Thách thức trong tiến trình thành lập Chính phủ Ireland

Điểm thời sự

Đảng Sinn Fein vui mừng khi kết quả bỏ phiếu được công bố. Ảnh Reuters

Theo kết quả bầu cử Quốc hội Ireland, đảng Sinn Fein dẫn đầu với 24,5% số phiếu bầu, theo sau là hai đảng theo đường lối trung hữu Fianna Fail với 22,2% số phiếu và Fine Gael với 20,9% số phiếu. Kết quả này đã gây không ít bất ngờ bởi các cuộc thăm dò trước đó đều cho thấy đảng Fine Gael hoặc đảng Fianna Fail sẽ giành chiến thắng. Theo hệ thống bầu cử của Ireland, với số lượng ứng cử viên ít, đảng Sinn Fein chỉ giành được 37 ghế trong tổng số 160 ghế tại quốc hội. Đảng Fianna Fail giành được vị trí dẫn đầu với 38 ghế. Đảng Fine Gael có 35 ghế. Đảng Xanh giành được 12 ghế. Đảng Dân chủ Xã hội và đảng Lao động đều giành được sáu ghế.

Trong chiến dịch tranh cử, Thủ tướng L.Varadkar hy vọng những thành tích trong lĩnh vực kinh tế và các chính sách về việc Anh rời Liên hiệp châu Âu (EU) - Brexit, sẽ giúp ông và đảng Fine Gael tiếp tục nhiệm kỳ lãnh đạo thứ ba. Trong khi đó, đảng Sinn Fein nhận được sự ủng hộ của cử tri bằng những cam kết tranh cử tập trung vấn đề nhà ở và cải thiện dịch vụ y tế. Có thể thấy, các cam kết đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân đã giúp đảng Sinn Fein giành lợi thế trong cuộc bầu cử quốc hội vừa qua.

Trong thời gian tới, các cuộc thảo luận giữa các đảng nhằm thành lập một liên minh cầm quyền sẽ diễn ra và quá trình thành lập chính phủ mới được dự báo có thể kéo dài. Đảng Fianna Fail và đảng Fine Gael đã thay thế nắm quyền tại Ireland qua nhiều năm, nhưng chưa bao giờ thành lập một liên minh. Sau cuộc bầu cử quốc hội năm 2016, đảng Fianna Fail đã từ chối đề nghị thành lập liên minh của đảng Fine Gael, song vẫn ủng hộ chính phủ thiểu số của Thủ tướng L.Varadkar lên nắm quyền. Với số ghế tại quốc hội nhiều nhất hiện nay, đảng Fianna Fail có thể dẫn dắt một chính phủ thiểu số giống như Chính phủ của Thủ tướng L.Varadkar và dựa vào sự hỗ trợ của đảng Fine Gael trong những vấn đề cụ thể. Tuy nhiên, với tổng số ghế của hai đảng vẫn chưa đủ để giành thế đa số tại quốc hội, hai bên đều cho biết khả năng liên minh khó xảy ra.

Thắng lợi trong cuộc bầu cử quốc hội của đảng Sinn Fein cánh tả đã đánh dấu bước chuyển trên chính trường Ireland vốn do các đảng cánh hữu dẫn dắt. Đảng Sinn Fein muốn có một vai trò quan trọng trong chính phủ mới của Ireland. Ưu tiên hàng đầu của đảng Sinn Fein là xem xét thành lập một chính phủ liên minh cánh tả; đồng nghĩa không cần sự ủng hộ của đảng Fianna Fail và đảng Fine Gael. Các nhà phân tích cho rằng, khả năng này khó có thể xảy ra, bởi yếu tố chính trị và số lượng ghế của các đảng cánh tả trong quốc hội. Trong quá trình tranh cử, đảng Fianna Fail và đảng Fine Gael đã khẳng định sẽ không liên minh với đảng Sinn Fein. Sau cuộc bầu cử quốc hội, đảng Fine Gael đã nhắc lại cam kết này vì sự khác biệt trong các chính sách kinh tế. Trong khi đó, đảng Fianna Fail cho rằng, có sự khác biệt đáng kể về hoạch định chính sách với đảng Sinn Fein. Dù để ngỏ khả năng liên minh với đảng Sinn Fein, đảng Fianna Fail vẫn cần sự ủng hộ của các đối tác khác nhằm đạt được thế đa số tại quốc hội.

Nhiệm vụ thành lập chính phủ mới tại Ireland sẽ không dễ dàng. Bởi vậy, các bên cần thu hẹp khác biệt, nhằm sớm ổn định đất nước, tránh xảy ra kịch bản bế tắc chính trị kéo dài hoặc phải tiến hành bầu cử lại. Chính phủ mới cần hướng đến các chính sách đáp ứng mong muốn của cử tri như cải thiện hệ thống y tế và giải quyết vấn đề nhà ở. Tiến hành đàm phán thỏa thuận thương mại với Anh sau Brexit cũng sẽ là vấn đề trọng tâm của chính phủ mới tại Ireland trong thời gian tới.

NHƯ NGỌC