Thu thập sinh trắc học mống mắt: Tăng cường quản lý, giám sát
Dữ liệu về mống mắt được đánh giá có khả năng chính xác cao, rất phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trên thế giới và Việt Nam.
Người dân được trải nghiệm thực hiện các thao tác xác thực định danh và thanh toán sinh trắc học từ dữ liệu về mống mắt.
Dữ liệu về mống mắt được đánh giá có khả năng chính xác cao, rất phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trên thế giới và Việt Nam, đặc biệt là trong công tác quản lý.
Thích hợp công cuộc chuyển đổi số
Tại sự kiện chuyển đổi số ngành ngân hàng 2024, diễn ra ở Trung tâm Hội nghị quốc gia, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (QLHC về TTXH), Bộ Công an phối hợp với Công ty Cổ phần Dịch vụ EPAY tổ chức triển lãm xác thực định danh sinh trắc học kết hợp với tuyên truyền sinh trắc học mống mắt trong quá trình thu nhận căn cước, giúp người dân hiểu rõ ý nghĩa và lợi ích của việc thu nhận sinh trắc học mống mắt.
Luật Căn cước được Quốc hội khóa XV, Kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 27/11/2023, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2024. Luật Căn cước có 7 chương và 46 điều. Trong đó, về thông tin sinh trắc học mống mắt quy định tại điểm b, khoản 1 Điều 23 Luật Căn cước quy định về trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước nêu rõ:
“Người tiếp nhận thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học gồm ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt của người cần cấp thẻ căn cước”. Như vậy, kể từ 1/7, việc thu nhận thông tin sinh trắc học sẽ được cơ quan quản lý căn cước tiến hành thu thập khi công dân làm thủ tục đề nghị cấp thẻ căn cước.
Đáng chú ý, việc thu thập thông tin sinh trắc học mống mắt để làm cơ sở đối soát, xác thực thông tin của mỗi cá nhân; hỗ trợ trong những trường hợp không thu nhận được vân tay của một người (trong các trường hợp khuyết tật, vân tay bị biến dạng...)
Cục Cảnh sát QLHC về TTXH cho biết, dữ liệu về mống mắt có khả năng chính xác cao, rất phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trên thế giới và ở Việt Nam hiện nay khi các giao dịch điện tử được mở rộng.
Dữ liệu về mống mắt sử dụng cho các thiết bị thông minh được trang bị các camera, tránh các trường hợp giả mạo khuôn mặt, video giả mạo khi định danh, xác thực cho các giao dịch.
Về thông tin sinh trắc học ADN, giọng nói, theo Cục Cảnh sát QLHC về TTXH, Luật Căn cước quy định thông tin sinh trắc học về ADN và giọng nói được thu thập khi người dân tự nguyện cung cấp hoặc cơ quan tiến hành tố tụng hình sự, cơ quan quản lý người bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính trong quá trình giải quyết vụ việc theo chức năng, nhiệm vụ có thực hiện trưng cầu giám định hoặc thu thập được thông tin sinh trắc học về ADN, giọng nói của người dân thì chia sẻ cho cơ quan quản lý căn cước để cập nhật, điều chỉnh vào Cơ sở dữ liệu căn cước.
Cơ quan quản lý căn cước chỉ tiến hành thu thập thông tin ADN, giọng nói khi người dân tự nguyện cung cấp trong quá trình người dân thực hiện thu nhận hồ sơ căn cước.
Việc cập nhật thông tin, dữ liệu sinh trắc học về ADN, giọng nói vào Cơ sở dữ liệu căn cước được thực hiện thông qua việc các cơ quan có chức năng kết nối, chia sẻ thông tin cho cơ quan quản lý căn cước.
Dễ nhận dạng
Mống mắt là một trong những thông tin sinh trắc học phục vụ cho dữ liệu căn cước công dân mới được nhiều người quan tâm. Có ý kiến cho rằng, việc thu thập mống mắt là quan trọng, đặc biệt hỗ trợ người không thu nhận được vân tay như khuyết tật hay vân tay bị biến dạng.
Anh Nguyễn Quang Châu (huyện Thanh Trì, Hà Nội) từ phương diện có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ nhận định: “Việc thu thập mống mắt thực ra hiện nay trên các điện thoại smartphone đã sử dụng từ rất lâu, công nghệ này được ứng dụng với các tính năng như: Khóa mở màn hình, xác nhận thanh toán mua hàng… độ bảo mật rất cao. Về việc thu thập dữ liệu của người dân bằng mống mắt vào căn cước thì mình thấy rất hay. Bởi, đây có thể là bước tiến mới phù hợp với công nghệ 4.0 hiện nay”.
Chị Lê Thị Hương (huyện Hoài Đức, Hà Nội) cho rằng, quy định thu thập thông tin sinh trắc học về mống mắt là phù hợp. Theo chị Hương, thực tế hiện nay, bản thân là phụ nữ nhưng do nhu cầu làm đẹp, nhiều người hiện đang thực hiện chỉnh sửa khuôn mặt, do đó, việc nhận diện khuôn mặt là rất khó. Tuy nhiên, mống mắt lại là đặc điểm nhận dạng cố định.
Dưới góc nhìn y khoa, theo các chuyên gia, việc sử dụng mống mắt để thu thập dữ liệu căn cước có nhiều ưu điểm. Đây là phương pháp không xâm lấn. Vì phương pháp này không đòi hỏi tiếp xúc vật lý (như sử dụng vân tay) nên an toàn và thuận tiện hơn.
Sử dụng mống mắt là một trong những phương pháp sử dụng đặc điểm sinh trắc để nhận dạng và dễ quan sát, hạn chế được sự can thiệp làm sai lệch từ bên ngoài, đa số ổn định suốt đời. Bên cạnh đó, nhờ sự phát triển của công nghệ, việc thu thập dữ liệu hình thái mống mắt cũng trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.
Trên thế giới, nhiều quốc gia đã sử dụng mống mắt để đưa vào cơ sở căn cước quản lý công dân, công nghệ sinh trắc này còn được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau.
Đầu năm 2023, Chính phủ Ấn Độ cho phép các ngân hàng sử dụng quét mống mắt nhằm giảm tình trạng gian lận và trốn thuế.
Hoa Kỳ cũng đã trang bị hệ thống nhận diện mống mắt để đối chiếu hồ sơ xuất, nhập cảnh, nhằm xác định những người nước ngoài có thị thực hết hạn.
Ở một số dòng điện thoại thông minh hiện nay, các nhà sản xuất tích hợp công nghệ bảo mật quét mống mắt. Nó cho phép người dùng có thể mở khóa điện thoại, xác nhận thanh toán trực tuyến, điền thông tin cá nhân trên website một cách nhanh chóng và bảo mật.
