Taliban có thể chiếm Tajikistan trong 24 giờ, nhưng Nga sẽ không để điều đó xảy ra

Các Phó Thủ tướng của chính phủ lâm thời Afghanistan do Taliban dựng lên là Mullo Abdulghani Barodar và Abdusalom Hanafi, đã đe dọa sẽ có phản ứng mạnh mẽ với Tajikistan nếu tiếp tục "can thiệp vào công việc của họ".

Tiếp đến Phát ngôn viên của Taliban tại Qatar là Mohammad Naeem Wardak cho biết " Taliban có thể chiếm gọn Tajikistan chỉ trong vòng 24 giờ nếu nước ngoài không can thiệp".

Cùng với các lời đe dọa là việc Taliban điều động hàng nghìn lính cùng với xe tăng và thiết giáp đến tỉnh Takhar của Afghanistan, giáp với Tajikistan.

Nhà phân tích chính trị Nga, Giáo sư Dmitry Evstafiev cho rằng, nguyên nhân của việc Taliban lớn tiếng đe dọa, là nằm ở việc Tajikistan đang tổ chức các cuộc tham vấn chính trị sâu rộng về Afghanistan với các quốc gia lớn trên thế giới bao gồm cả Mỹ.

Ngoài ra Tajkistan cũng đang bảo trợ cho lực lượng Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan (FANR) tại thung lũng Panjshir,

Thậm chí Tajikistan còn giúp lực lượng FANR chuẩn bị các bước để thành lập một chính phủ Afghanistan lưu vong, đối lập với Taliban và có thể đặt văn phòng ở thủ đô Dushanbe của nước này.

Dù vậy Giáo sư Dmitry Evsafiev vẫn cho rằng: "Vấn đề ở đây là Tajikistan trông không giống một quốc gia có thể gây ra mối đe dọa cho Taliban. Nhưng ngược lại Taliban có khả năng gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho biên giới Tajikistan".

Taliban hiện đã tập kết sát biên giới với Tajikistan các khí tài hạng nặng của mình, trong đó có nhiều xe tăng T-62 vốn thu được từ quân đội Afghanistan trước đây.

Các xe bọc thép quân sự do Mỹ sản xuất mà lực lượng này thu được cũng đã được điều động với số lượng lớn đến biên giới Tajikistan.

Nhiều nhà phân tích cho rằng, có thể Taliban chỉ đe dọa để thăm dò phản ứng của Nga, dù hiện tại Taliban đang có lợi thế quân sự trước Tajikistan.

Taliban hiện có một lực lượng lớn mạnh với sự bổ sung kho vũ khí khổng lồ trị giá hàng chục tỷ USD thu được từ quân đội Afghanistan được Mỹ trang bị.

Theo một quan chức thuộc Cơ quan Biên phòng Tajikistan cho biết, nước này đang "xem xét thông tin từ nhiều nguồn" về cảnh báo các tay súng cực đoan sắp xâm nhập biên giới từ miền bắc Afghanistan.

"Chúng tôi có những báo cáo như vậy. Bất kể điều đó có xảy ra hay không, chúng tôi nhận thấy những mối đe dọa an ninh nhất định từ phía bên kia biên giới và chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với chúng", vị quan chức này cho biết.

Tajikistan có chung đường biên giới dài khoảng 1.400 km với Afghanistan và luôn trong tình trạng báo động cao kể từ khi Taliban tiến hành chiến dịch nhằm kiểm soát toàn bộ đất nước Trung Á vào hôm 15/08.

Trước đó, Tổng thư kí Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), ông Stanislav Zas tuyên bố, tình hình ở khu vực phía bắc Afghanistan đang xấu đi, tiềm ẩn xung đột, bất ổn. CSTO sẽ hỗ trợ Tajikistan để bảo vệ biên giới của mình.

Được biết Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể được thành lập vào năm 1992, đây là một liên minh quân sự gồm các nước Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Nga.

Trước đó Ngoại trưởng Nga cũng lưu ý, Moscow và Dushanbe là đồng minh theo Hiệp ước CSTO và Nga cũng như các thành viên khác có nghĩa vụ bảo vệ đồng minh theo Hiệp ước.

"Trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công vào Tajikistan từ biên giới với Afghanistan, CSTO sẽ có hành động khẩn cấp", Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố.

Cũng theo Bộ Ngoại giao Nga, trong cuộc hội đàm với phái đoàn Taliban tại Moscow trước đó, Moscow đã bày tỏ quan ngại về tình hình sự leo thang căng thẳng ở khu vực phía bắc của Afghanistan, kêu gọi tránh xung đột lan rộng ra bên ngoài Afghanistan.

Đáp lại, phía Taliban cũng cam kết sẽ không tấn công biên giới với Tajikistan. Tuy nhiên giờ đây lực lượng này đang có những hành động có thể leo thang thành xung đột.

Nga, Tajikistan và Uzbekistan đã liên tục tổ chức một số cuộc tập trận quân sự lớn sát biên giới Afghanistan gần đây.

Đồng thời họ cũng phát cảnh tới lực lượng Taliban rằng, bất cứ hành động tấn công nào được phát động từ hướng Afghanistan đều sẽ phải trả giá đắt.

Việt Hùng