Tết về Bách Thuận mua hoa

Khu đất trống đầu chợ, mấy bác thợ cắt tóc dựng hàng, bày đồ nghề, mọi người vứt xe ở đó nhờ "nom hộ". Thật ra thì không gửi cũng chẳng lo mất, vì người dân ở Bách Thuận (Vũ Thư, Thái Bình) hiền lành, tốt tính, đơn thuần như chính những cây hoa, cành đào ngày Tết họ trồng.

Làng hoa vào Tết

Chợ hoa Bách Thuận những ngày giáp Tết nhộn nhịp hơn hẳn, không chỉ có khách mà người bán cũng đông hơn, đủ các mặt hàng nhưng hoa vẫn nhiều nhất. Từ đầu chợ đến cuối chợ, dặt hoa là hoa, từ thược dược, hồng cúc, lay ơn đến hoa đồng tiền, đào, cam, quất kiểng...

Trong lúc chờ mẹ vào chợ, Phúc ngồi nói chuyện với bác Tuất. Đủ thứ chuyện trên trời dưới biển, rồi cuối cùng lại quay về với cái nghề, cái nghiệp trồng hoa quê mình. Không ai biết chính xác có từ bao giờ, nhưng theo những lão nông tri điền thì làng hoa đã vào tuổi “bách niên” (100 năm).

Bách Thuận là một trong những làng hoa nổi tiếng nhất ở phía Bắc.

Nhà bác Tuất 3 đời trồng hoa. 10 tuổi bác đã theo bố ra vườn ươm cây. Hơn 4 thập kỷ đi qua, giờ "sân chơi" chính được bác truyền lại cho anh con trai cả. Để đón Tết, người trồng hoa phải chuẩn bị từ tháng 8 âm lịch. Năm nay, thời tiết ấm khiến nhiều người lo lắng. May sao, sang tháng 11 trời lại trở rét ngọt.

Hoa ở Bách Thuận thì năm nào cũng thế, nhưng bác Tuất bảo cái khác của hoa xứ này với những vùng trồng hoa trong nhà kính ở Đà Lạt hay những vùng khác là hoa ở đây được trồng tự nhiên, nằm lộ thiên giữa mênh mông đất trời. Vì vậy, hoa bền, đẹp và thơm hơn.

Người trồng hoa ở Bách Thuận thường quan niệm màu sắc rực rỡ sẽ mang đến sự may mắn, tốt lành mỗi dịp Tết đến Xuân về. Vì vậy, các nhà vườn đều chủ tâm phát triển các loài hoa có màu đỏ, màu vàng, trong đó thược dược, cúc đại đóa, cúc mâm xôi, cúc vạn thọ có số lượng nhiều hơn cả.

Nghề trồng hoa ngoài phụ thuộc vào thời tiết, theo bác Tuất, còn có bí quyết riêng. Nghề này có thể làm giàu, nhưng không phải khi nào cũng “dễ ăn”. Lúc thuận lợi, người trồng hoa kiếm “bạc triệu”, nhưng khi thất bát thì hoa lại “bạc như vôi”.

Đất lành… hoa nở

Mở sạp hoa ở cổng chợ từ rằm tháng Chạp, ông Nguyễn Văn Huân cùng tham gia vào câu chuyện nghề của bác Tuất. Ông chia sẻ: “Làm nghề cây kiểng lắm công phu, cực lắm! Cả ngày ở ngoài vườn, đầu tắt mặt tối, thậm chí còn ngủ trong vườn. Chăm hoa còn hơn chăm con”.

Vì dành nhiều tâm huyết, nên người trồng hoa ở Bách Thuận rất kén khách tham quan. Ở nhiều vựa hoa lớn, khách thập phương có thể thoải mái đến chơi, vãn cảnh, thưởng thức cái đẹp.

Tuy nhiên, khi chụp ảnh, quay phim thì khách phải tìm hiểu kỹ, hoặc hỏi ý kiến chủ vườn. Lý do là bởi, theo quan niệm của người trồng hoa cao niên, nếu chụp ảnh lúc hoa chưa nở hoặc chưa có người đặt, sẽ làm hoa bị mất duyên, khi bán sẽ không đắt hàng.

Người trồng hoa ở Bách Thuận đang nỗ lực làm mới mình để nâng sức cạnh tranh trên thị trường.

Quan niệm là thế, nhưng những người trồng hoa ở Bách Thuận cũng hiểu họ không thể giữ mãi những vựa hoa cho riêng mình, không thể cứ chìm trong những quan niệm xưa cũ. Họ đã sẵn sàng chia sẻ. Minh chứng là những năm qua, họ đã cùng địa phương đẩy mạnh quảng bá thương hiệu.

Từ các kênh thông tin đại chúng, mạng xã hội, từ Facebook đến Youtube, thông tin về làng hoa Bách Thuận được lan tỏa, rất nhiều du khách đến với Bách Thuận khi trở về đều có chung nhận xét đây là vùng "đất lành... hoa nở”. Cảnh đã đẹp mà lòng người càng đẹp hơn.

Bên cạnh đầu tư phát triển thế mạnh du lịch sinh thái, hình thành nhiều điểm tham quan, trải nghiệm, người trồng hoa ở Bách Thuận cũng đang nỗ lực làm mới mình để không bị tụt hậu. Nhiều gia đình đã bắt đầu đầu tư công nghệ mới, tạo ra hàng trăm loại hoa kiểng, nội địa có, nước ngoài nhập về có, nhất là sự xuất hiện của các loại hoa treo.

Để đáp ứng nhu cầu thưởng thức, các nhà vườn đầu tư công phu để tạo ra những cây hoa kiểng quý, giàu ý nghĩa. Đơn cử như hoa phát tài, kim ngân thể hiện lời cầu chúc tài lộc, hoa cát tường mang ý nghĩa may mắn, hanh thông, hoa hải đường thể hiện cho sự phú quý, giàu sang.

Bên cạnh đó, một số loại cây khác có ý nghĩa sung túc, trường thọ cũng được nhà vườn phát triển mạnh như vạn thọ, bách tán, hoa sống đời… cầu chúc một năm mới dồi dào sức khỏe cho cả gia đình.

Nghề “hái” ra tiền

“Thời thế liên tục thay đổi, mình cứ “hoài cổ” thì thua ngay trên sân nhà. Cái hay là người trồng hoa ở Bách Thuận đang phát huy thế mạnh để “hái” ra tiền, nhưng đồng thời vẫn giữ được nét đẹp, nét văn hóa truyền thống thiên nhiên ban tặng cho vùng đất này”, ông Huân nói.

Nhìn cách ứng xử của những người trồng hoa ở Bách Thuận, có thể thấy kinh nghiệm và tri thức bản địa đang thể hiện sự siêu việt so với những công thức công nghệ, kỹ thuật chung chung trong sách vở. Có lẽ là bởi họ yêu những cành hoa như những người thân cùng làng.

Cần thêm động lực để làng hoa Bách Thuận nâng tầm giá trị.

Với tình yêu thiêng liêng ấy, những người trồng hoa xứng đáng có được sự đền đáp. Những cành hoa phải nuôi sống được họ, làm họ giàu có. Hoa và người gắn bó. Nhưng một mình họ thì chưa đủ mà cần sự hỗ trợ từ cơ quan chức năng và người tiêu dùng.

Theo thống kê, Bách Thuận là xã có diện tích chuyên canh trồng hoa lớn của huyện Vũ Thư với 40ha và trên 300 hộ trồng hoa. Xác định hoa là một trong những cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, xã luôn tạo điều kiện cho người dân phát triển nghề.

Đáng chú ý, xã đã quy hoạch các loại cây trồng phát triển ở làng vườn. Phối hợp HTX nông nghiệp để hướng dẫn, hỗ trợ tập huấn khoa học kỹ thuật trồng, chăm sóc, phòng, trừ sâu bệnh các loại hoa cho nông dân. Định hướng phát triển mô hình các vườn hoa đẹp để thu hút du khách đến tham quan.

Đang mơ màng trong câu chuyện của những người trồng hoa ở Bách Thuận, tiếng chuông điện thoại của Phúc vang lên. Mẹ gọi Phúc vào chợ, bê hộ mẹ chậu cúc vạn thọ. Đủ thứ lỉnh kỉnh được treo vào móc xe.

Chiếc Dream lại lăn bánh, ngang qua những khu vườn trồng hoa ở Bách Thuận, trải dài như bất tận trên miền phù sa ven sông Hồng. Tết đã về, người trồng hoa Bách Thuận lại mơ về một tương lai sung túc, đủ đầy!

Nhật Minh