Tạo điều kiện để đồng bào Việt Nam ở nước ngoài đóng góp cho Tổ quốc

Bộ phận không thể tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam

Với hơn 5,3 triệu người đang sinh sống, làm việc tại 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có hơn 500.000 doanh nhân, trí thức có trình độ cao, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài luôn tích cực tham gia đóng góp cho sự phát triển của đất nước, “hiến kế” cho Đảng, Nhà nước nhiều vấn đề quan trọng như: phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tài chính, thương mại, đầu tư, công nghệ, trí tuệ nhân tạo, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, phòng chống dịch bệnh, đổi mới mô hình tăng trưởng…

Ghi nhận sự đóng góp quan trọng của đồng bào ta ở nước ngoài, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, những năm qua, công tác người Việt Nam ở nước ngoài luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, quán triệt và thực hiện nghiêm tinh thần: người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận thể không tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam; là nguồn lực quan trọng đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc; là nhân tố quan trọng góp phần tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nước ta với các nước. Quốc hội và lãnh đạo Quốc hội luôn quan tâm đến đồng bào ta ở nước ngoài. Trong các hoạt động đối ngoại cấp cao, Lãnh đạo Quốc hội đều gặp gỡ, lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của bà con và đề nghị lãnh đạo các nước quan tâm hỗ trợ cộng đồng người Việt ở sở tại.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Phạm Quang Hiệu cho biết, nhiều chủ trương, đường lối về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài đã được thể chế hóa thông qua các chính sách, pháp luật trong nhiều lĩnh vực: quốc tịch, xuất cảnh, nhập cảnh, đất đai, nhà ở, đầu tư, kinh doanh, lao động... nhằm hỗ trợ, chăm lo cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; đồng thời, phát huy tinh thần yêu nước và nguồn lực của đồng bào ta ở nước ngoài cho sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước.

Triển khai Kết luận số 12-KL/TW ngày 12.8.2021 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới (Kết luận số 12) và Chương trình hành động của Chính phủ về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và Kết luận số 12 về công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2021 - 2026, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã triển khai rà soát chính sách, pháp luật về người Việt Nam ở nước ngoài bằng nhiều phương thức khác nhau, như: lấy ý kiến của các cơ quan chức năng trong nước; các hội, đoàn và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài; triển khai chương trình Khảo sát toàn diện ý kiến người Việt Nam định cư ở nước ngoài về quy định pháp luật và thủ tục hành chính liên quan và tổ chức các tọa đàm với đồng bào Việt Nam tại các nước.

Năm 2022, trong khuôn khổ chương trình giám sát chuyên đề của Ủy ban Đối ngoại về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với người Việt Nam ở nước ngoài”, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã phối hợp với Ủy ban Đối ngoại tổ chức thành công hai cuộc tọa đàm về chính sách, pháp luật về quốc tịch với cộng đồng người Việt Nam tại Cộng hòa Czech và cộng đồng người Việt Nam tại 7 nước châu Âu: Anh, Pháp, Đức, Nga, Ba Lan, Hungary, Cộng hòa Czech. Nhiều ý kiến của bà con người Việt Nam ở nước ngoài đã được các cơ quan chức năng ghi nhận và xem xét, tiếp thu.

Khuyến khích, thu hút người Việt Nam ở nước ngoài về nước đầu tư, kinh doanh

Dù sống ở bất cứ nơi đâu nhưng trái tim, khối óc và dòng máu Lạc Hồng của người Việt Nam ở nước ngoài cũng luôn hướng về Tổ quốc. Khẳng định điều này, đại diện các cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tham dự tọa đàm cho biết, các doanh nhân, trí thức đồng bào ta ở nước ngoài luôn sẵn sàng trở về đầu tư, làm giàu và xây dựng quê hương, đất nước. Tuy nhiên, nhiều người gặp vướng mắc, khó khăn liên quan đến quy định pháp luật về quốc tịch, hộ tịch, về quyền sở hữu, sử dụng đất đai, nhà ở…

Chủ tịch Hội phụ nữ Việt Nam tại Ba Lan Nguyễn Việt Triều cho biết, pháp luật Việt Nam quy định trường hợp được nhập quốc tịch Việt Nam mà không phải thôi quốc tịch nước ngoài trong các trường hợp: là vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ hoặc con đẻ của công dân Việt Nam; có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam… Tuy nhiên, các điều kiện này còn rất chung chung, bởi lẽ, thế nào là người có công lao đặc biệt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam? Cơ quan nào có thẩm quyền cấp giấy xác nhận cho người Việt nam ở nước ngoài đáp ứng các điều kiện này… thì chưa được quy định rõ.

Đại diện cộng đồng người Việt Nam tại Hàn Quốc cũng kiến nghị, các cơ quan chức năng của hai nước xem xét phối hợp, tháo gỡ vướng mắc trong quy định về quốc tịch nhằm cho phép người Việt Nam kết hôn với người Hàn Quốc trước năm 2011 được mang hai quốc tịch. Cân nhắc giảm bớt các điều kiện được nhập quốc tịch Việt Nam mà không phải thôi quốc tịch nước ngoài nhằm tạo thuận lợi cho người Việt Nam ở nước ngoài được giữ quốc tịch Việt Nam; đơn giản hóa các thủ tục hành chính về nhập quốc tịch cho người Việt Nam ở nước ngoài.

Chủ tịch Hội Phụ nữ Việt Nam tại Hungary Phan Bích Thiện đề cập một số khó khăn trong việc xin cấp căn cước công dân (CCCD) và mã số định danh cá nhân tại Việt Nam; kiến nghị, cần có chính sách tạo thuận lợi hơn cho người Việt Nam ở nước ngoài được cấp CCCD, mã số định danh cá nhân của Việt Nam nhằm thuận tiện trong thực hiện các thủ tục hành chính và các giao dịch dân sự khác.

Bên cạnh đó, đại diện cộng đồng người Việt Nam ở một số nước cũng cho biết khi về nước tìm hiểu cơ hội đầu tư, sản xuất, kinh doanh thì gặp một số vướng mắc liên quan đến Luật Đất đai, Luật Nhà ở. Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hiệp hội doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài Peter Hong cho biết, Luật Đất đai, Luật Nhà ở hiện hành quy định hạn chế loại hình đất đai, nhà ở mà người Việt Nam ở nước ngoài được quyền sở hữu, sử dụng. Cụ thể, người Việt Nam ở nước ngoài bị hạn chế việc mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế nhà ở thương mại trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở ngoài các dự án phát triển nhà ở. Hay Luật Kinh doanh bất động sản hiện chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể, chi tiết về điều kiện thực hiện các giao dịch mua, thuê, kinh doanh bất động sản đối với các tổ chức, cá nhân người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Ngoài ra, việc áp dụng các quy định về các giao dịch mua, thuê mua, kinh doanh bất động sản đối với các tổ chức, cá nhân người Việt Nam định cư ở nước ngoài hiện cũng chưa rõ ràng và thiếu thống nhất giữa các địa phương, gây khó khăn cho người Việt Nam ở nước ngoài muốn đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực này.

Phó Chủ tịch Hội liên lạc Việt kiều ở Hải Phòng Nguyễn Tài Phương mong muốn Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội nghiên cứu sửa đổi Luật Đất đai, Luật Nhà ở và các chính sách, pháp luật về người Việt Nam ở nước ngoài theo hướng phù hợp với yêu cầu thực tiễn, khuyến khích, thu hút, tạo điều kiện cho người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là thế hệ trẻ về nước sinh sống, đầu tư, sản xuất, kinh doanh, gắn bó với đất nước trên tinh thần phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, khuyến khích và tạo điều kiện để đồng bào Việt Nam ở nước ngoài đóng góp tích cực, hiệu quả cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những vấn đề được đại diện đồng bào Việt Nam ở nước ngoài đưa ra tại tọa đàm là những vấn đề rất cụ thể, sát sườn với người Việt Nam ở nước ngoài. Đây là cơ sở để các cơ quan của Quốc hội nghiên cứu để có tham mưu, đề xuất với Quốc hội trong việc xem xét xây dựng, sửa đổi hoặc ban hành các chính sách, pháp luật về công tác người Việt Nam ở nước ngoài sát với thực tiễn cuộc sống, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con đi lại, làm ăn, kinh doanh và đầu tư tại quê hương, góp phần thu hút nguồn lực về tri thức, kinh tế của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Nhật An