Tập trung xây dựng Nghị định chia sẻ thông tin qua Cơ chế một cửa quốc gia

Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn chủ trì cuộc họp lấy ý kiến về dự thảo Nghị định. Ảnh: T.Bình.

Thúc đẩy tạo thuận lợi và nâng cao hiệu quả quản lý

Sáng nay (23/8), Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn chủ trì cuộc họp lấy ý kiến về dự thảo Nghị định.

Tham dự có các Phó Tổng cục trưởng: Nguyễn Công Bình, Mai Xuân Thành và lãnh đạo các vụ, cục khối cơ quan Tổng cục Hải quan và các cục hải quan trọng điểm trên cả nước.

Phát biểu tại cuộc họp, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn nhấn mạnh: Việc xây dựng Nghị định có vai trò quan trọng trong góp phần tạo thuận lợi thương mại; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hàng hóa XNK nói chung; thúc đẩy việc thực hiện các cam kết quốc tế về hội nhập; thực hiện Chính phủ điện tử…

Mặt khác, việc xây dựng Nghị định cũng phù hợp với thực tiễn Cơ quan Hải quan đang được giao xây dựng Hệ thống CNTT tập trung để thực hiện NSW.

Để dự thảo Nghị định đạt chất lượng cao, đảm bảo phát huy tối đa hiệu quả trong thực tiễn, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn yêu cầu đại diện các đơn vị tập trung thảo luận, đề xuất ý kiến liên quan đến phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng.

“Những bộ, ngành, lĩnh vực nào cần kết nối để thực hiện được các mục tiêu đề ra phải quy định rõ ràng, cụ thể trong Nghị định”- Tổng cục trưởng nhấn mạnh.

Nội dung trọng tâm thứ 2 cần được tập trung thảo luận, cho ý kiến liên quan đến vấn đề chia sẻ thông tin giữa các bộ, ngành và giữa cơ quan quản lý với người dân, doanh nghiệp…

Đồng thời, từ các mục tiêu, yêu cầu đặt ra khi xây dựng Nghị định, các đơn vị đề xuất giải pháp về nguồn lực thực hiện.

Tránh cảnh “ngăn sông cấm chợ"

Báo cáo tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Cục CNTT và Thống kê hải quan (Tổng cục Hải quan) Phạm Duyên Phương cho biết: Dù số lượng bộ, ngành kết nối NSW đã tương đối đầy đủ (13 bộ, ngành và 174 thủ tục), việc kết nối với các đối tác ngoài nước thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia đang được đẩy mạnh, song vẫn còn hạn chế nhất định về phạm vi, mức độ chia sẻ thông tin cũng như cơ sở hành lang pháp lý.

Thứ nhất, hàng hóa, người, phương tiện vận tải xuất nhập khẩu (XNK), xuất nhập cảnh (XNC), quá cảnh chịu sự quản lý của nhiều cơ quan bộ, ngành khác nhau. Để quản lý hiệu quả đòi hỏi có thông tin đầy đủ, toàn diện của cả quá trình.

Tuy nhiên, khi thực thi nhiệm vụ các cơ quan nhà nước thường dựa trên thông tin của chính cơ quan đó một cách độc lập và tạo ra thông tin phục vụ cho riêng hoạt động của chính cơ quan đó.

Bất cập này xuất phát từ hạ tầng thông tin, phối hợp xử lý và sử dụng thông tin, nhất là cơ sở hành lang pháp lý về kết nối, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan, tổ chức liên quan trực tiếp, gián tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh hàng hóa, người và phương tiện vận tải.

Thứ hai, các thủ tục hành chính trong NSW đã được xử lý liên thông giữa các cơ quan trực tiếp đến thủ tục hành chính. Nhưng có cơ quan không liên quan trực tiếp đến thủ tục hành chính nhưng lại đóng vai trò kiểm soát hàng hóa trong chuỗi cung ứng, tiêu thụ (như Công an, Quản lý thị trường,..) còn hạn chế trong việc nhận và chia sẻ thông tin qua NSW dẫn đến chưa thực sự đồng bộ trong việc xử lý, chia sẻ thông tin trong quá trình luân chuyển của hàng hóa…

Thứ ba, quá trình thực hiện thủ tục hành chính qua NSW, đặc biệt là các thủ tục liên quan đến phương tiện vận tải tàu biển, tàu bay có sự tham gia của người trung gian cung cấp dịch vụ truyền nhận, chuyển đổi dữ liệu (như Công ty SITA, ARINC). Đây là giải pháp đóng vai trò quan trọng nhằm khắc phục bất cập về kinh phí triển khai hoạt động, dịch vụ công trong bối cảnh ngân sách gặp khó khăn, giảm thiểu tình trạng phân tán nguồn lực, đầu tư dàn trải, phù hợp với chủ trương xã hội hóa các dịch vụ công nhằm phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn… Luật Giao dịch điện tử, một số Nghị định đều quy định về dịch vụ người trung gian.

Tuy nhiên, chưa có quy định pháp lý cụ thể cho đối tượng này trong mối quan hệ với các cơ quan nhà nước khi thực hiện NSW nói chung, kết nối và chia sẻ thông tin theo Cơ chế một cửa quốc gia nói riêng.

Thứ tư, NSW (của Việt Nam) đã kết nối với ASW, mặt khác, theo kế hoạch sắp tới Việt Nam tiếp tục kết nối hệ thống CNTT với Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU) và một số đối tác thương mại mới. Tuy nhiên, việc kết nối với các đối tác này chủ yếu qua quá trình đàm phán thống nhất và hầu hết chưa được chi tiết nội luật hóa đầy đủ, làm cơ sở pháp lý trong nước để các bộ, ngành phối hợp triển khai kết nối, chia sẻ thông tin với các đối tác này.

Lãnh đạo Cục CNTT và Thống kê hải quan khẳng định: Từ thực tiễn cũng như yêu cầu của Chính phủ, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật cấp Nghị định nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu về hàng hóa XNK, quá cảnh, người, phương tiện, XNK, quá cảnh theo NSW là cần thiết.

Nghị định sẽ thúc đẩy đồng bộ, hiệu quả, minh bạch, tránh manh mún, trì hoãn kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa các bộ, ngành quản lý hàng hóa XNK, quá cảnh, người, phương tiện XNC, quá cảnh. Đồng thời góp phẩn thực hiện các mục tiêu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng mạnh mẽ CNTT trong giải quyết thủ tục hành chính, tạo thuận lợi thương mại đồng thời đảm bảo hiệu quả công tác quản lý nhà nước, đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử…

Thái Bình