Thần tốc xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân

TP Hồ Chí Minh đang chỉ đạo những chính sách đột phá nhằm xây dựng được khoảng 300 nghìn căn nhà cho người thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân trong vòng một năm.

Tổ hợp chung cư nhà ở xã hội của Công ty địa ốc Hoàng Quân tại huyện Bình Chánh.

Tổ hợp chung cư nhà ở xã hội của Công ty địa ốc Hoàng Quân tại huyện Bình Chánh.

Nhiều người, nhất là công nhân, người lao động đang kỳ vọng, trong tương lai không xa, giấc mơ an cư sẽ thành hiện thực.

Những rào cản về chính sách

Tích cóp được 500 triệu đồng, đã nhiều năm nay vợ chồng anh Nguyễn Mạnh Dũng (ngụ tại phường Phước Long B, TP Thủ Đức) loay hoay đi tìm chỗ ở. Tìm mua nhà, đất ở ngoại thành không xong, anh quay sang đăng ký mua nhà ở xã hội (NƠXH). Thế nhưng, đến dự án nào cũng hết suất vì lượng người đăng ký cao gấp nhiều lần số lượng căn hộ được bán ra, trong khi các dự án lại đòi hỏi nhiều giấy tờ thủ tục liên quan.

Nhu cầu nhà ở của anh Dũng là điển hình cho những gia đình công nhân xa quê hương vào TP Hồ Chí Minh lập nghiệp. Thu nhập thấp, họ buộc phải sống trong những căn nhà trọ chật chội, ẩm thấp, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cao. Theo Viện trưởng Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh Trần Hoàng Ngân, thiếu nhà ở cho người thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân là một trong những nguyên nhân khiến tình hình dịch Covid-19 tại TP Hồ Chí Minh lây lan nhanh, khó kiểm soát. Trong giai đoạn thành phố kêu gọi “ai ở đâu ở yên đó”, nhiều công nhân phải đối mặt với hiểm nguy lây lan dịch bệnh vì phải ở trong những nhà trọ nhỏ chật, đông người ở. Thống kê cho thấy, TP Hồ Chí Minh có khoảng gần 200 nghìn doanh nghiệp (DN), trong đó có khoảng 1.100 DN với 377 nghìn công nhân lao động đang làm việc tại 17 khu chế xuất, khu công nghiệp (KCX - KCN), khu công nghệ cao và 21 cụm công nghiệp. Tuy nhiên, đến nay, thành phố mới chỉ giải quyết được 15% nhu cầu về nhà ở cho công nhân. Bởi trong 5 năm qua, thành phố chỉ có khoảng 20 dự án NƠXH được đưa vào sử dụng với hơn 15 nghìn căn nhà. Con số này rất thấp so với nhu cầu NƠXH của người dân thành phố.

Theo phân tích của các chuyên gia đô thị, có hai nguyên nhân dẫn đến thành phố chưa đạt được kết quả phát triển NƠXH, đó là: Trong quy hoạch đô thị, KCN thành phố chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NƠXH, chưa thực hiện nghiêm quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển NƠXH, hoặc có bố trí nhưng lại ở những vị trí không thuận lợi hoặc chưa giải phóng xong mặt bằng... Cùng với đó là hạn chế về nguồn vốn tín dụng ưu đãi cho phát triển NƠXH, dẫn đến nhiều dự án NƠXH không thể triển khai.

Bên cạnh đó, theo ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty Địa ốc Lê Thành, thủ tục hành chính rườm rà cũng là rào cản khiến các DN không mặn mà với NƠXH, nhà ở cho công nhân. Ông Nghĩa dẫn chứng, DN ông đã xây dựng khoảng 7.000 căn hộ để phục vụ phân khúc khách hàng có thu nhập thấp, và sản phẩm làm ra không đủ để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Tuy nhiên, khi triển khai một số dự án không sử dụng đất công, không sử dụng vốn ngân sách nhà nước nhưng vẫn bắt buộc kiểm toán. Có những bất hợp lý chúng tôi kiến nghị rất nhiều lần và được đích thân lãnh đạo thành phố chỉ đạo các sở, ngành liên quan xem xét giải quyết, nhưng phải mất vài năm mới giải quyết được.

Cần những chính sách đột phá

Theo Trưởng phòng Quản lý các KCN thành phố Hồ Chí Minh Trần Công Khanh, để giải quyết được tình trạng thiếu NƠXH đòi hỏi nhà quy hoạch phải có chiến lược xây dựng quỹ đất từ trước. Đồng thời các sở, ngành phải tích cực hỗ trợ đồng bộ về vốn, thủ tục cho các DN đầu tư xây dựng. Ngoài việc hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào dự án (giao thông, cấp điện, cấp nước) thì cần nghiên cứu bổ sung để các DN đầu tư NƠXH được áp dụng thuế suất ưu đãi thuế giá trị gia tăng (thuế suất 0%), miễn thuế thu nhập DN bốn năm... Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh Huỳnh Thanh Khiết cho biết: Thành phố khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá thấp và nhà cho thuê, NƠXH để đáp ứng nhu cầu rất lớn của xã hội. Thành phố sẽ thí điểm các dự án nhà ở thương mại giá thấp, nhà cho thuê được nộp tiền sử dụng đất hằng năm nhằm giảm áp lực tài chính cho DN. Ưu tiên các nguồn vốn vay ưu đãi, xem xét bổ sung đối tượng thực hiện các dự án NƠXH được vay vốn kích cầu của thành phố. Bên cạnh đó, thành phố sẽ rà soát quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại trên 10 ha để thúc đẩy xây dựng NƠXH. Trong trường hợp chủ đầu tư không triển khai hoặc chậm triển khai thì thu hồi dự án, giao cho chủ đầu tư có năng lực để triển khai nhanh, tránh lãng phí. Ngoài ra, thành phố sẽ sử dụng ngân sách thu được từ các dự án thương mại mà chủ đầu tư nộp giá trị tương đương 20% quỹ đất NƠXH tại dự án để đầu tư phát triển dự án NƠXH thuộc sở hữu nhà nước để cho thuê. Ưu tiên bố trí nguồn vốn, tạo quỹ đất sạch tại khu vực ngoại thành và các trục giao thông công cộng, đặc biệt là các tuyến metro, các tuyến vành đai để phát triển NƠXH theo hướng giao cho nhà đầu tư sử dụng nguồn vốn xã hội hóa xây dựng NƠXH cho thuê, quản lý khai thác theo quy định. Tiếp tục thực hiện và mở rộng đối tượng vay vốn kích cầu không chỉ cho các chủ dự án nhà lưu trú cho công nhân mà kể cả các dự án NƠXH cho thuê cũng được hỗ trợ toàn bộ lãi suất vay, nhưng không quá 70% của phần vốn đầu tư xây dựng.

Về phía UBND thành phố Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Hòa Bình đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan rà soát, thống kê quỹ đất NƠXH do Nhà nước quản lý được điều tiết tại các dự án nhà ở thương mại. Yêu cầu các chủ đầu tư dự án khẩn trương triển khai thực hiện, trường hợp không đầu tư xây dựng phải bàn giao đất lại cho Nhà nước quản lý để tổ chức thực hiện, không để lãng phí quỹ đất này. Bên cạnh đó, các đơn vị rà soát quỹ đất rộng 15 ha tại xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh. Sau khi rà soát phải cung cấp thông tin quy hoạch, kiến trúc khu đất để nhà đầu tư nghiên cứu, đề xuất phương thức đầu tư xây dựng NƠXH phục vụ công nhân trên địa bàn thành phố. Sở Xây dựng phối hợp với Sở Kế hoạch - Đầu tư xây dựng các tiêu chí, thông tin mời thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án NƠXH phục vụ công nhân trên địa bàn thành phố.

Theo ông Bình, trong vòng một năm các DN có thể xây dựng khoảng 300 nghìn căn nhà cho công nhân, chuyên gia. Hiện nay, đất đã có sẵn, thủ tục có sẵn, các DN chỉ cần thần tốc về thủ tục hành chính là có thể xây dựng.

Nguồn Nhân Dân: https://nhandan.vn/tin-chung1/than-toc-xay-dung-nha-o-xa-hoi-nha-o-cong-nhan-669465/