Thành phố Hồ Chí Minh: Tìm việc cho người nghèo

Thị trường yêu cầu lao động phải có trình độ chuyên môn và tay nghề cao.

Năm 2016, TP HCM có 67.090 hộ nghèo với 280.187 nhân khẩu và 48.154 hộ cận nghèo với 196.257 nhân khẩu. Trong đó, thiếu hụt trình độ nghề là 53.196 hộ, thiếu hụt việc làm là 11.616 hộ.

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ TBXH) cho biết, qua 2 năm thực hiện chương trình giảm nghèo theo phương pháp đa chiều đã có 39.427 người được các trung tâm dạy nghề đào tạo trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng; 6.529 người được dạy nghề và 24.710 lao động được các trung tâm giải quyết việc làm. Tổng số người lao động nghèo, cận nghèo học nghề thuộc lĩnh vực nông nghiệp chiếm 30% và nghề phi nông nghiệp 70%. Điều này cũng đúng với định hướng trong tương quan dịch chuyển cơ cấu lao động của TP HCM. Theo Sở LĐTBXH, với kết quả đào tạo nghề nêu trên cho thấy, công tác đào tạo nguồn nhân lực của thành phố đạt được chỉ tiêu đề ra.

Bà Triệu Lệ Khánh - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP HCM cho rằng, đào tạo nghề cho người dân nói chung và thành viên hộ nghèo, cận nghèo nói riêng nhằm giải quyết thất nghiệp, nâng cao trình độ dân trí, phát triển kinh tế - xã hội. Mặc dù nỗ lực đào tạo, song thành phố vẫn còn một bộ phận không nhỏ không có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề để đáp ứng nhu cầu người sử dụng lao động.

Bàn về chất lượng đào tạo nghề cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, Sở LĐTBXH cũng thừa nhận, chất lượng nguồn nhân lực lại bị đánh giá chưa đáp ứng được yêu cầu cao, đặc biệt là yêu cầu trong thời kỳ phát triển và hội nhập hiện nay. Do nghề được đào tạo chủ yếu là điện dân dụng, điện tử, điện lạnh, may công nghiệp...

Ngoài ra, các kỹ năng mềm như tác phong công nghiệp, khả năng làm việc theo tổ, nhóm,... chưa cao. Giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, Sở LĐTBXH cho rằng, công tác tuyên truyền, tư vấn học nghề, việc làm tại một số quận huyện, cơ sở giáo dục chưa hiệu quả khiến người lao động chưa lựa chọn đúng ngành nghề phù hợp với khả năng, trình độ. Một số cơ sở dạy nghề chưa tổ chức được các lớp dạy nghề theo ngành nghề mà người lao động mong muốn.

Hơn nữa, rất nhiều lao động muốn có thu nhập để ổn định cuộc sống nên ngại tham gia các khóa học. Thậm chí, chọn các khóa học ngắn hạn để tìm việc làm nhanh, dẫn đến trình độ tay nghề thấp. Do đó, việc làm của người lao động sau đào tạo không ổn định, vì vậy chương trình không đạt định hướng chuyển dịch cơ cấu lao động sang công nghiệp - xây dựng, thương mại, dịch vụ.

Nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho hộ nghèo và cận nghèo, các sở ngành thành phố đưa ra một số giải pháp. Theo đó, hệ thống trường dạy nghề tại quận, huyện nên gắn kết với các khu công nghiệp, khu chế xuất gần nhất để hoạt động theo phương thức đặt hàng. Tức là, dạy nghề gắn kết giữa cung / cầu (nhà trường / doanh nghiệp). Đặc biệt, khâu đào tạo nghề nên chủ động đón đầu những ngành nghề có triển vọng trong tương lai, tránh tình trạng đào tạo ngành nghề có nguy cơ lạc hậu với thị trường. Ngoài đào tạo nghề cần bổ sung các kỹ năng mềm như tác phong công nghiệp, khả năng làm việc theo tổ, nhóm.

Ông Nguyễn Văn Lâm - Phó Giám đốc Sở LĐTBXH nêu quan điểm, thời gian tới thành phố sẽ đẩy mạnh đào tạo nghề theo các trình độ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng. Đồng thời, đa dạng hóa lĩnh vực, cơ cấu ngành nghề đáp ứng yêu cầu của người sử dụng lao động. Nói rộng hơn về công tác đào tạo nghề sao cho hiệu quả, bà Nguyễn Thị Nga - đại diện Liên đoàn Lao động TP HCM thông tin, Liên đoàn Lao động thành phố đang kiến nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với các bộ ngành tham mưu Chính phủ ban hành cơ chế, quy định về phối hợp thực hiện công tác nâng cao trình độ học vấn, tay nghề cho người lao động.

Thanh Giang