Thiên thạch sắp bay qua Trái Đất hóa ra lại là một sản phẩm do chính con người tạo ra

Hình ảnh minh họa một bộ đẩy phụ tên lửa gần Trái Đất (ẢNh: SYFY)

Các nhà thiên văn học mới đây đã phát hiện ra một vật thể nhỏ trong không gian. Dự kiến vật thể này sẽ bay ngang qua Trái Đất vào ngày 1 tháng 12 năm 2020 với khoảng cách chỉ 50.000 km. Không những vậy, trọng lực của Trái Đất có khả năng sẽ khiến quỹ đạo của vật thể bị thay đổi đáng kể.

Một sự thực khiến ai cũng phải bất ngờ: Vật thể chuẩn bị bay ngang qua trái đất lại không phải là một thiên thạch. Các nhà thiên văn học cho rằng đây thực ra là một động cơ đẩy phụ của tên lửa thực hiện sứ mệnh Mặt Trăng vào năm 1966.

Vật thể này tạm thời được các nhà thiên văn học gọi là 2020 SO. Vật thể đã được phát hiện vào tháng 9/2020 bởi kính thiên văn Pan-STARRS, một loại kính thiên văn chuyên dụng để rà soát bầu trời, tìm kiếm các vật thể gần Trái Đất. Sau khi phát hiện ra vật thể 2020 SO không lâu, các nhà thiên văn học đã nhận ra quỹ đạo bay không bình thường của nó. Nói một cách chính xác thì quỹ đạo bay này khá quen thuộc. Kích thước, hình thù và cấu trúc của nó rất đáng ngờ. Hơn nữa nó lại bay với quỹ đạo rất gần Trái Đất.

Đó là một điều rất kỳ lạ đối với thiên thạch, nhưng sẽ không quá lạ nếu bạn đã từng nhìn thấy quỹ đạo của một động cơ đẩy phụ của tên lửa hay vệ tinh không gian. Sau khi thấy những sự bất thường, các nhà thiên văn học đã dò được quỹ đạo bay của vật thể 2020 SO và phát hiện một điều hết sức thú vị: vào tháng 9/1966, vật thể này đã từng ở rất gần Trái Đát. Nếu đó là một thiên thạch thì ắt hẳn nó đã bay qua Trái Đất từ khoảng thời gian đó rồi. Còn nếu vật thể này là một sản phẩm của một sứ mệnh không gian nào đó thì ắt hẳn sứ mệnh này đã được thực hiện vào tháng 9/1966.

Và đúng như dự đoán của các nhà thiên văn học, có một tàu vũ trụ đã được phóng vào thời điểm đó. Tàu vũ trụ này có tên Surveyor 2 với nhiệm vụ thăm dò Mặt Trăng.

Bộ đẩy phụ Centaur của tàu vũ trụ Surveyor (Ảnh: NASA)

Tàu vũ trụ Surveyor được phóng vào ngày 20/9/1966 bằng tên lửa Atlas-Centaur. Tầng đầu của Atlas hoạt động tốt, còn tầng trên Centaur có nhiệm vụ đẩy tàu vũ trụ về phía mặt trăng lại gặp một số trục trặc khiến cho tàu Surveyor bay chệch đường và không thể quay trở lại quỹ đạo đã đề ra. Vài ngày sau đó, tàu Surveyor đâm vào Mặt Trăng với vận tốc gần 10.000 km/h.

Mặc dù tàu Surveyor đã đâm vào Mặt Trăng, tuy nhiên bộ đẩy phụ Centaur vẫn tiếp tục bay đi. Nó vượt qua Mặt Trăng và đi vào quỹ đạo quanh Mặt Trời.

Vật thể 2020 SO liệu có phải bộ đẩy phụ Centaur ?

Khả năng là rất cao. Độ sáng của 2020 SO cho thấy nó là một vật thể có bề ngang 4-10m, trong khi Centaur có kích thước là 3 x 13m, một con số khá trùng khớp.

Còn một lý do nữa để có thể tin 2020 SO chính là bộ đẩy phụ Centaur. Những đo đạc về quỹ đạo cho thấy vật thể này đang chịu áp lực rất lớn từ ánh sáng Mặt Trời. Các quang từ phát ra từ Mặt Trời chạm vào vật thể và bị phản xạ lại, dần dần làm thay đổi động lượng của nó. Lực này sẽ từ từ làm thay đổi quỹ đạo của một vật thể, nhưng với những vật thể nhỏ hơn, sự thay đổi sẽ đáng chú ý hơn nhiều. Một động cơ đẩy phụ tên lửa đã qua sử dụng sẽ có hình dạng ống lớn, rỗng ruột, do đó hiệu ứng trên sẽ càng mạnh hơn.

Quỹ đạo của 2020 SO rất giống với quỹ đạo Trái Đất, khi một thứ bắt kịp thứ còn lại, quá trình diễn ra sẽ tương đối chậm (giống như việc 2 chiếc xe đi trên cao tốc, mặc dù đi với tốc độ cao tuy nhiên khi một trong hai chiếc xe vượt lên thì bạn sẽ thấy tốc độ vượt lên là rất chậm). Vào tháng 11/2020, vật thể 2020 SO đã đi vào phần không gian xung quanh Trái Đất, nơi trọng lực của Trái Đất mạnh hơn Mặt Trời. Phần này có bán kính khoảng 1,5 triệu km.

Thông thường, một vật thể ngoài hành tinh sẽ có thể đi qua phần này một cách dễ dàng. Tuy nhiên 2020 SO lại di chuyển khá chậm, đủ để Trái Đất bắt kịp chỉ trong một khoảng thời gian ngắn. Sẽ mất khoảng thời gian 4 tháng để nó đi một vòng đơn lớn quanh Trái Đất. Ở vòng thứ 2 khi nó vượt qua trọng lực của Mặt Trăng, Trái Đất sẽ truyền cho nó đủ năng lượng để thoát ra ngoài một lần nữa và trở thành một vệ tinh của Mặt Trời.

Dự kiến vật thể 2020 SO sẽ ở gần Trái Đất vào tháng 12. Các nhà thiên văn học hy vọng sẽ có thể quan sát kỹ hơn kết cấu của nó để có thể xác định chính xác nguồn gốc của vật thể này.

Tháng 11/1969, Apollo 12 hạ cánh gần Surveyor 3. Trong ảnh là phi hành gia Al Bean đứng cạnh tàu thám hiểm đổ bộ (Ảnh: NASA)

Đã từng có một vài trường hợp các phần cứng không gian cũ bay ngang qua Trái Đất và bị lầm tưởng là một thiên thạch. Thiên thạch 2020 CD3 từng bay quanh Trái Đất trong vài năm trước trước khi bỏ đi vào đầu năm nay. Một thiên thạch khác có tên 2006RH120 bay quanh Trái Đất vài tháng trong năm 2006/2007. Một vật thể lạ (có bề ngang 20cm) cũng từng bốc cháy trong khí quyển của chúng ta sau khi bay quanh Trái Đất được một thời gian.

Những vật thể này được đặt biệt danh "minimoon" hay còn được gọi với thuật ngữ kỹ thuật là "temporarily captured objects" hay TCOs. Chúng là một điểm trừ của kỹ thuật cơ khí vũ trụ.

Theo SYFY

Minh Quang