Tăng giờ làm thêm không phải là việc làm nhân văn!

Phiên họp sáng 23.10 của Quốc hội (ảnh QH)

ĐỀ XUẤT 2 PHƯƠNG ÁN VỀ QUY ĐỊNH GIỜ LÀM THÊM

Báo cáo thẩm tra Dự thảo Bộ Luật Lao động (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết: Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý theo hướng mở rộng phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Bộ luật nhằm cụ thể hóa quy định của Hiến pháp; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật; thích ứng với sự linh hoạt của thị trường lao động và góp phần dịch chuyển lao động từ khu vực không có quan hệ lao động sang khu vực có quan hệ lao động, từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức, bảo đảm tốt hơn quyền an sinh xã hội của người lao động. Trên tinh thần đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo đề xuất 2 phương án:

Phương án 1: Quy định theo hướng giữ khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa như Bộ luật hiện hành, nhưng cần ghi rõ nâng thời giờ làm thêm theo tháng là 40 giờ/tháng thay vì 30 giờ/tháng và bổ sung quy định cụ thể về các trường hợp được tổ chức làm thêm giờ từ trên 200 giờ đến 300 giờ/năm để người lao động biết, làm cơ sở cho việc giám sát tuân thủ, bảo vệ được quyền lợi, sức khỏe của người lao động.

Phương án 2: Nâng khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa từ 300 giờ theo quy định hiện hành lên 400 giờ/năm theo đề xuất của Chính phủ. Quy định theo phương án này không khống chế thời gian làm thêm giờ theo tháng, nhưng Chính phủ phải tiếp tục nghiên cứu các kiến nghị của đại biểu Quốc hội, chuẩn bị danh mục cụ thể các ngành, nghề được mở rộng khung làm thêm từ trên 300 giờ đến 400 giờ, đánh giá tác động và bổ sung quy định trả lương lũy tiến làm thêm giờ kể từ giờ thứ 201 hoặc từ giờ thứ 301 trở đi.

TĂNG GIỜ LÀM THÊM ĐỂ TĂNG THU NHẬP...

Đại biểu Vũ Tiến Lộc phát biểu (ảnh TC)

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) từ khi thành lập đến nay thường biết đến như là cơ quan đại diện cho tiếng nói doanh nhân, chính vì vậy, phát biểu trên Hội trường, đại biểu Vũ Tiến Lộc (đoàn Thái Bình- Chủ tịch VCCI) cho hay: Nhiều điểm trong bộ luật có sự đột phá, nhận được sự đồng thuận rất cao và cho thấy tinh thần đổi mới. Và đại biểu này ủng hộ việc giữ nguyên 48 giờ vì phù hợp với nền kinh tế và rất nhân văn, hợp lý. Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, hầu hết quốc gia có trình độ tương tự Việt Nam, là những đối thủ cạnh tranh trực tiếp, đều quy định thời gian làm việc như vậy. Với điều kiện nước ta hiện nay, việc áp dụng thời gian lao động như các nước xung quanh là phù hợp.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc cũng cho rằng, việc rút ngắn thời gian làm việc bình thường sẽ làm suy giảm năng lực cạnh tranh quốc gia, gây trở ngại cho thực hiện mục tiêu tăng trưởng, khó đưa nước ta thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Cạnh đó, giảm thời gian làm việc sẽ dẫn đến giảm tiền lương, làm chậm kế hoạch tăng lương vì doanh nghiệp sẽ tính toán lại. Hơn nữa, năng suất lao động nước ta còn thấp nên tiền lương, thu nhập chưa cao. Giảm giờ làm sẽ giảm thu nhập, người lao động vẫn phải tìm kiếm việc để làm, dẫn đến hệ lụy khó lường. Chính vì thế, việc giảm giờ làm trong bối cảnh hiện nay không mang lại lợi ích cho người lao động, gây chi phí doanh nghiệp tăng, giảm sự cạnh tranh dẫn đến doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, nhiều lao động mất việc làm.

BẢO VỆ QUYỀN LỢI CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG

VÀ GIỌT NƯỚC MẮT ĐÃ CHẢY

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (ảnh QH)

Ngay sau khi đại biểu Vũ Tiến Lộc phát biểu, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (nguyên Chủ tịch Hội đồng nhân dân TP Hồ Chí Minh) bấm chuông xin tranh luận. Trong phát biểu của mình, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm nói: “Tôi không biết đại biểu Lộc nghe từ đâu để nói chính sách này (tăng giờ làm thêm- PV), nếu Quốc hội thông qua sẽ nhân văn và tự nguyện? Vậy vhân văn và tự nguyện trên cơ sở nào? Tính tự nguyện nghe từ đâu? Nếu nói là nghe từ người lao động thì tôi lấy làm lạ. Tôi thực sự bất ngờ với nhận định này của đại biểu Lộc. Đơn giản, vì tôi nghe rất nhiều công nhân và người làm công tác công đoàn nói: công nhân không muốn làm thêm giờ, dù thực tế họ cần làm thêm giờ”.

Mổ xẻ lý luận của đại biểu Vũ Tiến Lộc, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm cho hay, liên quan đến làm thêm giờ đã đến lúc chúng ta phải trả lời câu hỏi: Vì sao công nhân cần làm thêm giờ? Tuy nhiên, đại biểu Tâm nói tiếp đó là câu hỏi quá dễ trả lời, chỉ vì tiền lương, thu nhập hiện nay của người công nhân quá thấp, không đủ trang trải cuộc sống. Là phụ nữ, lại từng giữ cương vị Chủ tịch Hội đồng nhân dân tại TP Hồ Chí Minh nơi có nhiều công nhân sống, làm việc nhất nước, nên đại biểu quá hiểu đời sống công nhân. Chình vì thế, khi nói đến đời sống người công nhân, không nén được cảm xúc, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm gần như bật khóc. Đại biểu nói: “Hãy nhìn vào cuộc sống thực tế của người công nhân, nhìn vào dáng vẻ của người công nhân, tâm thế của người công nhân khi đến làm việc. Hãy nhìn vào những đứa trẻ mà cha mẹ phải gửi về quê. Không có người cha, người mẹ nào muốn xa con, thậm chí 1-2 năm họ không được về thăm con. Rất nhiều người ông, người bà rất già rồi vẫn phải giữ cháu để cha mẹ chúng đi làm việc. Bởi thế, trên góc độ luật, ta phải trân trọng những lao động như thế. Họ không cam chịu, không muốn trở thành gánh nặng xã hội, họ phải đi tìm việc làm mà nói rằng họ tự nguyện để làm quần quật suốt ngày thì tôi cho rằng quan điểm này cần tranh luận làm rõ”.

Cuối cùng đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm cho rằng, người lao động không tự nguyện mà họ cần làm thêm. Vì vậy, vai trò của Quốc hội là phải làm chính sách như thế nào để người công nhân có thu nhập đủ trang trải cuộc sống, có thời giờ học tập, nâng cao tay nghề, có thời gian giải trí, chăm sóc gia đình và thực hiện các quan hệ xã hội. Đó là quyền con người mà Hiến pháp quy định. “Nhân văn chính là bảo vệ quyền con người được hiến định, là tình người trong sử dụng lao động. Sẽ không có tiến bộ xã hội khi ta tăng giờ làm và giảm tiền lương của người lao động"- đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm nhấn mạnh.

Phát biểu tại nghị trường, một số vị đại biểu sau đó cho rằng, bức xúc của đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm là đúng. Song cũng có một số ý kiến khác cho rằng bối cảnh hiện nay chưa nên giảm giờ làm.

H.P- H.X