Thị trấn cho người già
Mọi xã hội lão hóa đều phải đối mặt với những thách thức riêng. Nhưng Nhật Bản, với tỷ lệ dân số già cao nhất trên thế giới (27,3% người dân ở độ tuổi 65 trở lên, gần gấp hai lần ở Hoa Kỳ), đang phải đối phó với một trong những hiện tượng xã hội rất đặc biệt: Tội phạm cao tuổi, đặc biệt là nữ giới. Gần một phần năm số nữ tù nhân trong các nhà tù ở nước này là người cao tuổi, hầu hết phạm các tội lặt vặt như lấy trộm đồ trong siêu thị.
Một điều tra xã hội học được tiến hành cho kết quả rất đáng buồn: Các cụ bà cố tình phạm tội vặt để được đi tù. Trong tù, họ được chăm sóc và cảm thấy không cô đơn, bất an như ở bên ngoài. Cuộc điều tra tiến hành năm 2017 của chính quyền thủ đô Tokyo cho thấy, hơn một nửa số người cao niên bị kết tội trộm vặt đang sống một mình; trong đó 40% hoặc là không có gia đình, hoặc hiếm khi liên hệ với người thân. Không như ở các vùng nông thôn, tại các đô thị lớn, cư dân thường sống biệt lập, “đèn nhà ai nhà nấy rạng” nên những người già không thiếu thốn nhưng cực kỳ cô đơn này không biết tìm đến ai khi cần giúp đỡ. Trớ trêu thay, nhà tù là nơi đáp ứng nhu cầu bức thiết đó.
Độ tuổi trung bình tại Đông Nam Á là 28,8. Dù vẫn trẻ hơn mức trung bình toàn cầu (29,6) nhưng dân số khu vực này đang già đi nhanh chóng. Việt Nam không phải ngoại lệ. Đáng lưu ý là người già Việt Nam dường như lại không khỏe mạnh hơn các nước láng giềng, nếu không phải là ngược lại. Hãng bảo hiểm Mỹ Marsh & McLennan cho biết, chi tiêu y tế cho người già tại Thái Lan, Việt Nam và 3 nước Đông Nam Á khác vào năm 2030 được dự báo tăng gấp 6,5 lần so với năm 2015. Tại Việt Nam, mức tăng được dự báo lên tới 9,4 lần.
Được biết, từ ngày 1-4-2019, nước ta sẽ tiến hành Tổng điều tra dân số và nhà ở lần thứ 5. Luật Dân số cũng đang được tích cực chuẩn bị. Đây sẽ là những cơ sở hết sức quan trọng để định hình phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt là cơ sở hạ tầng đô thị hướng tới tầng lớp dân cư cao tuổi. Nhưng xu thế già hóa dân số và cuộc sống cô đơn của người già đô thị là không thể đảo ngược và việc chuẩn bị để thích nghi với xu thế này là hoàn toàn không sớm.
Ở một khía cạnh nào đó, xu thế này cũng mở ra một thị trường chuyên biệt với nhiều cơ hội. Đã có những ví dụ tốt ngay từ các nước trong khu vực. Công ty xây dựng PT Jababeka (Indonesia) bắt tay với công ty dịch vụ chăm sóc người già Longlife Holding dự định mở 100 “thị trấn người già” với đầy đủ cơ sở vật chất y tế và chăm sóc điều dưỡng. Hãng sản xuất vật liệu lớn nhất của Thái Lan, Siam Cement Group, cũng đang đẩy mạnh mảng vật liệu chuyên biệt để xây nhà cho người già, từ các loại vật liệu sàn có thiết kế giảm bớt tác động của những cú ngã, tay vịn toilet và phòng tắm. Loại nhà phù hợp cho người đi xe lăn cũng được hãng này chú trọng phát triển…
Cẩm Hà
