'Thủ phạm' nào gây dịch tả lợn châu Phi ở phía Nam?

Diễn tiến phức tạp

Như Báo NTNN đã thông tin, bệnh DTLCP được phát hiện ở xã Đồi 61, huyện Trảng Bom vào ngày 24.4 tại một hộ chăn nuôi lợn có tổng đàn 26 con. Qua kiểm tra dịch tễ, ngành chức năng của Đồng Nai ghi nhận hộ chăn nuôi này có sử dụng nguồn tinh của một hộ chăn nuôi trên địa bàn xã Bình Minh.

Giá lợn hơi miền Bắc thấp hơn miền Nam cùng với việc đưa lợn quá cảnh qua địa bàn TP.HCM vào các tỉnh ĐBSCL đang làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh. Ảnh: Nguyên Vỹ

Đến ngày 26.4, các ngành chức năng của Đồng Nai kiểm tra hộ cung cấp tinh tại xã Bình Minh – nơi đang có tổng đàn 468 con lợn. Kết quả xét nghiệm bệnh phẩm của 2 hộ chăn nuôi nêu trên dương tính với DTLCP.

Nguyên nhân xảy ra dịch bệnh do hộ chăn nuôi tại xã Bình Minh nằm liền kề với 2 hộ giết mổ lợn trái phép. 2 cơ sở giết mổ này có tiếp nhận nguồn lợn bệnh, lợn chết về giết mổ; sau đó bán tinh sang hộ chăn nuôi tại xã Đồi 61 làm lây lan dịch bệnh.

Còn tại huyện Nhơn Trạch, cơ quan chức năng cũng phát hiện lợn của 2 hộ chăn nuôi có triệu chứng bệnh DTLCP. Cụ thể là 1 hộ chăn nuôi lợn có tổng đàn 26 con ở xã Phước Thiền và 1 hộ chăn nuôi với 3 con lợn nái tại xã Hiệp Phước. Nguyên nhân phát sinh dịch bệnh do hộ chăn nuôi sử dụng thức ăn thừa của khu công nghiệp không qua nấu chín.

Ông Huỳnh Tấn Phát – Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi thú y TP.HCM cho biết từ đầu tháng 2 đến nay, cả nước có 25 tỉnh thành đã xảy ra DTLCP. Đã có 2 tỉnh Hòa Bình, Bắc Kạn công bố hết dịch, hiện còn lại 23 tỉnh có dịch đang tiếp diễn và mới đây đã xuất hiện ổ dịch mới tại Bình Phước. Qua nắm thông tin với các Chi cục chăn nuôi thú y các tỉnh phía Bắc, diễn tiến dịch bệnh rất phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi và chưa có dấu hiệu bệnh được kiểm soát.

Ông Võ Văn Chánh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh kiêm Trưởng ban Chỉ đạo phòng, chống khẩn cấp DTLCP của tỉnh cũng chính thức xác nhận Đồng Nai đã phát hiện 4 ổ DTLCP. Trong đó có 2 điểm tại 2 xã là Bình Minh và Đồi 61 (huyện Trảng Bom); 2 điểm tại 2 xã Phước Thiền và Hiệp Phước (huyện Nhơn Trạch). Các ổ dịch đều xuất hiện tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.

Từ đầu tháng 5, UBND 2 huyện Nhơn Trạch và Trảng Bom đã lần lượt ban hành quyết định công bố DTLCP trên địa bàn 4 xã nói trên. Ngay khi phát hiện dịch, các ngành chức năng đã tập trung dập dịch ngay tại chỗ, tiêu hủy toàn bộ lợn bệnh; lập các trạm, chốt kiểm dịch; hướng dẫn việc đi lại, cấm người không có nhiệm vụ vào vùng dịch; thực hiện cấm giết mổ tại xã có dịch…

Ông Huỳnh Thành Vinh - Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Đồng Nai cho biết, các địa phương đang làm thủ tục theo quy định, dự kiến trong vòng 15 ngày tới sẽ thực hiện hỗ trợ cho người chăn nuôi có lợn bị tiêu hủy.

Triển khai gấp kịch bản phòng chống dịch

Theo thống kê, tỉnh Đồng Nai hiện có tổng đàn lợn 2 triệu con, đã giảm khoảng nửa triệu con so với thời điểm chưa xuất hiện dịch. Đồng Nai đã thành lập 23 trạm kiểm dịch nhằm ngăn chặn, kiểm soát dịch bệnh. Toàn tỉnh đang tập trung cao độ cho công tác phòng dịch.

Còn tại TP.HCM - thị trường tiêu thụ lợn lớn nhất và liền kề với Đồng Nai, đang có tổng đàn 274.000 con với 3.917 hộ chăn nuôi. Trong đó, 247 hộ đang chăn nuôi bằng nguồn thức ăn thừa tại các nhà hàng, quán ăn..., nên có nguy cơ cao với DTLCP.

Về công tác kiểm dịch và giết mổ, TP.HCM có 11 cơ sở giết mổ với số lượng giết mổ bình quân hàng đêm 6.500 – 7.000 con/ngày. Nguồn lợn nhập vào thành phố để giết mổ chủ yếu từ Đồng Nai (46,41%), Bình Dương 19,03%, Bình Thuận 10,88%, Bà Rịa - Vũng Tàu 8,01%.

Để ngăn DTLCP, Sở NNPTNT TP.HCM đã chủ động thực hiện nhiều biện pháp. Đến nay, các quận huyện đã triển khai đầy đủ các giải pháp phòng chống dịch, chuẩn bị địa điểm chôn lấp lợn trong tình huống xấu nhất là dịch xuất hiện trên địa bàn thành phố.

Các đoàn kiểm tra liên ngành và địa phương cũng tăng cường tần suất kiểm tra việc vận chuyển lợn và thịt lợn vào, ra thành phố, tăng cường kiểm tra giết mổ trái phép.

Ông Huỳnh Tấn Phát cho biết, TP.HCM là đầu mối tiêu thụ thịt lợn lớn nhất trong khu vực. Trong đó nguồn lợn từ Đồng Nai chiếm 45 – 50%. Hiện giá lợn giữa các tỉnh miền Nam đang cao hơn so với miền Bắc nên mỗi ngày có khoảng 3.500 – 4.000 con lợn từ khu vực phía Bắc quá cảnh qua địa bàn thành phố đi vào các tỉnh ĐBSCL. Quá trình này sẽ làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh từ Bắc vào Nam.

Trên địa bàn thành phố, một số nơi vẫn còn tình trạng giết mổ lợn trái phép hoạt động, đặc biệt là quận Gò Vấp, quận 12 và Bình Tân. Dù đã xử lý nhưng chưa dứt điểm. Đây là nguy cơ phát sinh dịch bệnh do tiếp nhận nguồn lợn không qua kiểm dịch rồi lại cung cấp trực tiếp cho các khu công nghiệp, chợ truyền thống, chợ tự phát...

Vỹ Nguyên