Thận trọng trong triển khai mô hình trường học mới
Năm học mới 2017 - 2018 đã cận kề, nhưng mô hình trường học mới (VNEN) đang khiến ngành giáo dục băn khoăn có nên tiếp tục triển khai hay không. Nhiều tỉnh tuyên bố dừng, không triển khai đại trà. Tại Hà Nội, dù điều kiện thuận lợi hơn, nhưng công tác này cũng thận trọng, có chọn lọc.
Theo số liệu của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Hà Nội, năm học 2015- 2016, mô hình trường học mới được mở rộng đến tất cả các quận, huyện, thị xã với 114 trường, 536 lớp và 20.779 học sinh (HS). Năm học 2016-2017 có 115 trường, 574 lớp, 21.278 HS. Ngoài ra, còn có hàng trăm trường tiểu học vẫn áp dụng từng phần của VNEN theo điều kiện thực tế. Với cấp THCS, Hà Nội mới có khoảng mười trường tham gia thử nghiệm mô hình mới từ các năm học trước. Tuy nhiên, đến thời điểm này, năm học 2017 - 2018, Hà Nội chưa có thêm trường nào đăng ký triển khai mô hình này.
Mô hình VNEN được nhiều giáo viên, phụ huynh, HS đánh giá ưu điểm vượt trội so với mô hình dạy học hiện tại. Hiệu trưởng Trường tiểu học Tả Thanh Oai (huyện Thanh Trì) Hoàng Thu Hà cho biết, hiện toàn bộ các lớp từ khối 2 đến khối 5 của trường thực hiện VNEN. “Thời gian qua có xu hướng dừng VNEN hoặc tiếp tục nhưng không triển khai đại trà. Theo tôi, giáo viên không đồng tình là do cách dạy truyền thống ăn sâu, ngại đổi mới. Nhà trường, giáo viên không phân tích những ưu điểm của VNEN cho phụ huynh hiểu... Cá nhân tôi thấy mô hình rất hay. Năm học vừa qua, giáo viên, HS nhà trường đạt nhiều thành tích thi học giỏi (khối lớp 3, lớp 4 đứng đầu toàn huyện về thi toán qua mạng), giáo viên giỏi (giải nhì TP).
Chia sẻ về mô hình VNEN, giáo viên trực tiếp dạy khối lớp 4 của Trường tiểu học Tả Thanh Oai cho biết, thời gian đầu rất sợ và ngại phải thay đổi. “Giờ được lựa chọn, tôi vẫn chọn VNEN. Với mô hình này HS được sáng tạo, tự giác, chủ động. Bản thân tôi luôn chủ động tìm tòi linh hoạt trong từng phần học, tiết học để áp dụng cho HS học nhóm 2, nhóm 4... phù hợp và sinh động. Tự học trở thành yếu tố nổi bật nhất của mô hình VNEN”, giáo viên này khẳng định.
Tuy nhiên, ngoài những trường áp dụng mô hình VNEN tốt vẫn còn không ít địa phương gặp khó khăn trong quá trình triển khai. Điển hình như huyện Ứng Hòa, Mê Linh, quận Hoàng Mai,... Trưởng Phòng GD-ĐT huyện Ứng Hòa Bùi Thanh Sơn cho biết, hiện cả huyện có ba trường tiểu học dạy thí điểm mô hình này với sáu lớp tham gia (mỗi trường có hai lớp), huyện chỉ duy trì những lớp đang thực hiện thí điểm cho đến khi các em học hết lớp 5, sau đó sẽ dừng. Đây là mô hình mới, áp dụng phương pháp dạy, học mới, trong khi giáo viên quá quen với cách dạy truyền thống, ngại thay đổi. Mô hình này chỉ phù hợp với lớp ít HS, trong khi cơ sở vật chất chưa bảo đảm, không đủ chỗ phân nhóm,... dẫn đến HS không mặn mà, phụ huynh lo lắng. Do vậy, huyện không phát triển được mô hình này”.
Lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội cũng thừa nhận cơ sở vật chất lớp học chưa đáp ứng với yêu cầu của mô hình, chủ yếu là do phòng học quá nhỏ, số HS quá đông, nhất là với các trường thuộc các quận nội thành. Công tác đầu tư xây dựng, mua sắm trang thiết bị còn hạn chế. Một số giáo viên và cán bộ quản lý chưa nhận thức đầy đủ và chưa nắm vững về nội dung yêu cầu của mô hình, quá trình triển khai còn rập khuôn, không phù hợp với thực tiễn. Lãnh đạo Sở cho biết, năm học 2017-2018, thành phố không triển khai đại trà VNEN. “Hà Nội vẫn đang trong quá trình thí điểm, cho nên cần có bước đi thận trọng. Những trường đang thí điểm vẫn sẽ tiếp tục áp dụng mô hình, nhưng hiệu trưởng phải tham gia quản lý chuyên môn để nâng cao chất lượng giờ dạy, làm tốt vấn đề tâm lý cho giáo viên, phụ huynh. Các nhà trường chủ động nghiên cứu, lựa chọn cách thức tiếp cận VNEN phù hợp, thiết thực, đạt hiệu quả cao nhất". - Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Phạm Xuân Tiến nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội cũng đề xuất Bộ GD-ĐT tiếp tục tổ chức tập huấn phương pháp dạy học, đầu tư cơ sở vật chất, chỉnh sửa nội dung sách giáo khoa, bổ sung thêm các đầu sách tham khảo, tư liệu giảng dạy phù hợp theo mô hình VNEN.