Thủ tướng: Bộ GTVT cần phân cấp mạnh hơn cho địa phương

Ngày 13-1, tại buổi tổng kết ngành giao thông, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ GTVT phối hợp với các bộ, ngành tìm cơ chế, chính sách để khởi động lại hình thức đầu tư BOT, BT (xây dựng - chuyển giao) nhằm huy động nguồn lực xã hội. Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng yêu cầu phải có công cụ kiểm soát, không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng.

Tháo gỡ pháp lý liên quan đến hình thức đầu tư BOT

Theo Thủ tướng, năm 2022 điểm sáng của ngành giao thông đó là hoàn thành cả “núi” công việc, triển khai đầu tư và hoàn thành nhiều dự án giao thông quan trọng. Công tác giải ngân lên đến 47.905 tỉ đồng, khoảng 87% kế hoạch.

Tuy nhiên, người đứng đầu Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ rõ công tác quản lý nhà nước ở nhiều mảng còn chưa theo kịp thực tiễn, còn chồng chéo giữa các quy định của pháp luật. Các dự án triển khai còn vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu, một số dự án chậm tiến độ, xảy ra tình trạng bán thầu.

Về dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 (2021-2025), Thủ tướng đề nghị Bộ GTVT rút kinh nghiệm trong việc phân chia “be bét” các gói thầu. “Cứ 2-3 km lại một nhà thầu, đi kèm với đó là hàng loạt thủ tục, việc giám sát cũng gặp khó khăn. Tôi đi kiểm tra mà còn rối cả đầu. Dự án lớn phải chọn nhà thầu lớn, đủ năng lực thì vào. Cứ thế này sau khi doanh nghiệp trúng thầu xong lại bán đi bán lại cho hàng chục người, đến khi có việc xảy ra không tìm thấy ông trúng thầu lần đầu đâu cả… Nên việc này dứt khoát phải dẹp bỏ để tránh tiêu cực, tham nhũng” - Thủ tướng nói.

Còn vụ việc xảy ra ở lĩnh vực đăng kiểm, Thủ tướng cũng yêu cầu ngành rút kinh nghiệm, tổ chức lại hoạt động đăng kiểm, xử lý các sai phạm, đồng thời phải có tư duy và cách làm mới để không xảy ra tiêu cực nữa.

Đối với các dự án BOT, Thủ tướng khẳng định hình thức BOT “không có tội tình gì”. Bộ GTVT cần nhanh chóng tháo gỡ pháp lý liên quan đến hình thức đầu tư BOT. Đối với các dự án gặp vướng mắc do chính sách thay đổi cần có điều khoản chuyển tiếp.

“Năm nay huy động tối đa về đầu tư công mới được 500.000 tỉ đồng trong nhiệm kỳ này. Chủ trương của Đảng là đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, phải kích hoạt mọi nguồn lực xã hội, phải có cơ chế, chính sách để khởi động lại BOT, BT để huy động nguồn lực…” - Thủ tướng nói và cho rằng thời gian qua Bộ GTVT làm chưa tốt công tác này và “những cái chưa được là nhức nhối lắm”.

Thủ tướng phát biểu chỉ đạo hội nghị. Ảnh: VGP

Cơ chế xin - cho dễ sinh ra tiêu cực

Xác định năm 2023 kinh tế đối diện với nhiều thử thách, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT tiếp tục tăng cường quản lý chặt chẽ tiến độ, chất lượng các công trình, dự án; tuyệt đối không để xảy ra tình trạng tham nhũng, thất thoát, lãng phí, tiêu cực, đặc biệt trong hoạt động vận tải.

“Chẳng hạn như việc cấp slot ở các sân bay, tiêu cực lắm. Nó thể hiện ở chỗ tại sao có hãng toàn được bay giờ tốt và ngược lại. Tóm lại, xin - cho dễ nảy sinh tiêu cực, không sờ vào thì thôi, sờ vào sẽ có chuyện” - Thủ tướng lưu ý.

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu Bộ GTVT cần phân cấp mạnh hơn cho địa phương, không ôm những việc mà mình không nắm rõ. Chẳng hạn như công tác nạo vét luồng lạch, quản lý các cảng nội địa phải giao ngay cho địa phương.

Thủ tướng nói: “Ngành giao thông mỗi năm xuống kiểm tra được từ một đến hai lần thì quản cái gì, còn địa phương ở đó cả ngày lẫn đêm mới quản được nên tôi đề nghị Bộ GTVT dứt khoát không ôm việc này, giao ngay cho địa phương và báo cáo Chính phủ trong quý này. Để như hiện nay địa phương lại phải chạy lên bộ xin, rất mất thời gian”.

Cạnh đó, Thủ tướng giao Bộ GTVT đẩy nhanh nghiên cứu dự án đường sắt tốc độ cao (khoảng 200 km/giờ), trước tiên là nghiên cứu đoạn TP.HCM đi Cần Thơ trên tinh thần tìm hướng tuyến thẳng nhất, tạo không gian phát triển mới. “Tập trung cao độ với tỉnh Đồng Nai để hoàn thành giải phóng mặt bằng sân bay Long Thành. Đẩy nhanh hơn nữa tiến độ lựa chọn nhà thầu theo nguyên tắc đảm bảo sự minh bạch, đặt lợi ích của quốc gia lên trên hết…” - Thủ tướng chỉ đạo.•

VIẾT LONG