Thổ Nhĩ Kỳ thắng to khi được nhận cả tên lửa S-400 Nga lẫn chiến đấu cơ F-35 Mỹ

Hồi tháng 12 năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ đã ký thỏa thuận với Nga đặt mua hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-400 Triumf với trị giá 2,5 tỷ USD.

Thương vụ này đánh dấu việc lần đầu tiên một quốc gia thành viên quan trọng của NATO lại sử dụng tên lửa phòng không Nga để bảo vệ bầu trời của mình.

Điều này tất yếu đã gây ra phản ứng dữ dội từ các đồng minh, nhất là Hoa Kỳ. Mỹ đã dùng nhiều biện pháp gây sức ép nhằm buộc Ankara phải từ bỏ thương vụ này.

Trong đó đáng kể là Thổ Nhĩ Kỳ bị đe dọa sẽ phải chịu sự trừng phạt từ các quốc gia NATO khác cũng như S-400 không được phép kết nối vào mạng lưới phòng không chung.

Tuy nhiên biện pháp này có vẻ như vẫn chưa mang lại hiệu quả như mong muốn, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn rất quyết tâm hoàn thành hợp đồng mua sắm vũ khí với Nga.

Chính vì vậy mà mới đây Mỹ đã tung ra "một đòn đánh" khá hiểm, gây ra nguy cơ rất cao sẽ khiến Thổ Nhĩ Kỳ phải chùn tay mà ngừng mua sắm hệ thống phòng không S-400.

Ankara là một trong những quốc gia góp vốn cho dự án nghiên cứu chế tạo tiêm kích tàng hình thế hệ 5 F-35 Lightning II và họ dự kiến sẽ mua tới 116 chiến đấu cơ này.

Nhưng ngày 26/4 vừa qua, 3 nghị sĩ Mỹ đã yêu cầu chính phủ nước này tạm dừng việc bàn giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ và hạn chế chuyển nhượng kỹ thuật liên quan đến F-35 với lý do việc này có thể ảnh hưởng đến lợi ích nước Mỹ.

Ngày 4/5, Hạ viện Mỹ công bố dự luật chính sách quốc phòng thường niên, trong đó có nội dung yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ cần báo cáo trước quốc hội những vấn đề liên quan trong quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ và tạm dừng mọi hoạt động mua bán với Thổ Nhĩ Kỳ trước khi hoàn thành báo cáo.

Dễ nhận thấy rằng những hành động trên của Mỹ đã đặt Thổ Nhĩ Kỳ vào tình thế khó khăn, nếu quyết tâm mua 2 tổ hợp S-400 thì họ không thể sở hữu 116 chiếc F-35 tối tân và ngược lại.

Nhưng có lẽ phía Mỹ đã đánh giá thấp sự quyết tâm của người Thổ Nhĩ Kỳ, giới chính trị và quân sự quốc gia này đã có những phản ứng khá cứng rắn.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho rằng việc Mỹ ngừng bán vũ khí, bao gồm máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là một hành động “sai trái, phi logic và không phù hợp với mối liên minh chặt chẽ giữa các đồng minh NATO”.

Ông Mevlut Cavusoglu ngay sau đó đã có chuyến công du tới Hoa Kỳ, mục đích không còn gì khác ngoài tháo gỡ vướng mắc trên giữa hai đồng minh.

Kết quả chuyến công tác thu được rất tích cực, theo Thông tấn xã Thổ Nhĩ Kỳ, lễ bàn giao chiếc máy bay chiến đấu F-35 đầu tiên cho quân đội nước này sẽ được tổ chức tại Mỹ vào ngày 21/6 tới.

Đây cũng là điều dễ hiểu vì Mỹ chỉ có thể trì hoãn chứ không đủ khả năng đóng băng việc bàn giao F-35 cho Ankara, bởi họ là một bên góp vốn cho chương trình nghiên cứu đầy tốn kém của Hoa Kỳ.

Diễn biến mới nhất cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đã thắng lớn khi được sở hữu cả 2 vũ khí tối tân là tiêm kích tàng hình F-35 Lightning II và hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-400 Triumf.

Việt Dũng