Thân thiện hơn với người nộp thuế

Cải thiện nhưng còn nhiều việc phải làm

Có thể nói dấu ấn đậm nét nhất trong quá trình thực hiện Nghị quyết 19 là sự cải thiện thứ hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng của Báo cáo Môi trường kinh doanh, trong đó đóng góp nhiều nhất là những nỗ lực cải thiện chỉ số nộp thuế.

Ngành thuế đang tiếp tục nỗ lực cải cách

Theo báo cáo Môi trường kinh doanh năm 2018 của Nhóm Ngân hàng Thế giới, Việt Nam tăng 14 bậc, từ 82 lên 68. Nếu tính hai năm liên tiếp thì môi trường kinh doanh của nước ta tăng 23 bậc. Trong đó, nộp thuế (tăng 61 bậc). Những cải cách mạnh mẽ của ngành thuế trong những năm vừa qua được cộng đồng DN trong và ngoài nước ghi nhận.

Theo báo cáo Sơ kết công tác thuế 6 tháng đầu năm của Tổng cục Thuế (TCT), thu NSNN 6 tháng đầu năm 2018 do TCT quản lý ước đạt 531.520 tỷ đồng, bằng 49,7% so với dự toán, tăng 13,9% so với cùng kỳ. Đây là mức thu đạt khá so với nhiều năm gần đây cả về tiến độ và tốc độ tăng thu.

Và những kết quả ấy có được nhờ cơ quan thuế các cấp đã triển khai quyết liệt công tác quản lý thu NSNN thông qua tăng cường công tác quản lý kê khai, kế toán thuế và hoàn thuế GTGT; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chống thất thu NSNN; chú trọng công tác quản lý nợ thuế, tập trung đôn đốc thu hồi nợ đọng; đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến các chính sách thuế và quản lý thuế mới đến người nộp thuế; cung cấp dịch vụ thuế điện tử cho DN...

Tuy ngành thuế đã có những cải thiện đáng kể, nhưng vẫn còn đó rất nhiều việc phải làm, đơn cử như DN ở Việt Nam vẫn mất nhiều thời gian khi quyết toán thuế. Theo Trưởng Nhóm công tác thuế và hải quan Mark Gillin, việc quyết toán thuế vừa làm hao tốn nhiều thời gian của DN, đồng thời tạo kẽ hở để cán bộ thuế thao túng thu lợi cho bản thân. Do đó vị này cho rằng, đây là một cách làm thiếu hiệu quả, là một căn nguyên chính gây tham nhũng và vấn đề này cần được xem xét, chấn chỉnh về cơ bản.

Những vấn đề như vậy dẫn đến một yêu cầu là ngành thuế cần tiếp tục cải cách hơn nữa. Thực tế cho thấy, việc bảo đảm chất lượng cao trong quản lý thuế (như giảm gánh nặng thủ tục cho DN, nâng cao trách nhiệm giải trình, minh bạch từ phía cơ quan thuế…) mới thực sự là yếu tố giúp tăng nguồn thu.

Một báo cáo của WB về vấn đề này cho thấy, nhìn chung những nước có cơ chế quản lý thuế thân thiện với DN hơn cũng là những nước thu được nhiều thuế hơn nếu tính trên tỷ lệ GDP, trong khi có tổng thuế suất thấp hơn đáng kể. Ví dụ, Singapore có tỷ lệ thu thuế trên GDP cao hơn nhưng lại có tổng thuế suất chỉ gần bằng một nửa, và đây rõ ràng là một trường hợp mà đôi bên - DN và Nhà nước - cùng có lợi.

Nâng cao chất lượng quản lý

Để chuyển trọng tâm theo hướng nâng cao chất lượng quản lý thuế, quan trọng là tăng tỷ lệ nguồn thu từ việc DN tự kê khai, kê khai điện tử và các chỉ tiêu về giám sát, cũng như giảm thiểu thời gian người đóng thuế cần để làm thủ tục và cán bộ thuế cần để kiểm tra.

Đến nay, số lượng thủ tục hành chính thuế được cung cấp trực tuyến đạt cấp độ 3 trở lên là 123 thủ tục (trên tổng số 298 thủ tục, đạt 41,2%). TCT đã cung cấp dịch vụ thuế điện tử đối với các DN đạt và vượt mục tiêu Chính phủ yêu cầu tại các Nghị quyết 19 như: 99,96% DN khai thuế qua mạng; 97,98% DN nộp thuế điện tử; trên 90% DN hoàn thuế điện tử.

Hiện tại, TCT tiếp tục triển khai theo tiến độ việc cung cấp các dịch vụ thuế điện tử cho các đối tượng là cá nhân như nộp thuế điện tử đối với cá nhân kinh doanh (tại 311 Chi cục Thuế), khai, nộp thuế điện tử đối với hoạt động cho thuê nhà; lệ phí trước bạ ô tô, xe máy…

“Công tác thu ngân sách cần thực hiện chủ yếu thông qua hệ thống kê khai thuế trực tuyến, bảo đảm thu thập được mọi thông tin cần thiết để thẩm định thuế. Đồng thời, cung cấp các hướng dẫn trực tuyến như bảng kiểm trong đó có tính đến luật kế toán hiện hành và luật mới, cho biết về những lỗi thường phạm phải và dẫn chiếu đến các quy định liên quan, bảng thông tin Khiếu nại/Hoàn thuế trực tuyến để quản lý và xử lý các trường hợp khiếu nại và hoàn thuế theo địa điểm… ”, ông Mark Gillin nói.

Đỗ Lê