Tăng trưởng tiền lương toàn cầu thấp nhất trong 10 năm qua

Thu thập dữ liệu từ 136 quốc gia, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) công bố Báo cáo Tiền Lương Toàn cầu cho thấy tăng trưởng tiền lương toàn cầu năm 2017 thấp hơn nhiều so với các mức tăng trước thời điểm khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008.

Số liệu tăng trưởng tiền lương toàn cầu thực tế (đã điều chỉnh theo lạm phát) giảm từ 2,4% vào năm 2016 xuống còn 1,8% chỉ sau một năm. Phân tích cụ thể, tăng trưởng tiền lương thực tế của các quốc gia phát triển trong nhóm G20 giảm từ 0,9% năm 2016 xuống còn 0,4% năm 2017. Ngược lại, ở các quốc gia đang phát triển và mới nổi thuộc G20, số liệu dao động trong khoảng 4,9% năm 2016 và 4,3% năm 2017.

“Điều khó hiểu là ở các nền kinh tế có thu nhập cao, chúng ta thấy khi tăng trưởng GDP khôi phục và mức thất nghiệp giảm, tăng trưởng tiền lương lại chậm lại. Và có những dấu hiệu sớm cho thấy tình trạng tăng trưởng tiền lương chậm vẫn sẽ tiếp diễn trong năm 2018,” Tổng giám đốc ILO Guy Ryder đánh giá, đồng thời đưa ra lời cảnh báo mức lương chững lại sẽ là trở ngại đối với tăng trưởng kinh tế và tăng mức sống.

Báo cáo này nhận định khu vực châu Á – Thái Bình Dương có mức tăng trưởng tiền lương thực tế cao nhất toàn cầu trong giai đoạn 2006-2017, trong đó Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam dẫn đầu. Tuy nhiên, số liệu của khu vực này vào năm 2017 cũng sụt tới 1,3% so với 2016.

Nữ công nhân làm việc tại dây chuyền sản xuất linh kiện điện tử ở Thâm Quyến, Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Hơn nữa, ở nhiều nền kinh tế thu nhập thấp và trung bình, bất bình đẳng về tiền lương vẫn duy trì ở mức cao. Sử dụng dữ liệu từ khoảng 70 quốc gia và 80% lao động hưởng lương trên toàn thế giới, báo cáo cho thấy phụ nữ tiếp tục bị trả lương thấp hơn nam giới khoảng 20%.

“Chênh lệch lương theo giới là một trong những biểu hiện rõ nhất của bất bình đẳng xã hội và tất cả các quốc gia cần cố gắng hiểu rõ hơn những vấn đề tiềm ẩn của những biểu hiện này và đẩy mạnh tiến bộ hướng tới bình đẳng giới”, ông Ryder cho biết.

Tại các quốc gia có thu nhập cao, chênh lệch tiền lương theo giới lớn hơn trong nhóm người lao động được trả lương cao nhất. Trong khi đó, ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, tình trạng chênh lệch rõ rệt hơn ở nhóm lao động được trả lương thấp hơn.

“Ở nhiều quốc gia, phụ nữ có trình độ học vấn cao hơn nam giới vẫn hưởng mức lương thấp hơn, kể cả khi họ làm cùng ngành nghề”, bà Rosalia Vazquez-Alvarez, chuyên gia kinh tế và tiền lương của ILO, là một trong những tác giả của báo cáo, cho biết.

Biểu đồ cho thấy chênh lệch tiền lương giữa nam và nữ tồn tại trong mọi độ tuổi tại Việt Nam. Đây cũng là tình trạng chung trên toàn cầu. Đồ họa: Tổ chức Lao động Quốc tế.

Theo báo cáo, sự khác biệt về trình độ học vấn giữa nam giới và phụ nữ chỉ đóng vai trò hạn chế trong việc giải thích tình trạng chênh lệch tiền lương. Một yếu tố khác ảnh hưởng đến tình trạng này là vai trò làm mẹ. Những người mẹ thường có xu hướng được hưởng mức lương thấp hơn so với những người không làm mẹ.

Điều này có thể liên quan đến một loạt các yếu tố trong đó có sự gián đoạn thị trường lao động, giảm giờ làm việc, làm các công việc phù hợp với gia đình hơn nhưng mức lương thấp hơn hay những quyết định thăng cấp mang tính dập khuôn ở cấp doanh nghiệp.

Dẫu vậy, báo cáo mới cũng chỉ ra một điều bất ngờ rằng sự chênh lệch tiền lương giữa nam và nữ tồn tại trong mọi độ tuổi lao động, tức là trước cả khi phụ nữ có con. Điều này cho thấy cần thiết phải đấu tranh loại bỏ định kiến và phân biệt đối xử tại thời điểm bắt đầu gia nhập thị trường lao động.

Ngọc Hà