Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu chia sẻ quá trình điều tra vụ đưa người ra nước ngoài trái phép

PV: Mấy ngày gần đây mạng xã hội lan truyền thông tin “chàng trai Nghệ An lấy 900 triệu đi Anh đánh lô đề nên thoát chết trong vụ 39 người và đang làm việc tại Sài Gòn”. Được biết đây là thông tin giả mạo, quan điểm của ông về vấn đề này?

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu: Tất cả thông tin trên mạng tôi không phủ nhận nhưng phải kiểm chứng thực tế. Nghệ An lập danh sách 24 người nghi vấn bị thiệt mạng, lúc đầu nghĩ họ mất tích nhưng bây giờ đã có 3 người điện về cho gia đình rồi, chỉ còn 21 người chưa có thông tin.Số đối tượng tung tin như thế này không rõ vì mục đích gì nhưng ở Nghệ An có việc đối tượng đưa tiền để trả lại cho người đi mà không được, vừa rồi có nghi vấn bị chết ở bên Anh.

PV: Sáng nay đại biểu có thông tin, Công an Nghệ An đã bắt giữ 8 người liên quan đến vụ việc. Xin ông cho biết, 8 người này có nằm trong cùng đường dây đưa người đi ra nước ngoài hay không?

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu: Nếu nói trong một đường dây thì chưa phải vì những người này có con, em làm việc ở bên Anh, họ đã đi qua bên Anh nhiều, làm ăn được, móc nối về để tổ chức cho những ai muốn đi sang Anh thì ở bên kia họ đón. Và mọi người ở đây đi sang Anh có người nộp đến 49.000 USD, gần 1 tỷ đồng; có người nộp đến 6-700 triệu đồng.

Tất cả những người chúng tôi đang nghi vấn ở bên Anh đều đi qua Cửa khẩu Quốc tế Nội Bài, bay sang nước thứ ba hợp pháp rồi mới đi sang Anh. Các giấy tờ có rõ ràng chứ không phải đi chui lủi qua Lào, Campuchia... Đây không phải đường dây chuyên nghiệp, nhưng cũng đã có những người đưa đi trót lọt rồi. Ví dụ năm 2017, 2018 cũng có. Đặc biệt số liên quan mà chúng tôi đang nghi vấn chủ yếu đi từ tháng 4-2019.

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, chiều 4-11

PV: Thiếu tướng có thể chia sẻ về quá trình Công an tỉnh Nghệ An điều tra vụ việc này như thế nào?

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu: Trong quá trình khởi tố vụ án, Công an Nghệ An làm khác đi một chút. Từ ngày 23-10 có thông tin thì ngày 24 trên các mạng xã hội có nghi vấn có người Việt Nam. Đến ngày 27-10 chúng tôi lập chuyên án trinh sát để đấu tranh. Trong quá trình đấu tranh, đến ngày 2-11 chúng tôi thấy rằng cần phải khởi tố điều tra vụ án để ngăn số này bỏ trốn, lập danh sách từ 8-9 đối tượng nằm trong diện nghi vấn. Tất cả các đối tượng đều soát xét xem đưa ai đi thì mới khởi tố vụ án.

Trong chiều ngày thứ bảy, 2-11, anh em Công an tỉnh Nghệ An, trong đó lực lượng An ninh điều tra chủ công đã bắt giữ đối tượng đầu tiên. Sáng chủ nhật, đúng 5h30 toàn bộ anh em có mặt tại địa bàn giám sát và bắt tiếp 7 đối tượng. Hiện nay các đối tượng đưa về đã thừa nhận hành vi đưa người sang Anh trái phép.

PV: Liệu Cơ quan điều tra đã xác định 8 đối tượng này đưa bao nhiêu người sang Anh, thưa đại biểu?

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu: Chúng tôi chưa thể nói sâu được là họ đưa bao nhiêu người sang Anh, nhưng rõ ràng là có liên quan. Ít nhất là một người, cũng có thể mấy người, chúng tôi sẽ công bố sau. Nhưng rõ ràng việc bắt giữ là có căn cứ và đúng pháp luật.

PV: Có ý kiến cho rằng, dù biết nguy hiểm nhưng người dân vẫn bất chấp đi vì bên Anh làm ăn được...

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu: Ở Anh có những công việc làm có thu nhập, như làm nail, hay phục vụ trong các nhà hàng, khách sạn mà người bản địa không làm nhưng người Việt sang với mục tiêu có thu nhập thì sẵn sàng làm.

Ở đây cũng có những người trồng “cỏ”, trồng ma túy, nhưng tôi cho rằng hầu như tất cả các gia đình đều không có đầy đủ thông tin. Nếu nói đi sang bên Anh để trồng “cỏ” chui lủi như vừa rồi thì chắc chắn các gia đình sẽ không cho con em mình đi. Bởi vì đi thì phải bỏ ra khoản tiền cực kỳ lớn và rủi ro là rất lớn. Cho dù người ta có khó khăn đến bao nhiêu thì lượng tiền đó vẫn để lại cho con em mình làm ăn trong nước.

Tôi thấy rằng, Việt Nam mình là nơi an toàn, môi trường đầu tư lý tưởng mà người nước ngoài đến Việt Nam đầu tư làm ăn cũng rất nhiều chứ không phải cứ riêng gì ra nước ngoài mới làm ăn được. Quan trọng ở đây là họ không có thông tin, họ bị lôi kéo vào dư luận, cứ thấy người ta đi về có tài sản, có tiền của thì cũng muốn con em mình đổi đời bằng hình thức này.

PV: Sáng nay có đại biểu cho rằng đây là vấn đề buôn người, theo đại biểu có hợp lý?

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu: Không phải. Làm sao buôn người được, vì họ đi ra nước ngoài để làm ăn, họ nộp tiền. Không ai lại bỏ ra 1 tỷ đồng cho người khác đi buôn mình cả. Pháp luật Việt Nam hiện nay quy định hành vi tổ chức cho người khác trốn ra nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.

PV: Lại có ý kiến nhận định CQĐT thường chạy theo vụ việc, quan điểm của ông về ý kiến này như thế nào?

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu: Riêng hành vi đưa người khác trốn ra nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép gần đây Công an Nghệ An đã khởi tố đến 3 vụ, có những vụ đã khởi tố đến 400 người liên quan. Gần đây chúng tôi cũng khởi tố một vụ, 3 bị can và đón bắt đối tượng về tại sân bay. Và Công an Nghệ An khởi tố những án này rất nhiều chứ không phải bây giờ mới làm. Do đó, nếu nói CQĐT chạy theo vụ việc thì hoàn toàn không phải. Vì suy cho cùng mọi sự kiện bất trắc xảy ra trong xã hội chúng ta đều quy về hai yếu tố: Thiên tai và nhân tai.

Về thiên tai là do những vấn đề bất cập của thiên nhiên đưa lại cho con người, còn nhân tai là do con người tự tạo ra. Cho nên khi xảy ra một vụ việc chúng ta phải chủ động toàn bộ công tác điều tra, truy tố, xét xử. Vụ việc này xảy ra tại Anh thì kết luận như thế nào do cơ quan chức năng của Anh giải quyết. Nhưng rõ ràng ở Việt Nam hành vi đưa người ra nước ngoài xuất khẩu lao động mà không thông qua cơ quan nhà nước thì có nghĩa là bất hợp pháp. Chúng ta vận dụng pháp luật tội “tổ chức môi giới hoặc tổ chức cho người khác trốn ra nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép” (Điều 349 BLHS) để khởi tố vụ án điều tra hành vi này.

PV: Trân trọng cảm ơn đại biểu!

Quỳnh Vinh