Thủ tướng Nhật Bản cải tổ nội các và những thách thức

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.

Đây là động thái đầu tiên sau khi Thủ tướng Abe đắc cử chức Chủ tịch đảng LDP nhiệm kỳ thứ 3 với mục tiêu xây dựng nền tảng quyền lực vững chắc để chuẩn bị cho cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản vào năm 2019 và thúc đẩy thực hiện một số chính sách quan trọng liên quan đến kinh tế và sửa đổi Hiến pháp.

Trong danh sách nội các mới gồm 19 thành viên, Thủ tướng Abe đã chỉ định nghị sĩ Iwaya Takeshi giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng, thay thế cho ông Itsunori Onodera; nghị sỹ Takashi Yamashita ủng hộ cựu Tổng Thư ký LDP Shigeru Ishiba, đối thủ tranh cử Chủ tịch LDP vừa qua với Thủ tướng Abe, làm tân Bộ trưởng Tư pháp; nghị sĩ Katayama sẽ giữ chức Bộ trưởng phụ trách tái thiết địa phương và cũng là nữ chính khách duy nhất trong Nội các lần này.

Cùng với việc đưa những gương mặt mới vào nội các, nhằm bảo đảm sự ổn định cho việc triển khai các chính sách của Chính phủ, một số vị trí chủ chốt trong nội các vẫn được giữ nguyên, trong đó có Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso, Chánh Văn phòng nội các Yoshihide Suga và Ngoại trưởng Taro Kono. Với ưu tiên tiếp tục các chính sách kinh tế hiện nay, Thủ tướng Abe cũng giữ lại Bộ trưởng Kinh tế, thương mại và công nghiệp Hiroshige Seko cùng Bộ trưởng Tái thiết kinh tế Toshimitsu Motegi. Bộ trưởng Quốc thổ, hạ tầng, giao thông và du lịch Keiichi Ishii, nghị sĩ duy nhất thuộc đảng Công Minh trong liên minh cầm quyền với LDP, cũng tiếp tục đảm nhiệm chức vụ này. Cựu Bộ trưởng phụ trách tái thiết Nemoto Takumi được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Lao động, y tế và phúc lợi.

Theo tờ Yomiuri, việc Thủ tướng Abe quyết định chỉ định nghị sỹ Yamashita Takashi thuộc phái Ishiba làm Bộ trưởng Tư pháp là nhằm mục đích hạn chế sự mâu thuẫn trong nội bộ LDP. Trong cuộc bầu cử Chủ tịch LDP vừa qua, mặc dù Thủ tướng Abe đã giành chiến thắng áp đảo nhờ số phiếu của các nghị sĩ LDP, song ông Ishiba cũng đã giành được sự ủng hộ rộng rãi của các đảng viên LDP. Do vậy, việc bổ nhiệm này là nhằm tạo ra sự đoàn kết nội bộ nhằm hướng tới cuộc bầu cử Thượng viện vào năm tới. Bên cạnh đó, do nghị sĩ Yamashita không phải là nhân vật chủ chốt trong phái Ishiba nên việc bổ nhiệm ông này cũng dễ được những người ủng hộ Thủ tướng Abe chấp nhận hơn. Sau khi tiến hành cải tổ nội các, Thủ tướng Abe sẽ bắt tay vào giải quyết một loạt thách thức về đối nội và đối ngoại.

Nhật Bản sẽ đối mặt với các cuộc đàm phán khó khăn với Mỹ - đồng minh lâu năm của nước này - về một thỏa thuận thương mại song phương sau khi Thủ tướng Abe và Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tuần trước nhất trí khởi động đàm phán thương mại. Thủ tướng Abe cần giải quyết mối lo ngại trong nước về khả năng Mỹ yêu cầu Nhật Bản cắt giảm thuế đối với thịt bò nhập khẩu.

Trong lĩnh vực kinh tế, nhiệm vụ của Thủ tướng Abe là duy trì đà tăng trưởng, do đó Nhật Bản có thể sẽ tăng thuế bán hàng từ 8% lên 10% vào tháng 10/2019, điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa kế hoạch của ông về "một hệ thống an sinh xã hội mang lại lợi ích cho tất cả các thế hệ". Ngoài ra, một ngân sách bổ sung cho tài khóa hiện tại dự kiến sẽ sớm được thông qua tại một phiên họp đặc biệt của Quốc hội trong mùa Thu này nhằm cấp ngân sách cho nỗ lực tái thiết các khu vực bị ảnh hưởng do thiên tai. Đối phó với "cuộc khủng hoảng quốc gia" về tình trạng già hóa dân số, Thủ tướng Abe có kế hoạch cải tổ hệ thống lao động, theo đó những người trên 65 tuổi có thể tiếp tục làm việc sau khi nghỉ hưu.

Song song với các vấn đề đối nội, Thủ tướng Abe cam kết giải quyết các thách thức ngoại giao còn tồn đọng với các nước láng giềng kể từ khi kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ 2, trong đó Triều Tiên là ưu tiên hàng đầu, vấn đề tranh chấp lãnh thổ giữa Nhật Bản và Nga. Thủ tướng Abe có thể sẽ tiến hành hội đàm trong năm nay với Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong bối cảnh nhà lãnh đạo Nga vừa kêu gọi ký kết một hiệp ước hòa bình mà không có các điều kiện tiên quyết.

Minh Châu