Thoát nghèo, phải trở thành động lực

Mục tiêu xóa đói, giảm nghèo luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm đặc biệt. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, Nhà nước chưa bao giờ cắt giảm ngân sách dành cho an sinh xã hội. Cùng với đó, thời gian qua đã có sự nỗ lực vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp.

Rất nhiều chương trình, dự án thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), xóa đói giảm nghèo ở miền núi, các huyện nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã được triển khai, như: Chương trình 135, Chương trình 30a, Chương trình bò giống giúp người nghèo biên giới... Các chính sách xóa đói, giảm nghèo còn được lồng ghép trong nhiều chương trình nông nghiệp, cho vay vốn hộ nghèo... Nhờ những nỗ lực ấy, đến hết năm 2017, tỷ lệ hộ nghèo cả nước còn 6,7% (giảm 1,53% so với cuối năm 2016); ước tính đến cuối năm 2018 còn dưới 6% (giảm khoảng 1-1,3% so với năm 2017); tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo giảm bình quân 5,43%/năm; tại các xã thuộc Chương trình 135 giảm khoảng 3-4%/năm. Đó là thành quả đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, công tác giảm nghèo chưa thực sự bền vững, tiến độ giảmnghèo vẫn chậm so với mong muốn, tỷ lệ hộ nghèo phát sinh cao. Theo báocáo thẩm tra của Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, việc thựchiện Nghị quyết số 76/2014/QH13 về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảmnghèo bền vững đến năm 2020, thì đến tháng 3-2018, tuy đã có 8/64 huyệnthuộc Chương trình 30a thoát nghèo, nhưng lại bổ sung 29 huyện vào danhsách huyện nghèo giai đoạn 2018-2020. 12 tỉnh, thành phố có tỷ lệ táinghèo tăng rõ rệt (tăng từ 0,03% trở lên), trong đó có cả một số tỉnh cóđiều kiện phát triển KT-XH thuận lợi; số hộ tái nghèo bằng khoảng 1/20số hộ thoát nghèo; số hộ nghèo mới phát sinh bằng khoảng 1/4 số hộ thoátnghèo. Nhiều tỉnh thuộc khu vực bị thiên tai nghiêm trọng có tỷ lệ phátsinh hộ nghèo mới hằng năm rất cao.

Từ đặc điểm tự nhiên, xã hội của nước ta, có thể thấy xóa đói, giảmnghèo là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, rất khó có điểm kết thúc vàphải luôn là ưu tiên hàng đầu khi thiết kế các chính sách. Bởi, nước tacó 3/4 diện tích là đồi núi, tại những nơi này đường sá đi lại khó khăn,dân cư thưa thớt... do đó để phát triển kinh tế là không hề dễ, cầnnhững chính sách đặc biệt. Thêm vào đó, trong những năm gần đây, thiêntai ngày càng khốc liệt. Chỉ cần một cơn bão hoặc trận lũ là rất nhiêùcông trình, tài sản của Nhà nước và nhân dân bị phá hủy, cuốn trôi.Những hiểm họa ốm đau, bệnh tật cũng có thể khiến kinh tế của bất cứ giađình nào suy sụp...

Muốn công tác xóa đói, giảm nghèo bền vững rất cần sự nỗ lực của toànxã hội, trong đó có hai thành tố quan trọng là chính quyền địa phương vàngười dân nghèo. Chính quyền địa phương, đặc biệt là cấp xã, cấp huyệnlà nơi gần dân nhất, cần nắm rõ các nhu cầu của người dân, phải vận độngtối đa tìm các hướng, các nguồn hỗ trợ, các giải pháp khả thi, các cơhội cho người dân thoát nghèo. Chính quyền cần thôi thúc động lực thoátnghèo của toàn địa phương, trong mỗi người dân. Từ mỗi lớp học ở vùngkhó khăn cần phải thắp lên ý chí và khát vọng vươn lên cho mỗi em họcsinh, không cam chịu, không chấp nhận phải sống trong nghèo nàn, lạchậu, nỗ lực học tập để thay đổi số phận của bản thân, góp phần thay đôỉquê hương.

Công cuộc thoát nghèo có nhanh, có bền vững hay không phụ thuộc cả từngoại lực và nội lực. Ngoại lực là chủ trương, chính sách đúng, sự vàocuộc quyết liệt, trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và cả xã hội cùng chungtay giúp đỡ; còn nội lực là nỗ lực tự thân của mỗi người dân, mỗi giađình và mỗi địa phương./.

Hồ Quang Phương (qdnd.vn)