Thị trường IPO của Indonesia bùng nổ nhờ ngành khai thác kim loại

Ban lãnh đạo của Harita Nickel, công ty khai thác nickel của Indonesia, dự buổi lễ niêm yết cổ phiếu lần đầu ở Sở giao dịch chứng khoán Indonesia hồi đầu tháng 4 sau thương vụ IPO huy động được 660 triệu đô la. Ảnh: Investor.id

Theo dữ liệu của Dealogic, Indonesia hiện được xếp hạng là thị trường lớn thứ tư thế giới về số vốn huy động được trong các thương vụ IPO trong năm nay, chỉ đứng sau Trung Quốc, Mỹ và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE)

Indonesia đã vượt qua Hồng Kông, một trong những thị trường IPO hàng đầu, lần đầu tiên kể từ năm 1995, và đang xếp trên cả các cường quốc kinh tế như Ấn Độ, Hàn Quốc và Nhật Bản về giá trị IPO trong năm nay.

Indonesia, đất nước có dân số lớn nhất Đông Nam Á và nền kinh tế đang phát triển nhanh, nằm trên những mỏ kim loại khổng lồ cần thiết để sản xuất pin cho xe điện. Điều đó đã khiến nước này trở thành một động cơ quan trọng của quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu và là thỏi nam châm thu hút các nhà đầu tư.

Perris Lee, nhà phân tích của Dealogic, nhận đinh 2023 có thể là năm mà thị trường IPO của Indonesia tăng trưởng tốt nhất từ trước đến nay.

Ông cho biết từ đầu năm đến nay, các nhà đầu tư đã rót tổng cộng 2,1 tỉ đô la Mỹ vào các đợt IPO ở Indonesia. Con số đó gần bằng 2,2 tỉ đô la mà các công ty của nước này huy động được trong cả năm 2022. Có ít nhất 5 đợt IPO lớn nữa sẽ diễn ra ở Indonesia trong phần còn lại của năm 2023.

Một phần thành công IPO của Indonesia trong năm nay có thể là do hoạt động IPO suy giảm ở các thị trường khác. Giới đầu tư đã giảm hoạt động trên thị trường IPO toàn cầu trong năm qua khi lãi suất tăng, đẩy chi phí vốn lên cao.

Tuy nhiên, sự trỗi dậy mạnh mẽ của Indonesia trên thị trường IPO trong năm nay cũng dựa trên những lợi thế cơ bản của nước này.

Nhiều công ty niêm yết cổ phiếu ở Indonesia trong những tháng qua là nhà sản xuất kim loại, được hưởng lợi lớn từ cơn bùng nổ giá cả hàng hóa hồi năm ngoái.

Indonesia chiếm gần 25% trữ lượng nickel của thế giới đồng thời sở hữu các mỏ cobalt và đồng khổng lồ. Cả ba kim loại đều được sử dụng để chế tạo pin xe điện. Ngoài ra, đồng cũng là vật liệu chính trong các tấm pin mặt trời và cobalt là một phần thiết yếu của nam châm được sử dụng trong tuốc-bin gió.

Công ty khai thác mỏ Harita Nickel đã huy động được 660 triệu đô la khi tiến hành IPO hồi tháng trước. Đây là thương vụ IPO lớn nhất của Indonesia từ đầu năm đến nay. Theo dữ liệu của Dealogic, giá cổ phiếu của Harita Nickel tăng 29% kể từ đó. Dealogic cho biết Amman Mineral International, nhà khai thác vàng và đồng, dự kiến huy động được 1 tỉ đô la khi niêm yết cổ phiếu lần đầu vào cuối năm nay.

Chính phủ Indonesia đã nỗ lực thu hút các nhà đầu tư bằng cách đẩy nhanh lộ trình trình tư nhân hóa các công ty nhà nước thông qua IPO và khuyến khích các nhà sản xuất pin nước ngoài đầu tư vào nước này.

Indonesia cũng thúc đẩy kế hoạch thành lập một nhóm các nước xuất khẩu nickel, tương tự như Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), tổ chức có ảnh hưởng lớn đến giá dầu toàn cầu.

Roderick Snell, giám đốc đầu tư phụ trách các thị trường mới nổi của Baillie Gifford, cho biết một phần lớn của các đợt IPO của Indonesia trong năm 2023 đến từ việc niêm yết cổ phiếu của một số doanh nghiệp nhà nước.

“Việc niêm yết cổ phiếu của các công ty này sẽ giúp cải thiện hiệu quả kinh doanh của họ theo thời gian. Điều đó sẽ dẫn đến làn sóng đầu tư mạnh mẽ chưa từng thấy vào Indonesia”, Snell nói.

Kể từ cuộc bầu cử năm 2014, Tổng thống Joko Widodo đã áp đặt một số lệnh cấm xuất khẩu đối với hàng hóa thô để khuyến khích các công ty nước ngoài xử lý nguyên liệu thô trong nước và nâng cao giá trị của sản phẩm cuối cùng.

Vào năm 2020, Indonesia cấm xuất khẩu quặng nickel và đang có có kế hoạch đưa ra lệnh cấm tương tự với đồng, quặng sắt và nhôm.

Chiến lược của ông Widodo dường như mang lại hiệu quả. Năm 2022, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Indonesia đạt 44 tỉ USD, cao nhất trong lịch sử. Hầu hết khoản đầu tư đó được rót vào lĩnh vực kim loại.

Theo Snell, cho đến nay, chỉ riêng các chính sách thương mại đối với hàng hóa của ông Widodo đã mang lại 25 tỉ đô la vốn FDI.

“Niềm tin ngày càng tăng của chúng tôi đối với các công ty Indonesia đến từ cách chính phủ nước này tối đa hóa tiềm năng của nguồn nguyên liệu thô dồi dào của mình”, Snell viết trong một báo cáo gần đây.

Emily Fletcher, một nhà quản lý quỹ của BlackRock, đồng ý với nhận định đó. Khoảng 17% giá trị cổ phần mà quỹ của Fletcher đang nắm giữ là của các công ty Indonesia. Con số này đại diện cho tỷ lệ đầu tư lớn nhất theo quốc gia.

“Indonesia đang tiến lên trong chuỗi giá trị của những mặt hàng mà nước này xuất khẩu”, Fletcher nói.

Bà cho rằng việc cải thiện chuỗi giá trị trong nước là điều quan trọng một phần là vì điều này giúp giảm thâm hụt tài khoản vãng lai, từ đó có thể giúp Indonesia giảm vay nợ nước ngoài và thúc đẩy tăng trưởng GDP.

Không chỉ các trữ lượng kim loại của Indonesia thu hút các nhà đầu tư. Sản lượng kinh tế của Indonesia tăng trưởng trung bình 4,3% trong thập niên qua. Nước này là quốc gia đông dân thứ tư thế giới, với 274 triệu người, và tầng lớp trung lưu có tiền để chi tiêu ngày càng tăng.

Indonesia cũng cải thiện lớn ở một thước đo khác. Ian Hiscock, trưởng bộ phận tư vấn về Trung Quốc và Đông Nam Á tại hãng nghiên cứu thị trường CRU, cho biết một thập niên trước, Indonesia có số điểm số rất thấp trong Chỉ số kinh doanh thuận lợi Ngân hàng Thế giới (WB).

“Kể từ đó, Indonesia đã có những cải thiện lớn ở chỉ số này”, Hiscock nói. Năm 2022, Indonesia xếp thứ 73 trong danh sách 190 nền kinh tế được xếp hạng về Chỉ số kinh doanh thuận lợi so với thứ hạng 120 vào năm 2013.

Theo CNN

Khánh Lan