Tăng tuổi nghỉ hưu: Môi trường nặng nhọc, độc hại được nghỉ sớm

Ảnh minh họa.

Một trong những vấn đề quan trọng của Dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) là vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu, theo đó, Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội (LĐ-TBXH) đề xuất 2 phương án tăng tuổi nghỉ hưu như sau:

Phương án 1: Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với nam và 04 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Phương án 2: Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 04 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 06 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với nam và 06 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Tại phiên họp toàn thể lần thứ 13 thẩm tra dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) vừa được Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội tổ chức chiều 19/5, Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH Doãn Mậu Diệp cho biết từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu sẽ được điều chỉnh theo mục tiêu tăng tuổi nghỉ hưu chung, thu hẹp dần khoảng cách về giới trong quy định tuổi hưu.

“Chính phủ đề xuất lựa chọn phương án 1 vì đây là phương án có ưu điểm hơn, phòng tránh cao hơn các rủi ro khi điều chỉnh tuổi đối với thị trường lao động, tránh gây sốc thị trường lao động, giữ được ổn định xã hội và phù hợp với thông lệ quốc tế. Qua khảo sát, đánh giá, lấy ý kiến các cơ quan và tham vấn ý kiến của các bên trong quá trình soạn thảo, đa số ý kiến tán thành với đề xuất của Chính phủ” - Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp cho hay.

Ông Diệp nhấn mạnh, việc điều chỉnh cần có tầm nhìn dài hạn và lộ trình phù hợp với tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, thất nghiệp. Đặc biệt, phương án phải không gây tác động tiêu cực đến thị trường lao động, bảo đảm số lượng, chất lượng và cơ cấu dân số; bình đẳng giới; cân đối quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn…

"Quyền nghỉ hưu"

Theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi, Bộ luật Lao động hiện hành quy định người lao động có thể nghỉ hưu sớm hoặc muộn 5 năm so với quy định. Nhưng lần sửa đổi này, đề nghị quy định người lao động có quyền nghỉ hưu sớm hoặc muộn 5 năm, tùy từng nhóm lao động.

“Đây là chế định quan trọng liên quan đến lợi ích của người lao động”, ông Lợi nói. Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đánh giá toàn diện các tác động tích cực và tiêu cực đối với thị trường lao động khi ghi nhận “quyền nghỉ hưu” thay cho việc “có thể nghỉ hưu”, cũng như dự liệu phản ứng của dư luận xã hội để có phương án truyền thông chính sách căn cơ, nhất quán.

Ngoài ra, cần tiếp tục tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân, đặc biệt là ý kiến của người lao động, người sử dụng lao động, ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học để bảo đảm lựa chọn được phương án phù hợp và tối ưu và có dự thảo văn bản quy định chi tiết để trình Quốc hội xem xét, đánh giá về tính khả thi của đề xuất này.

Còn băn khoăn...

Bà Nguyễn Thị Thu Hà – Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đồng tình với ban soạn thảo liên quan đến đề ra lộ trình tuổi hưu, đặc biệt là quy định với các nhóm trình độ cao và thấp hơn.

Tuy nhiên, bà Hà cũng bày tỏ băn khoăn về người lao động ít có khả năng, cơ hội đóng góp ở độ tuổi cao, bởi phần lớn lao động thuộc nhóm có trình độ thấp hơn, ít có khả năng đóng góp ở độ tuổi cao.

“Chúng tôi đi thực tế ở 5 tỉnh Tây Nguyên, khu vực đồng bằng thì thấy người lao động ở khu vực hầm lò độc hại, lao động một số ngành nghệ thuật, cô giáo mầm non,… hầu hết muốn được nghỉ hưu sớm. Chính sách cần phải tạo cơ hội cho nhóm cao tiếp tục làm việc, còn nhóm thấp hơn nên cho họ quyền ưu tiên là được phép nghỉ hưu sớm hơn” – bà Nguyễn Thị Thu Hà nói.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ LĐ-TBXH Đào Ngọc Dung phản hồi rằng, nâng tuổi nghỉ hưu là trong điều kiện làm việc bình thường thì mới tăng dần theo lộ trình đó. Còn đối tượng suy giảm sức khỏe hay làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại... thì theo tinh thần là cần thiết có thể giảm 5 năm.

Đối với những đối tượng lao động có trình độ cao, hoặc một số ngành nghề đặc biệt như tòa án, viện kiểm sát hay các giáo sư, phó giáo sư thì có thể kéo dài thời gian làm việc thêm 5 năm nữa. Dự thảo Nghị định cũng quy định, những trường hợp đặc biệt, suy giảm sức khỏe trên 61% thì được quyền lựa chọn có thể nghỉ sớm hơn nữa, thậm chí có thể trước 10 năm, suy giảm 81% thì bất cứ lúc nào cũng được nghỉ hưu ngay.

HẠ AN