Thêm nhiều sai phạm tại dự án chống hạn 80 tỉ

Các tuyến kênh kẹp đường làng được thiết kế đào, đắp bằng thủ công khiến chi phí bị đội lên nhiều tỉ đồng - Ảnh K.Hoan

Ngày 17.11.2017, Thanh Niên đăng bài điều tra về dự án ngăn mặn, chống hạn 80 tỉ đồng với nhiều sai phạm trong thiết kế và thi công khiến công trình bị đội vốn nhiều tỉ đồng. Sau khi báo đăng, UBND tỉnh Nghệ An đã lập đoàn thanh tra liên ngành để thanh tra toàn diện dự án này và phát hiện thêm nhiều sai phạm nghiêm trọng.

"Đội vốn", làm giả hồ sơ để trúng thầu

Ngày 6.5.2016, UBND huyện Nghi Lộc có văn bản đề xuất chủ trương đầu tư dự án “Nâng cấp trạm bơm và hệ thống kênh nội đồng xã Nghi Vạn” với khái toán tổng mức đầu tư 42 tỉ đồng (và 13 tỉ đồng trượt giá) để xây 2 trạm bơm, 8 km kênh mương tưới cho 320 ha lúa. Cùng ngày, trên cơ sở văn bản nói trên, Sở NN-PTNT Nghệ An có văn bản gửi UBND tỉnh đề xuất bố trí vốn cho dự án này, nhưng mức đầu tư lên tới 80 tỉ đồng.

Theo kết luận của thanh tra, trong cùng một ngày, cùng một nội dung, hạng mục đầu tư như nhau, nhưng văn bản của Sở NN-PTNT đã có sự chênh lệch rất lớn về số liệu khái toán, với tổng mức đầu tư vượt nhiều so với đề xuất ban đầu. Mặc dù sau đó, khi thực hiện, các hạng mục như trạm bơm, kênh tưới có tăng lên so với đề nghị của UBND huyện Nghi Lộc (xây mới và nâng cấp từ 4 trạm bơm, 18 km kênh mương bê tông, diện tích tưới 520 ha), nhưng khái toán tổng mức đầu tư của Sở NN-PTNT được xác định là không có cơ sở.

Ngày 31.12.2016, UBND tỉnh Nghệ An ra quyết định cho phép chỉ định thầu đối với 2 gói thầu tư vấn khảo sát thiết kế (gói số 1) và tư vấn giám sát công trình (gói số 3). Tuy nhiên, theo kết luận của đoàn thanh tra, dự án này không có lệnh của cấp có thẩm quyền, do đó, quyết định cho phép chỉ định thầu đối với 2 gói thầu này của UBND tỉnh Nghệ An là không đúng quy định luật Đấu thầu.

Đáng chú ý, cả 3 gói thầu của dự án đều bị thanh tra phát hiện làm giả hồ sơ năng lực để trúng thầu. Công ty CP TVXD Khang Hiền trúng chỉ định thầu gói khảo sát thiết kế, tuy nhiên, thanh tra xác định doanh nghiệp này đã làm giả hồ sơ năng lực kinh nghiệm, tài chính. Cụ thể, các hợp đồng tương tự mà doanh nghiệp này đã thực hiện cung cấp tại hồ sơ đấu thầu là không có thật, báo cáo tài chính cung cấp tại hồ sơ đấu thầu không phù hợp với quyết toán thuế. Gói thầu tư vấn giám sát được chỉ định cho Công ty CP TCT Tư vấn và Công thương Nghệ An và Công ty TVXD HDT cũng bị phát hiện làm giả hồ sơ năng lực.

Riêng gói thầu xây lắp công trình có 4 doanh nghiệp mua hồ sơ dự thầu. Kết quả, Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Hoàng Anh (viết tắt là Công ty Hoàng Anh, đóng tại xã Nghi Vạn) trúng thầu, cũng bị phát hiện nhiều sai phạm như việc cung cấp hồ sơ về năng lực tài chính 3 năm (2014 - 2016) có nhiều thông tin khác hẳn bản lưu tại Chi cục Thuế huyện Nghi Lộc. Số liệu bị “bơm thổi” này được hợp thức hóa bởi các dấu chứng thực của UBND xã Nghi Vạn và xã Hưng Thịnh (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An)…

Để thực hiện được dự án, theo quy định, nhà thầu phải có công trình thủy lợi đã thi công giá trị tối thiểu 36,4 tỉ đồng. Công ty Hoàng Anh cung cấp một hợp đồng đã thực hiện là công trình sửa chữa, nâng cấp kênh Hói Chèm ở thị xã Hoàng Mai giá trị 37 tỉ đồng, nhưng thực tế, gói thầu này chỉ 10,6 tỉ đồng.

Cũng theo kết luận thanh tra, việc khảo sát, thiết kế (được chỉ định cho Công ty CP TVXD Khang Hiền thực hiện) không chính xác với thực tế hiện trường, nên đã đưa ra các biện pháp thi công và lập dự toán không phù hợp, khiến chi phí bị đội lên. Trong 28 tuyến kênh được thiết kế thi công bằng thủ công và vận chuyển bộ thì có 17 tuyến thi công và vận chuyển được bằng máy; dự án thi công mới hoàn toàn nhưng lập chi phí thiết kế theo đơn giá cải tạo, sửa chữa, làm chi phí bị đội lên…

Thu hồi tiền tạm ứng, thực hiện lại dự án

Sau khi phát hiện hàng loạt sai phạm nói trên, UBND tỉnh Nghệ An đã yêu cầu UBND huyện Nghi Lộc (chủ dự án) chấm dứt hợp đồng xây dựng đối với Công ty Hoàng Anh và chấm dứt hợp đồng giám sát với 2 đơn vị giám sát; lập lại dự toán để thẩm định, phê duyệt lại và xem xét giảm một số tuyến kênh để giảm chi phí dự án.

Thanh tra kết luận những sai phạm xảy ra tại dự án này trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư và yêu cầu UBND huyện Nghi Lộc phải tổ chức kiểm điểm trách nhiệm. Ngoài ra, đoàn thanh tra liên ngành còn đề nghị xem xét trách nhiệm của Sở NN-PTNT Nghệ An trong ban hành văn bản khiến dự án bị “thổi” từ 55 tỉ đồng lên 80 tỉ đồng, và bộ phận tham mưu cho UBND tỉnh Nghệ An ban hành văn bản chỉ định thầu 2 gói thầu thiết kế, giám sát, vi phạm luật Đấu thầu.

Kết luận thanh tra cũng cho biết, đến nay, Công ty Hoàng Anh đã tạm ứng 35 tỉ đồng để thi công dự án. Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án huyện Nghi Lộc, khối lượng đã thực hiện đủ cơ sở nghiệm thu là hơn 12,3 tỉ đồng. UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu thu hồi lại số tiền nhà thầu đã tạm ứng chưa thi công để làm lại dự án.

Khánh Hoan