Thông điệp mạnh mẽ về một Việt Nam 'đã nói là làm' tại COP28

Chuyến công du 5 ngày đến Thổ Nhĩ Kỳ và UAE của Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kết thúc thành công tốt đẹp với khoảng 60 hoạt động (khoảng 20 hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ và gần 40 hoạt động ở UAE).

Chìa khóa để củng cố lòng tin

Một trong những dấu ấn nổi bật trong chuyến công du lần này của Thủ tướng là sự tham gia và đóng góp của đoàn Việt Nam tại COP28. Điều này thể hiện trách nhiệm và cam kết của Việt Nam trong tham gia xử lý một trong những thách thức toàn cầu lớn nhất hiện nay là biến đổi khí hậu.

Trong đó, Việt Nam đã tham gia một số sáng kiến hợp tác đa phương nhằm mở ra một số cơ hội hợp tác mới về chuyển đổi năng lượng và tăng trưởng xanh. Tại các diễn đàn đa phương trong khuôn khổ COP28, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gửi đến cộng đồng quốc tế nhiều thông điệp quan trọng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính

Đó là thông điệp về hành động. Các nước cần biến cam kết từ các hội nghị trước thành những hành động cụ thể, nhanh chóng, quyết liệt. Việc "đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện" là chìa khóa để củng cố lòng tin giữa các quốc gia và khai thông bế tắc trong đàm phán về biến đổi khí hậu.

Đó là thông điệp về “nhận thức, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới”. Bởi tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh là vấn đề ảnh hưởng đến toàn cầu, vấn đề của toàn dân cần hành động thống nhất mang tính toàn cầu.

Đó là thông điệp về trách nhiệm. Mỗi quốc gia phải có trách nhiệm của mình kết hợp với sức mạnh đoàn kết quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương; lấy người dân, lợi ích chung toàn cầu là trung tâm, chủ thể, không để bất cứ quốc gia nào, người dân nào bị bỏ lại phía sau.

Đó là thông điệp về đa dạng hóa huy động nguồn lực. Kết hợp nguồn lực công và tư, trong và ngoài nước, song phương và đa phương và các nguồn lực hợp pháp khác, nhất là nguồn lực từ tư nhân.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam tiếp tục nhấn mạnh đến vai trò và trách nhiệm của các quốc gia phát triển trong ứng phó với vấn đề mang tính toàn cầu. Các nước phát triển phải tăng cường hỗ trợ hơn nữa cho các quốc gia đang phát triển và chậm phát triển.

Ngược lại, các quốc gia đang phát triển, chậm phát triển phải nỗ lực hơn nữa, không bị động, không trông chờ, không ỷ lại mà phải nâng cao năng lực, tự cường, tự chủ, tự vươn lên với tinh thần "không ai làm tốt cho mình hơn chính bản thân mình".

Cùng với đó là cũng cần bảo đảm công bằng, công lý về chống biến đổi khí hậu, giữa chuyển đổi năng lượng sạch và an ninh năng lượng toàn cầu, giữa nhu cầu phát triển và chuyển đổi xanh.

Hành động mạnh mẽ của Việt Nam

Còn nhớ tại Hội nghị COP26 diễn ra ở Glasgow, Scotland, Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland vào ngày 1/11/2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra lời cam kết hết sức mạnh mẽ - Việt Nam giảm mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Với tinh thần "nói là làm, "cam kết phải thực hiện", ngay sau hội nghị COP26, Việt Nam đã thành lập ngay Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26; ban hành quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo cùng với quy chế làm việc của tổ công tác.

Hơn 2 năm qua, Việt Nam đã triển khai 12 biện pháp lớn, toàn diện thuộc 3 nhóm nhằm giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời bảo đảm tự chủ và an ninh năng lượng, lợi ích của người dân cũng như các mục tiêu phát triển kinh tế.

Nhóm thứ nhất là về xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện: Chiến lược biến đổi khí hậu; chiến lược tăng trưởng xanh; quy hoạch điện 8 tiến đến năng lượng tái tạo là chủ đạo; phát triển công nghiệp năng lượng tái tạo và xây dựng hệ sinh thái năng lượng tái tạo.

Nhóm thứ hai là thực hiện đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC): Thành lập Ban Thư ký; công bố Kế hoạch thực hiện và kế hoạch huy động nguồn lực cho JETP; ban hành và thực hiện kế hoạch phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp được đánh giá là dự án hình mẫu về nông nghiệp xanh trên thế giới.

Nhóm thứ ba về xây dựng thể chế: Xây dựng Luật Dầu khí, hoàn thiện Luật Đất đai, Luật Điện lực theo hướng hỗ trợ kiến tạo phát triển năng lượng tái tạo; đang xây dựng, hoàn thiện Nghị định mua bán điện trực tiếp, xử lý các dự án điện tái tạo và các vấn đề tồn đọng, vướng mắc cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi năng lượng.

Các nội dung phát biểu của Thủ tướng, thông điệp, quyết tâm và hành động mạnh mẽ của Việt Nam đã được các nước và cộng đồng quốc tế hoan nghênh, đánh giá cao và hưởng ứng tích cực.

Sớm biến cam kết hỗ trợ Việt Nam thành những dự án mang tính đột phá

Một sự kiện quan trọng mang tính điểm nhấn trong khuôn khổ COP28 là Thủ tướng Phạm Minh Chính công bố kế hoạch huy động nguồn lực cho thực hiện đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) của Việt Nam với các đối tác quốc tế. Sự kiện này đã thu hút sự quan tâm cao và cam kết ủng hộ của các nước, các tổ chức quốc tế, các tập đoàn lớn đối với Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh, chuyển đổi năng lượng công bằng có ý nghĩa quyết định đối với việc đạt được định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam, với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và các mục tiêu phát triển bền vững với tinh thần lấy người dân làm trung tâm.

Sự hợp tác quốc tế và cam kết của các đối tác sẽ là chìa khóa quan trọng để Việt Nam đạt được mục tiêu này.

Theo Kế hoạch huy động nguồn lực cho thực hiện JETP, các đối tác cam kết huy động nguồn lực ban đầu 15,5 tỷ USD trong vòng 3 - 5 năm tới để giải quyết nhu cầu cấp bách, mang tính xúc tác cho chuyển đổi năng lượng công bằng của Việt Nam.

Thủ tướng đề nghị các bên liên quan nhanh chóng đạt được thỏa thuận để chuyển số tiền cam kết hỗ trợ Việt Nam thành những dự án mang tính đột phá, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng.

Ngoài ra, WB dự kiến dành khoản vay 5 - 7 tỷ USD cho Việt Nam trong 3 năm tới cho một số dự án thế hệ mới tiềm năng như: Thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo Việt Nam (REACH); dự án trồng 1 triệu ha lúa năng suất cao, phát thải thấp; dự án đường sắt cao tốc Hà Nội – Hòa Lạc; đầu tư cơ sở hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu tại Đồng bằng sông Cửu Long…

Bên cạnh các hoạt động đa phương, Thủ tướng đã tranh thủ tối đa dịp này để gặp gỡ, tiếp xúc với khoảng 20 lãnh đạo, đại diện các nước và tổ chức quốc tế.

Tại các cuộc gặp, các đối tác đều coi trọng vị thế, vai trò và tiếng nói tích cực của Việt Nam trong hợp tác quốc tế nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu. Các nước cũng đánh giá cao cam kết và tinh thần “nói là làm” của Việt Nam.

Nhiều nước khẳng định sẽ hỗ trợ và đồng hành với Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng, nâng cao năng lực thích ứng, qua đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh của Việt Nam và bảo vệ hành tinh chung.

Những dấu ấn này đã góp phần khẳng định tầm vóc, vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam; truyền tải được những thông điệp lớn về quan điểm, chính sách của Việt Nam về phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế đề ra trong văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13.

Thu Hằng