Thừa Thiên - Huế: Dự án môi trường chưa xong đã… xuống cấp

Nhà thầu đã rút đi, để lại nơi đây một mớ hỗn độn. Hiện nay, nhiều hạng mục được xây dựng trước đó chưa lâu đã xuống cấp, hư hỏng.

Việc này ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân cạnh bãi rác Hương Thủy sẽ được giải tỏa theo kế hoạch trong năm 2020.

Bất an vì ô nhiễm kéo dài

Bãi rác Thủy Phương (thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên – Huế) cuối tháng 2 như những quả núi khổng lồ đang chờ xử lý. Đứng cách xa cả km cũng cảm nhận mùi hôi thối từ bãi rác phát ra. Theo lộ trình, tỉnh Thừa Thiên - Huế sẽ đóng cửa bãi rác này trong năm 2020 để chuyển đến khu vực xử lý rác ở Phú Sơn.

Một hộ dân sống nhiều đời ở đây cho biết, nơi đây không khí vốn rất trong lành. Cho tới khi nhà máy xử lý rác xuất hiện thì cuộc sống bắt đầu khốn khổ. Hơn 10 năm nay phải ngửi mùi hôi thối từ bãi rác. Vì mùi hôi thối này mà có người đau đầu, buồn nôn, không muốn ăn cơm.

Theo ông Trương Văn Công - Chủ tịch UBND phường Thủy Phương, bãi rác là vấn nạn của phường. Các cuộc tiếp xúc cử tri nào bà con cũng than vãn, kiến nghị nhưng tình trạng chưa giảm. Địa phương thường xuyên đề đạt những tâm tư, nguyện vọng của bà con lên cấp trên mong xử lý ngay tình trạng ô nhiễm này. “Khi về tiếp xúc dân ở khu vực này, bà con ngày nào cũng hỏi bao giờ đóng cửa nhà máy rác, tôi cũng chỉ biết trả lời với dân chủ trương đã có trong năm 2020, nhưng cụ thể vào thời gian nào thì không biết”, ông Công trao đổi.

Dự án “đè” dự án!

Nhiều hạng mục của Dự án xử lý môi trường ở Phú Sơn chưa đi vào sử dụng nay đã hư hỏng.

Ngày 18/11/2016, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã phê duyệt thực hiện Dự án “Xử lý triệt để ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt trên địa bàn thành phố Huế và vùng phụ cận” với tổng mức đầu tư 46,781 tỷ đồng. Thời gian thực hiện 2 năm kể từ ngày khởi công công trình. Dự án được xây dựng tại Khu xử lý rác thải tập trung Phú Sơn (xã Phú Sơn, thị xã Hương Thủy), do Sở Tài nguyên và Môi trường Thừa Thiên – Huế làm chủ đầu tư. Nhà thầu thi công xây dựng công trình là Công ty Cổ phần Xây dựng và Chuyển giao công nghệ môi trường (Tổng Công ty Tài nguyên và Môi trường, Bộ TN&MT). Gói thầu được thực hiện trong thời gian 2 năm.

Tại thời điểm phản ánh, khu vực này “án binh bất động”. Trái ngược với tiến độ “sẽ hoàn thành giai đoạn 1 vào cuối năm 2019”. Hệ thống đường bê tông bao quanh nứt, xuống cấp. Tường đất bị xói mòn, đường ống dẫn nước rỉ rác bị đứt gãy, thành mương dẫn nước đổ sập…

Việc chậm tiến độ được nhà thầu giải thích với Ban Quan lý dự án là do công tác đấu thầu tài sản rừng trồng mất khá nhiều thời gian. Vì thế, ngày 15/8/2017 nhà thầu mới được bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch và ngày thi công hoàn thành theo dự kiến sẽ là 8/11/2019. Nhưng hiện tại, công trình mới hoàn thành khoảng 65% tổng khối lượng, cũng như đang tạm dừng thi công để “đợi” hồ sơ thay đổi quy mô và công năng được phê duyệt. Điều này cũng trùng khớp báo cáo của Sở TN&MT gửi UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế.

Giải thích lý do, ông Lê Bá Phúc - Phó Giám đốc Sở cho biết, hiện nay theo chỉ đạo của UBND tỉnh về việc thống nhất chủ trương điều chỉnh quy mô và công năng của dự án, Sở TN&MT đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh xin tạm dừng thi công dự án và tổ chức lập hồ sơ điều chỉnh dự án theo quy định. Đồng thời xin ý kiến UBND tỉnh cho phép tạm dừng thi công gói thầu số 5.

Kiến nghị với tỉnh khảo sát, xây dựng các phương án thiết kế để thay đổi công năng (trở thành bãi dự phòng) nhưng vẫn bảo đảm tính hiệu quả, đồng bộ của dự án sau khi điều chỉnh, “Ban Quản lý dự án đã yêu cầu nhà thầu thi công khi thực hiện dự án trở lại phải có biện pháp khắc phục tất cả các thiếu sót đã triển khai trên công trường này”, ông Lê Bá Phúc thông tin.

Việc thi công thiếu liền mạch đang đặt ra những lo ngại về chất lượng công trình và bảo đảm giữa tính kết nối những hạng mục cũ và mới. Thế nhưng, mới đây tỉnh Thừa Thiên – Huế đã cho phép Công ty TNHH Năng lượng môi trường EB Thừa Thiên - Huế (công ty con thuộc Tập đoàn China Everbright International) triển khai xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt Phú Sơn, công suất xử lý 600 tấn/ngày. Công nghệ đốt rác bằng lò ghi đa cấp - phát điện bảo đảm tuân thủ theo QCVN 61-MT:2016/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về lò đốt chất thải rắn sinh hoạt.

Dự kiến trong năm 2021 sẽ đưa vào vận hành xử lý. Thời gian hoạt động của dự án 25 năm (bao gồm cả thời gian chuẩn bị đầu tư và thời gian thi công xây dựng nhà máy). Thời gian kết thúc dự án tối đa đến năm 2044. Tổng mức đầu tư dự án tương ứng với công suất xử lý 600 tấn rác/ngày đêm tổng số vốn trên 1.600 tỷ đồng. Dự kiến dự án sẽ khởi công xây dựng vào đầu năm 2020 và hoàn thành vào năm 2021.