind của mình rằng: "chúng ta càng lọc bỏ được nhiều thông tin không cần thiết bao nhiêu, thì bộ nhớ của chúng ta sẽ càng hoạt động hiệu quả bấy nhiêu".

Nếu cứ tiếp cận và xử lý những thông tin vốn dĩ chẳng liên quan gì đến mục tiêu của mình, thì rốt cuộc, bạn sẽ bị xao nhãng. Vì vậy, việc chắt lọc thông tin là điều thực sự cần thiết cho quá trình tiếp thu, ghi nhớ kiến thức và ra quyết định. Thói quen đọc tràn lan mà không chọn lọc sẽ mang đến hậu quả nghiêm trọng.

Ảnh internet

2. Hệ thống hóa kiến thức đang học dưới dạng sơ đồ giúp não tạo lập không gian để sắp xếp thông tin

Việc hệ thống hóa kiến thức đang học dưới dạng sơ đồsẽ đóng vai trò như một bản thiết kế, giúp não tạo lập không gian để sắp xếp thông tin mà nó tiếp nhận được một cách đâu ra đó.

Từ thập niên 20 của thế kỷ XX, nhà tâm lý học Jean Piaget, người đầu tiên sử dụng thuật ngữ schema (sơ đồ/lược đồ) đã khẳng định giá trị của việc hệ thống hóa kiến thức dưới dạng sơ đồ trong quá trình học tập. Thuật ngữ này được Jean Piaget sử dụng để mô tả quá trình phân loại thông tin mới theo những kiểu mẫu nhất định. Ứng dụng sơ đồ trong học tập sẽ giúp não bộ nạp thêm thông tin mới một cách hiệu quả hơn, giúp liên kết thông tin mới, cũ với nhau một cách có hệ thống.

3. Thường xuyên tổng hợp kiến thức được học giúp liên kết các kiến thức thành một khối thống nhất

Tổng hợp kiến thức được học là hành động liên kết các kiến thức rời rạc với nhau nhằm tạo nên một khối thống nhất; với trọng tâm là khối kiến thức sau khi được tổng hợp phải mang ý nghĩa hoặc có cấu trúc hoàn toàn mới. Định nghĩa này được biết đến từ một công trình nghiên cứu mang tên Bloom’s Taxonomy of Cognitive Development (Thang đo nhận thức của nhà tâm lý học người Mỹ Benjamin S. Bloom).

Đó là một thang đo nhận thức 6 cấp độ, mà trong đó, tổng hợp kiến thức là kỹ năng tư duy đứng ở bậc cao nhất, thậm chí trên cả việc ứng dụng kiến thức. Điều này có nghĩa, bạn sẽ học hỏi được nhiều hơn từ việc tổng hợp kiến thức.

Việc tổng hợp kiến thức là một kỹ năng khá phức tạp, vì nó đòi hỏi người học tìm ra cái mới dựa trên nền tảng kiến thức cũ. Khác với tóm tắt thông tin, khi tổng hợp kiến thức, bạn cần có ý kiến và suy nghĩ của riêng mình để có thể tìm thấy điểm nổi bật; còn tóm tắt chỉ đơn thuần là việc "nhả" lại những kiến thức đã nhận mà thôi. Một cách đơn giản để giúp luyện tập kỹ năng tổng hợp kiến thức là tự đặt câu hỏi cho bản thân.

4. Có chu kỳ nạp và ngưng nạp thông tinđể có thể tập trung ôn tập, xem xét và vận dụng những điều đã học.

Trong quá trình học, không phải lúc nào bạn cũng tiếp cận và nhồi nhét thông tin, sẽ có lúc bạn cần phải hạn chế việc tiếp nhận thêm thông tin mới, để có thể tập trung ôn tập, xem xét và vận dụng những điều đã học.

Hãy nhớ rằng, thông tin mới sẽ ít nhiều có tác động lên những gì bạn đã học. Trên trang TechCrunch, một nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ hàng triệu người học ngoại ngữ sử dụng ứng dụng Duolingo đã chỉ ra rằng, những cá nhân dành thời gian để ôn lại bài cũ sẽ học tập hiệu quả hơn những người liên tục nạp thêm kiến thức mới.

Vậy làm thế nào để biết khi nào cần nạp thêm kiến thức và khi nào cần dừng lại để ôn tập? Duolingo cho biết, nếu cảm thấy mình sắp sửa quên một kiến thức nào đó đã học chính là lúc bạn nên ôn tập. Hãy tự tóm tắt những thông tin đã học theo một chủ đề ưa thích, và nếu bạn nhận ra mình không thể làm điều này là lúc cần dừng việc tiếp thu để ôn tập.

Thời đại mà con người bị bủa vây bởi một lượng thông tin khổng lồ từ những trang blog, video YouTube, post Facebook v.v.. như ngày nay, đừng để bản thân bạn trở thành nạn nhân của những thông tin trông có vẻ thích mắt nhưng thực tế lại chẳng mang đến chút giá trị nào. Hãy trở thành một người biết đọc và tiếp nhận, học hỏi một cách hiệu quả; mà nhờ đó, có thể tận dụng triệt để lượng thông tin mà chúng ta tiếp nhận.