Thái Lan cảnh báo đa dạng sinh học vì thủy điện Mekong
Dù đập thủy điện Xayabury sản xuất điện để phục vụ người dân Thái Lan, nông dân kêu trời vì mất nguồn lợi nông nghiệp.
Tờ The Nation của Thái Lan dẫn lời những người dân địa phương ở quận Bung Khla của tỉnh Bueng Kan đang hết sức lo ngại về mực nước cực thấp trên sông Mekong đang đe dọa tới an ninh lương thực của hàng triệu người.
Ông Narit Art-harn, đại diện của người dân địa phương ở quận Bung Khla cho hay, mọi năm tầm giữa tháng 7 thường đã vào mùa mưa, nước sông Mekong cao, thậm chí tràn bờ. Nhưng năm nay, giữa mênh mông con sông đã trơ ra phần đáy. Nắng nóng và ít nước khiến cá, tôm chết trắng, lộ ra trên một phần bãi sông.
"Chúng tôi đang đối mặt với một tình huống chưa từng có. Thay vì lũ lụt theo mùa thường phải đối mặt vào thời điểm này trong năm, chúng tôi đang gặp một đợt hạn hán nghiêm trọng. Điều này là có hại cho cả người dân và hệ sinh thái sông Mekong" - ông Narit nói.
Theo vị này, dù ngư dân tại Quận có thể đánh được nhiều cá do mực nước thấp hơn, song trong số cá mà họ bắt được đều đầy một bụng trứng. Đây là mùa sinh sản của nhiều loài trên sông Mekong.
Nếu cứ tiếp tục tình trạng này, cuối cùng những loài cá trên sông Mekong sẽ sớm tuyệt chủng.
Mực nước thấp đã ngăn những con cá này đi vào các nhánh sông để đẻ trứng trong các rừng ngập nước hoặc đầm lầy. Điều đó có nghĩa là toàn bộ một thế hệ loài cá đó sẽ biến mất.
Trước các nguy cơ đe dọa hệ sinh thái trên sông Mekong, ông Narit cho rằng, Chính phủ Thái Lan cần chủ động hơn để bảo vệ người dân sống dọc bờ sông Mekong và các nhánh sông, tránh để tình trạng các đập thủy điện ở Trung Quốc và Lào có thể tác động mạnh mẽ tới các lưu vực sông khác.
Trong khi đó, trước thực tế là mực nước trên sông Mekong ở mức thấp kỷ lục khoảng 10 năm trở lại đây, ông Chainarong Setthachua, một học giả từ Đại học Maha Sarakham đã tới tận nơi xem xét.
Ông Setthachua đã tới quận Sangkhom của tỉnh Nong Khai và đã nhìn thấy những cảnh tượng tiêu điều. Cá được "nấu chín" trong những hố nước nông ở phần đáy sông Mekong.
Nonn Panitvong - một nhà hoạt động vì môi trường thiên nhiên và là chuyên gia về các nước ngọt nổi tiếng Thái Lan cho biết, nguồn cá trên sông Mekong chính là an ninh lương thực. Đây là vấn đề quan trọng nhất đối với người dân sống ở các lưu vực sông Mekong.
Nếu vì các lợi ích phát triển về kinh tế mà bỏ qua sự mất mát nghiêm trọng về đa dạng sinh học thì rõ ràng, Thái Lan đang giao dịch các hệ sinh thái nuôi sống hàng chục triệu người.
"Chúng ta đồng ý xây dựng các đập thủy điện mới nhằm ổn định năng lượng. Nhưng chúng ta không ăn được điện. Còn cá và rau từ sông Mekong là thức ăn của chúng ta, đang dần biến mất" - ông Panitvong bày tỏ quan điểm.
Tình hình nước sông Mekong thay đổi bất thường đã được cảnh báo tới các quốc gia thuộc lưu vực con sông. Thái Lan cũng đã nắm được các tin tức này và do đó, họ đang nỗ lực thực hiện các biện pháp để giải quyết vấn đề hạn hán.
Theo đó, Thái Lan sẽ giảm lượng nước xả ra từ 2 con đập chính ở miền Bắc, dự kiến sẽ cứu được lượng lúa đang được trồng ở khu vực miền Trung.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Thái Lan Thammanas Phromphao để ngỏ khả năng có thể trông đợi sự giúp đỡ từ phía quân đội nhằm hỗ trợ cho kế hoạch sẽ diễn ra vào ngày 22/7 này.
Trước đó, Tổng Thư ký Văn phòng Tài nguyên nước quốc gia Thái Lan (ONWR) Somkiat Prajumwong cho biết, mực nước sông Mekong chảy qua nước này đã xuống thấp kỷ lục trong tuần này do ảnh hưởng của đập thủy điện trên thượng nguồn.
Ông trấn an người dân rằng mực nước sông Mekong sẽ sớm hồi phục.
"Tôi khuyên chúng ta nên kiên nhẫn chờ thêm một thời gian nữa vì mực nước trên sông Mekong sẽ trở lại bình thường trong vài ngày nữa" - The Nation dẫn lời ông Somkiat Prajumwong nhận xét.
Các nhà môi trường chú ý tới việc điện sản xuất ra tại đập thủy điện Xayaburi được bán cho EGAT. Đơn vị sản xuất sẽ phải chịu trách nhiệm về các tác động của đập ở hạ lưu, trong đó bao gồm việc bồi thường cho người dân về tổn thất thu nhập và sinh kế.
Ủy ban sông Mekong Việt Nam thông báo về lưu lượng nước trên sông Mekong
Theo thông bao từ Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mekong Việt Nam, Bộ Thủy lợi Trung Quốc đầu tháng 7 đã có văn bản gửi Nhóm công tác về Hợp tác tài nguyên nước trong Hợp tác Mekong- Lan Thương. Với lý do bảo trì hệ thống điện, từ ngày 5-19/7/2019, lưu lượng xả từ hồ chứa Cảnh Hồng xuống hạ du sẽ có biến động đáng kể.
Trong hơn 10 ngày thực hiện bảo trì hệ thống điện, lưu lượng xả từ hồ sẽ giảm một nửa, từ mức 1.050 m3/s - 1.250 m3/s sẽ giảm xuống còn khoảng 504m3/s - 600m3/s.
Từ ngày 17-19/7, lưu lượng nước sẽ tăng dần để đạt mức bình thường như trước khi bảo trì.
Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia, tiềm năng nguồn nước mùa khô năm 2019 cho vùng ĐBSCL tính đến thời điểm hiện nay khoảng 7.000 m3/s. Dự báo trong tuần tiếp theo nguồn nước về có khả năng ở mức trên dưới 9.000-10.000 m3/s, thấp hơn cùng thời kỳ mùa khô năm 2018.
Việc giảm xả nước từ các thủy điện Trung Quốc xuống hạ lưu từ ngày 5/7/2019 đến 19/7/2019 với lượng giảm lớn nhất 746 m3/s, các ảnh hưởng của việc giảm xả này sẽ về đến Việt Nam trong khoảng thời gian từ 20/7/2019 đến 6/8/2019 tuy nhiên mức độ ảnh hưởng được xem là không đáng kể.
Cuối tháng 7, ảnh hưởng của việc giảm xả từ thủy điện thượng nguồn kết hợp dòng chảy thương nguồn thấp gió mùa Tây Nam hoạt động ổn định, cần đề phòng mặn bất thường các khu vực ven biển Tây.