Tàu cá Trung Quốc đe dọa môi trường Biển Đông

Tàu cá Trung Quốc trong một lần chuẩn bị đến Biển Đông - Ảnh: AFP

Trong báo cáo mới nhất, Chương trình sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, Mỹ) cho hay nhiều tàu khai thác sò tai tượng của Trung Quốc đã bắt đầu hoạt động trở lại trên Biển Đông. Trước đó, đội tàu này đã gây tổn hại nghiêm trọng hoặc phá hủy ít nhất 28 bãi đá ngầm ở quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2012 - 2015. Đến tháng 7.2016, Tòa trọng tài quốc tế phán quyết Trung Quốc vi phạm trách nhiệm quốc tế về bảo vệ môi trường biển và hoạt động khai thác sò tai tượng của nước này tạm ngừng một thời gian.

Theo AMTI, đội tàu khai thác sò tai tượng của Trung Quốc thường bao gồm hàng chục tàu cỡ nhỏ đi cùng với một số “tàu mẹ” lớn hơn và dùng nhiều biện pháp thô bạo phá hủy các rạn san hô để đánh bắt. Hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy số tàu này đang hoạt động thường xuyên ở đá Bông Bay thuộc Hoàng Sa, để lại những vết cào xước dài trên bề mặt san hô. Tại khu vực đảo Bạch Quy thuộc Hoàng Sa cũng xảy ra tình trạng tương tự. Cũng theo hình ảnh vệ tinh, một số lượng lớn tàu khai thác sò tai tượng Trung Quốc đã trở lại bãi cạn Scarborough đang tranh chấp với Philippines. Hồi tháng 4, Đài ABS-CBN chiếu đoạn phim quay từ hiện trường cho thấy nhiều tàu dùng các ống dài gắn vào động cơ để luồn sâu vào bề mặt bãi cạn. Theo ngư dân Philippines, cách thức này “mang tính phá hoại nghiêm trọng” và phát tán cặn bẩn ra các vùng biển lân cận.

Ngoài ra, tàu cá Trung Quốc còn bị cho là sử dụng nhiều biện pháp đánh bắt thủy sản mang tính tàn phá như dùng thuốc nổ, thuốc độc, giã cào và lưới mắt nhỏ. Hoạt động bồi đắp đảo nhân tạo phi pháp ở Biển Đông cũng góp phần phá hủy san hô trên quy mô lớn, khiến cá mất địa điểm đẻ trứng còn cá con không còn nơi ẩn náu. “Trữ lượng cá chắc chắn giảm. Các tàu lớn đi đến đâu cũng hầu như giết chết mọi thứ”, Đài ABC News dẫn lời ông Vương Đông, chủ một tàu cá nhỏ ở tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), thừa nhận. Trước tình hình này, tiến sĩ Rashid Sumaila thuộc Đại học British Columbia (Canada) cảnh báo nếu tàu cá Trung Quốc tiếp tục duy trì quy mô và cách thức đánh bắt như hiện nay, trữ lượng thủy sản ở Biển Đông có thể suy giảm đến 59% vào năm 2045.

Văn Khoa