THẢO LUẬN TỔ 15: CẦN THIẾT BAN HÀNH LUẬT QUẢN LÝ, BẢO VỆ CÔNG TRÌNH QUỐC PHÒNG VÀ KHU QUÂN SỰ

Toàn cảnh phiên họp

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự có bố cục gồm 06 chương, 34 điều quy định về quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; chế độ, chính sách; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân liên quan đến hoạt động quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.

Nội dung của Dự thảo Luật được xây dựng trên cơ sở 04 nhóm chính sách đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 50/2022/QH15 ngày 13/6/2022 và chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 28/02/2022, gồm: Chính sách về hoàn thiện quy định về xác định phạm vi bảo vệ công trình quốc phòng, khu quân sự và nội dung quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; chế độ quản lý, bảo vệ đối với khu vực cấm, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn, vành đai an toàn kho đạn dược, hành lang an toàn kỹ thuật hệ thống anten quân sự của các công trình quốc phòng và khu quân sự; chuyển đổi mục đích sử dụng, phá dỡ, di dời công trình quốc phòng và khu quân sự; Chính sách đối với địa phương, cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tại địa bàn, khu vực bị ảnh hưởng do yêu cầu của công tác quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự …

Đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Lê Xuân Thân – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa tán thành cao với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh về dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự (CTQP và KQS) trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp lần này. Theo đại biểu, cách đây gần 30 năm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh Bảo vệ CTQP và KQS vào ngày 19/5/1994 và hiện nay được nâng lên thành luật theo tinh thần của Hiến pháp.

Đại biểu Lê Xuân Thân – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa

Về cụ thể, đại biểu bày tỏ quan tâm đến việc sử dụng cụm từ “hộ gia đình” trong dự thảo Luật. Tại Điều 1 có nêu “Luật này quy định về quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; chế độ, chính sách; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân liên quan đến hoạt động quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự”.

Tương ứng như vậy, Điều 24 cũng quy về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự. Đại biểu cho biết, khi xây dựng Pháp lệnh năm 1994, hộ gia đình vẫn còn là một chủ thể độc lập tham gia tất cả các mối quan hệ xã hội, trong đó có quan hệ dân sự. Nhưng từ năm 2015, hộ gia đình không còn là một chủ thể được xác nhận đủ tư cách pháp nhân độc lập, cho nên không còn là một chủ thể để đưa vào trong luật. Do đó, dự thảo Luật chỉ cần quy định tổ chức, cá nhân, không cần có chủ thể hộ gia đình.

Về áp dụng pháp luật tại Điều 7, đại biểu Lê Xuân Thân chia sẻ, gần đây có xu hướng thêm một Điều là áp dụng pháp luật. Trong khi đó, Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã dự liệu trước về việc áp dụng đối với văn bản nào được ban hành trước và ban hành sau. Nếu cùng một cơ quan, văn bản ban hành sau có giá trị áp dụng; nếu khác cơ quan, cơ quan nào có thẩm quyền cao hơn thì giá trị pháp lý văn bản của cơ quan đó cao hơn. Đây là nguyên tắc chung của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, đại biểu cho rằng không cần quy định vấn đề áp dụng trong dự thảo Luật.

Bên cạnh đó, cũng đồng tình với sự cần thiết ban hành luật, đại biểu Điểu Huỳnh Sang – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Phước cho biết, dự thảo Luật Quản lý, bảo vệ CTQP và KQS được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển Pháp lệnh được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 19/5/1994. Dự thảo cũng luật hóa những nội dung đã được thực tiễn kiểm nghiệm, còn phù hợp của các văn bản dưới luật như Nghị định số 04/CP ngày 16/01/1995 của Chính phủ; Nghị định số 148/2006/NĐ-CP ngày 04/12/2006 của Chính phủ; Nghị định số 30/2011/NĐ-CP ngày 06/5/2011 của Chính phủ và Thông tư số 175/2013/TT-BQP ngày 05/9/2013 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Phước

Quan tâm tới quy định tại Điều 5 dự thảo Luật, đại biểu đề nghị cần quy định rõ hơn về các công trình quốc phòng, khu quân sự; nghiên cứu lại cách phân loại tài sản công để phù hợp với Điều 64 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Đồng thời đề nghị rà soát lại Điều 12 để đảm bảo thống nhất, phù hợp với quy định tại của Luật Xây dựng về việc phá dỡ công trình trong tình thế cấp thiết để cứu người, ngăn cháy hay trong điều kiện bình thường có được phá dỡ công trình hay không?

Về phân loại, phân nhóm công trình quốc phòng và khu quân sự, đại biểu Điểu Huỳnh Sang nêu rõ, nêu rõ mục đích của việc phân loại, phân nhóm là để làm cơ sở xác định phạm vi bảo vệ; yêu cầu, nội dung quản lý, bảo vệ; chế độ, biện pháp tổ chức quản lý, bảo vệ phù hợp với từng loại, nhóm. Mặt khác, việc phân loại, phân nhóm còn làm cơ sở để xây dựng chế độ, chính sách cho các đối tượng liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự. Đại biểu chỉ ra rằng, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết về việc phân loại, phân nhóm. Tuy nhiên, đại biểu chưa được tiếp cận với Nghị định này, do đó đề nghị, nếu giao Chính phủ quy định thì nên có văn bản dưới luật kèm theo để đại biểu Quốc hội có cơ sở tham gia góp ý.

Mặt khác, đại biểu Nguyễn Thành Trung – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái cũng đề nghị làm rõ khái niệm về công trình quốc phòng, khu quân sự; làm rõ sự thống nhất với khái niệm tài sản đặc biệt tại đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân quy định tại khoản 5 Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; phân biệt với với công trình phòng thủ dân sự trong dự thảo Luật Phòng thủ dân sự. Liên quan đến quy định tại Điều 11 về chuyển đổi mục đích sử dụng công trình quốc phòng và khu quân sự, đại biểu thống nhất với việc quy định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng công trình quốc phòng và khu quân sự sang mục đích khác đối với các trường hợp quy định tại điểm b và điểm c khoản 2 Điều này, bao gồm cả chuyển đổi mục đích sử dụng đất quốc phòng.

Đại biểu Đỗ Đức Duy - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái

Tại điểm b khoản 3, Điều 11 quy định Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quyết định hoặc phân cấp thẩm quyền quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng công trình quốc phòng và khu quân sự quy định tại điểm a khoản 2 Điều này. Đại biểu Nguyễn Thành Trung đề nghị việc phân cấp thẩm quyền cần quy định rõ trong dự thảo Nghị định của Chính phủ, tránh tình trạng quy định thiếu cụ thể, gây ra việc thực hiện không thống nhất.

Cũng tại Điều này, đại biểu đề nghị bổ sung thêm quy định về quỹ đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất quốc phòng. Theo đó, sau khi chuyển mục đích sử dụng đất quốc phòng cũng như để tạo quỹ đất thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, đại biểu đề nghị bàn giao cho địa phương tổ chức đấu thầu, đấu giá theo quy định của pháp luật đất đai để tránh lãng phí và phát sinh tiêu cực.

Đại biểu Đỗ Đức Duy – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái cũng bày tỏ thống nhất cao với sự cần thiết ban hành Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự trên cơ sở luật hóa Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như một số Nghị định của Chính phủ đã ban hành trong giai đoạn trước đây. Đồng thời cơ bản thống nhất với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh.

Quan tâm tới quy định về phân loại, phân nhóm công trình quốc phòng và khu quân sự, đại biểu Đỗ Đức Duy nhận thấy, hiện nay, dự thảo Luật đang thiết kế khá phức tạp, khi dẫn chiếu các điều luật khác cũng bị rối về phân nhóm, phân loại, nên theo một trình tự logic hơn. Về chuyển đổi mục đích sử dụng công trình quốc phòng và khu quân sự, đại biểu nêu rõ, đối với trường hợp không còn nhu cầu sử dụng cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng cần chuyển đổi mục đích sử dụng để phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ nhu cầu dân sinh rất cần thiết, nên đơn giản về quy trình, thủ tục đối với công trình này để tránh lãng phí.

Ngoài ra, tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội cũng cho ý kiến về sử dụng, bảo quản, bảo trì công trình quốc phòng và khu quân sự; phá dỡ, di dời công trình quốc phòng và khu quân sự; xác định phạm vi bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự và việc sử dụng, bảo quản, bảo trì công trình quốc phòng và khu quân sự./.

Một số hình ảnh tại phiên họp:

Các đại biểu tham dự phiên họp

Đại biểu Nguyễn Thành Trung – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái

Đại biểu Hoàng Đức Chính - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa

Đại biểu Nguyễn Thị Phú Hà - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình

Đại biểu Nguyễn Quốc Luận - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái

Minh Thành