'Tăng thuế môi trường xăng dầu chỉ lợi cho quản lý'

Liên quan đến nội dung bản dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế bảo vệ môi trường mới được công bố, đối với mặt hàng xăng , trừ ethanol có thể ở mức 3.000 - 8.000 đồng/lít, nhiên liệu bay 3.000 - 6.000 đồng/lít, dầu diesel 1.500 - 4.000 đồng/lít. Mặt hàng xăng E5, E10 có thể ở khung mức thuế từ 2.700 - 7.200 đồng/lít và 2.500 - 6.800 đồng/lít… nhiều ý kiến của các chuyên gia kinh tế cho rằng, khung thuế đưa ra là mức quá cao.

TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho biết, việc Bộ Tài chính đưa ra dự thảo tăng thuế môi trường đối với xăng dầu lên mức rất cao và không phù hợp ngay thời điểm đầu năm 2017.

“Ngay đầu năm 2017, Bộ Tài chính đã đưa ra dự thảo tăng khung thuế môi trường đánh vào xăng dầu, đây là cách điều hành chỉ nhìn vào việc thuận lợi trong quản lý của bộ máy chứ chưa nhìn về việc kiến tạo một môi trường kinh doanh thông thoáng cho thị trường, doanh nghiệp”, ông Cung nói.

Cũng chia sẻ quan điểm về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho biết, khung cũ 1.000 – 4.000 đồng/lít là khung cao, và việc ban soạn thảo đưa ra lý do mức áp thuế hiện tại 3.000 đồng/lít sát với khung thuế đang áp dụng và do giảm thuế nhập khẩu nên cuối cùng buộc phải tăng thuế bảo vệ môi trường là chưa thỏa đáng.

Ông Long cho rằng, việc nâng lên khung áp thuế 3.000 – 8.000 đồng/lít gây “sự ngỡ ngàng, và cảm nhận gần như là cú sốc”.

“Thuế là công cụ khuyến khích, hạn chế sản xuất, trong bối cảnh hiện nay, cơ quan chức năng luôn nghĩ tận thu trong điều kiện, khả năng cạnh tranh của mình kém, năng suất, quản trị yếu… xăng là vật tư đầu vào quan trong đối với sản xuất, đời sống nên khả năng cạnh tranh bị kéo xuống”, vị chuyên gia cho biết thêm.

Trong báo cáo đánh giá, ban soạn thảo cho rằng, tác động tích cực của đề xuất nhằm tạo dư địa mức thuế để điều chỉnh, phù hợp với chính sách phát triển kinh tế xã hội trong thời gian tới, nhất là trong điều kiện hội nhập ngày càng sâu rộng, phải thực hiện lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu đối với xăng dầu theo các cam kết quốc tế…. Trong khi, tác động tiêu cực “không có”.

Theo thống kê từ Bộ Tài chính, thu từ thuế bảo vệ môi trường liên tục tăng ổn định qua các năm từ 2011 đến 2016, chiếm tỷ trọng từ 1,5% đến 4,1% trong tổng thu ngân sách nhà nước và chiếm tỷ trọng từ 0,3%-0,9% trên GDP hàng năm.

Thời điểm thu thuế bảo vệ môi trường năm 2015 tăng lên đáng kể so với thu năm 2014, đưa tỷ lệ thu thuế bảo vệ môi trường/tổng thu nội địa chiếm 3,65% cũng được lý giải do từ tháng 5/2015 thực hiện điều chỉnh tăng thuế suất đối với xăng dầu.

Nguyễn Thảo