Thanh tra Chính phủ hai lần có ý kiến về khối tài sản này

Văn bản của Thanh tra Chính phủ kết luận về nhà 28 Hàng Vôi

Nhà nước đồng ý trả nhà cho cụ Hoàng Huân Trung

Nhà 28 Hàng Vôi vốn thuộc chủ sở hữu của cụ Hoàng Huân Trung (hàm Tổng đốc trí sĩ Phủ Hà Đông), cụ Nguyễn Thị Nhân và cụ Vũ Thị Trúc (lần lượt là 2 người vợ của cụ Trung). Ba cụ có 18 người con. Sau khi cụ Trung mất, con trai cụ Trung là ông Hoàng Cơ Quảng được giao quản lý khối tài sản này. Năm 1959, do phải chiến đấu xa nên ông Quảng có nhờ Phòng Nhà cửa thuộc Sở Nhà cửa - trước bạ TP. Hà Nội quản lý giúp.

Từ năm 1989, ông Quảng làm đơn xin Nhà nước trả lại nhà của bố mẹ ông mà trước đó ông đã nhờ Nhà nước quản lý giúp.

Năm 1994, ông Quảng qua đời, vợ ông là bà Vũ Thị Tám tiếp tục thay chồng đứng đơn xin lại nhà. Năm 2008, bà Vũ Thị Tám bị tai biến, con trai cả ông Quảng, bà Tám là ông Hoàng Kim Đồng tiếp tục đề nghị các cơ quan xem xét, trả lại nhà của ông bà nội ông.

Trước những đề nghị chính đáng của các hậu duệ cụ Hoàng Huân Trung, ngày 20/1/2000, tại Báo cáo số 51/TTNN-XKT của Thanh tra Nhà nước gửi Thủ tướng Chính phủ báo cáo kết quả xác minh đề xuất hướng giải quyết đơn khiếu nại của bà Vũ Thị Tám về việc xin lại nhà 28 Hàng Vôi có kết luận và kiến nghị: “Nhà 28 Hàng Vôi là nhà thuộc diện vắng chủ, đã được cơ quan nhà cửa - trước bạ Hà Nội cấp giấy chứng nhận quyền quản lý nhà vắng chủ 28 Hàng Vôi cho ông Hoàng Cơ Quảng, không thuộc diện nhà cải tạo, có nguồn gốc của bố mẹ ông Hoàng Cơ Quảng...

Từ khi đưa vào Nhà nước quản lý, thành phố đã cho các hộ thuê và thu tiền thuê nhà từ đó đến nay. Năm 1991, sau khi ông Quảng được Nhà nước cho nghỉ hưu tại Hà Nội, vợ chồng ông có đơn gửi cơ quan Nhà nước xin lại để sử dụng ngôi nhà 28 Hàng Vôi do bố mẹ ông để lại mà hiện nay Nhà nước đang quản lý diện nhà vắng chủ là nguyện vọng chính đáng của vợ chồng ông... Do vậy, Nhà nước giao lại quyền quản lý ngôi nhà của bố mẹ ông để lại cho gia đình ông là phù hợp tại điểm 2, Văn bản số 92 - QLN ngày 4/8/1982 của Bộ Xây dựng về chính sách nhà vắng chủ gửi Sở Nhà đất Hà Nội.

Từ các cơ sở pháp lý nêu trên, lẽ ra Nhà nước giao lại quyền quản lý, sử dụng nhà 28 Hàng Vôi cho gia đình ông Hoàng Cơ Quảng là phù hợp nhưng do tình hình thực tế hiện nay có 7 hộ đang thuê của Nhà nước để ở. Để tránh xáo trộn làm ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của những hộ đang sinh sống ở đây và tránh phát sinh khiếu kiện phức tạp, Thanh tra Nhà nước kiến nghị Thủ tướng Chính phủ:

Giao cho UBND TP. Hà Nội ra quyết định giải quyết khiếu nại của gia đình ông Quảng, bà Tám theo thẩm quyền mà pháp luật đã quy định...”.

Như vậy, có thể thấy, nhà 28 Hàng Vôi thuộc quyền sở hữu của cụ Hoàng Huân Trung, cụ Nhân và cụ Trúc là hoàn toàn hợp pháp. Tuy nhiên, các cụ mất đi không để lại di chúc nên khối di sản này là di sản thừa kế của 18 người con và khoảng 300 người cháu các cụ đang sinh sống và làm việc tại nhiều nước trên thế giới.

Căn nhà 28 hàng Vôi

Tuy nhiên, năm 2015, bà Hoàng Kim Anh (con gái ông Hoàng Cơ Quảng) có đơn khởi kiện ra Tòa đòi chia thừa kế, đòi tài sản chung hai khối tài sản do cụ Hoàng Huân Trung để lại, một khối tài sản là nhà từ đường tại xã Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội (nay là phường Đông Ngạc, Bắc Từ Liêm) và tài sản tại số 28 Hàng Vôi. Cả hai khối tài sản này đều do ông Hoàng Kim Đồng (con trai trưởng ông Quảng, cháu đích tôn cụ Hoàng Huân Trung) đang quản lý chung.

Tại Bản án sơ thẩm số 30/2015/DS-ST ngày 14/7/2015 của TAND TP. Hà Nội đã công nhận di sản tại phường Đông Ngạc là nơi thờ cúng, sinh hoạt tâm linh của gia tộc họ Hoàng. Đồng thời, TAND TP. Hà Nội cũng đình chỉ yêu cầu đòi chia thừa kế của bà Hoàng Kim Anh đối với di sản của cụ Hoàng Huân Trung tại 28 Hàng Vôi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Không đồng ý với bản án sơ thẩm, bà Hoàng Kim Anh tiếp tục kháng cáo lên cấp phúc thẩm.

Tại Bản án phúc thẩm số 120/2017/DSPT ngày 8/5/2017, TAND cấp cao tại Hà Nội đã quyết định: Đình chỉ yêu cầu khởi kiện của bà Hoàng Kim Anh về việc đòi tài sản chung của vợ chồng cụ Hoàng Huân Trung để lại tại phường Đông Ngạc do bà Hoàng Kim Anh chưa có đủ điều kiện khởi kiện.

Không chấp nhận yêu cầu công nhận tài sản chung của bà Hoàng Kim Anh trong vụ án dân sự.

Hủy một phần bản án sơ thẩm về phần tranh chấp chia di sản thừa kế đối với các tài sản là phần diện tích nhà ở tầng 2, diện tích đất đã xây dựng 55m2 nhà tại 28 Hàng Vôi. Chuyển hồ sơ vụ án cho TAND TP. Hà Nội giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.

Trước những diễn biến phức tạp liên quan đến việc tranh chấp đòi chia di sản thừa kế căn nhà này cũng như tránh cách hiểu không đúng về giá trị pháp lý của căn nhà, ngày 10/5/2017, ông Hoàng Kim Đồng có đơn đề nghị gửi Thanh tra Chính phủ đề nghị giải thích Báo cáo số 51/TTNN-XKT ngày 20/1/2000 của Thanh tra Chính phủ liên quan đến việc trả nhà 28 Hàng Vôi.

Ngày 26/7/2017, Thanh tra Chính phủ có Văn bản số 1855/TTCP-C.I trả lời đơn của ông Hoàng Kim Đồng, trong đó có nội dung khẳng định: Việc Nhà nước trả nhà 28 Hàng Vôi cho gia đình ông Hoàng Cơ Quảng nguyên là tài sản của cụ Hoàng Huân Trung, Nguyễn Thị Nhân và cụ Vũ Thị Trúc. Đó là tài sản chung của tất cả các con, cháu của các cụ; mọi phát sinh về quyền lợi hay chuyển dịch tài sản được thực hiện theo pháp luật về thừa kế.

Hy vọng cuộc chiến pháp lý nhà 28 Hàng Vôi sẽ sớm có được câu trả lời chính xác nhất từ các cơ quan bảo vệ pháp luật, chấm dứt những chuỗi ngày tranh chấp kéo dài.

Tiên Trí Tường