Tia sáng với 'nữ hoàng cá tra' Vĩnh Hoàn

Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn (mã VHC - sàn HOSE) vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2019 với doanh thu và lợi nhuận sụt giảm mạnh 35% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, lũy kế 9 tháng đầu năm doanh nghiệp đã hoàn thành 80% kế hoạch lợi nhuận sau thuế năm.

Cụ thể, tính riêng quý III/2019, Vĩnh Hoàn mang về 1.882 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm gần 26% so với cùng kỳ. Song, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 43% và 11% so với cùng kỳ góp phần làm lợi nhuận sau thuế của Vĩnh Hoàn giảm hơn 58% đạt 254 tỷ đồng.

(Nguồn: Vĩnh Hoàn, SSI Research)

Trước đó, Vĩnh Hoàn cho biết hoạt động kinh doanh của công ty đã gặp một số khó khăn trong quý III đến từ việc các khách hàng Mỹ kéo dài chính sách giảm hàng tồn kho. Điều này đã ảnh hưởng đến sản lượng xuất khẩu cá tra sang thị trường này, khiến doanh thu suy giảm.

Năm 2019, trước những khó khăn của ngành thủy sản Vĩnh Hoàn đã đặt kế hoạch kinh doanh tương đối thận trọng, cụ thể doanh thu chỉ tăng 8.4%, ước đạt 10.047 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận sau thuế đặt ra là 1.255 tỷ đồng, giảm 13% so với thực hiện năm 2018.

Theo tính toán của SSI Research, giá xuất khẩu trung bình của cá tra Việt Nam vào Mỹ giảm 20% so với cùng kì năm trước, xuống còn 3,62 USD/kg trong tháng 7 - 8 năm nay.

Tỷ suất lợi nhuận gộp của Vĩnh Hoàn đã giảm 2 quý liên tiếp. Trong quí III/2019, biên lãi gộp và biên lãi ròng của Công ty lần lượt ở mức 19,7% và 13,5%, trong khi cùng kì năm trước lên đến 29,9% và 24,1%.

Theo đó, tác động kép từ giá bán trung bình giảm cùng với lượng đơn đặt hàng thấp đã dẫn đến kết quả kinh doanh suy giảm của Vĩnh Hoàn trong quí III năm nay.

Tuy nhiên, SSI Research dẫn thông tin lãnh đạo Vĩnh Hoàn cho rằng giá trị xuất khẩu của Vĩnh Hoàn đã tạo đáy trong quí III và bắt đầu tăng từ quí IV, do các đơn hàng trong tháng 10 cho thấy dấu hiệu phục hồi.

Chia sẻ về triển vọng phát triển của Công ty CP Vĩnh Hoàn, chuyên gia của SSI tin rằng giá trị xuất khẩu của Vĩnh Hoàn có thể cải thiện kể từ quý IV/2019 và tăng trong năm 2020 do vấn đề thừa cung đã được giải quyết.

Theo đó, giá nguyên liệu cá tra đã chạm mức thấp nhất 3 năm vào tháng 7 ở mức 19.500 - 20.000 đồng/kg và ổn định ở mức đó trong suốt 3 tháng, nhiều nông dân bị thua lỗ và phải giảm quy mô vùng nuôi. Do đó, ước tính thặng dư nguồn cung sẽ giảm dần và giá nguyên liệu sẽ tăng nhẹ vào cuối năm 2019.

Bên cạnh đó, cá rô phi Trung Quốc (một trong những sản phẩm thay thế cho cá tra Việt Nam) cũng có tình trạng tương tự, trong đó giá thấp cũng khiến nông dân Trung Quốc không muốn thả nuôi mới.

"Chúng tôi cho rằng nông dân đã bắt đầu thu nhỏ quy mô vùng nuôi cá tra kể từ tháng 5 hoặc tháng 6, khi giá nguyên liệu cá tra đang trên đà giảm mạnh. Do các hoạt động nuôi trồng thường kéo dài trong 8 tháng, chúng tôi ước tính rằng cả nguồn cung cá tra và cá rô phi sẽ giảm đáng kể, bắt đầu từ nửa cuối quý I/2020", công ty chứng khoán này cho hay.

Theo SSI Research, giá cá tra cuối cùng đã rẻ hơn cá rô phi ở thị trường Mỹ. Sau gần 2 năm được bán với mức giá cao hơn so với cá rô phi Trung Quốc tại thị trường Mỹ, giá cá tra Việt Nam cuối cùng đã giảm xuống mức thấp hơn giá cá rô phi Trung Quốc kể từ quý II, khi cá rô phi Trung Quốc bị nâng thuế nhập khẩu lên 25% do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.

"Chúng tôi kỳ vọng với mức giá này, cá tra Việt Nam sẽ trở nên hấp dẫn hơn đối với khách hàng Mỹ, giúp giá bán trung bình dần hồi phục. Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu chính của Vĩnh Hoàn, chiếm khoảng 59% kim ngạch xuất khẩu trong suốt 6 tháng đầu năm 2019", SSI nhận định.

Ngoài ra, thị trường EU cũng đang phục hồi trở lại, sau những nỗ lực của Vĩnh Hoàn và VASEP nhằm cải thiện hình ảnh cá tra trên thị trường này suốt nhiều liền, cũng sẽ là một yếu tố hỗ trợ cho giá bán trung bình của Vĩnh Hoàn (do đặc thù giá bán trung bình vào các thị trường này luôn cao hơn so với thị trường châu Á).

Theo ban lãnh đạo Vĩnh Hoàn, công ty ước tính giá trị xuất khẩu vào thị trường EU năm 2019 phục hồi 13 - 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung, thị trường Mỹ và EU chiếm gần 73% giá trị xuất khẩu của Vĩnh Hoàn trong 6 tháng đầu năm 2019.

Cũng theo SSI Research, khách hàng của Vĩnh Hoàn bắt đầu tăng dự trữ hàng tồn kho kể từ các đơn đặt hàng trong tháng 10.

Cụ thể, một số khách hàng của Vĩnh Hoàn hiện đã quay trở lại đặt hàng trước 3-5 tháng sau vài tháng liên tục chỉ đặt hàng trước ngắn hạn (chỉ trước 2-3 tháng). Sự thay đổi này có thể dẫn đến tăng sản lượng xuất khẩu của Vĩnh Hoàn trong quý IV/2019.

Mặc dù dự báo sẽ có sự phục hồi nhất định nhưng SSI vẫn đưa ra ước tính thận trọng cho kết quả kinh doanh của Vĩnh Hoàn trong thời gian tới.

Theo đó, SSI ước tính tỷ suất lợi nhuận gộp và tỷ suất lợi nhuận ròng trong quý IV/2019 của "nữ hoàng cá tra" sẽ tiếp tục xu hướng giảm so với cùng kỳ năm ngoái, khi giá cá nguyên liệu phục hồi từ mức đáy.

Theo tin tức mới nhất từ VASEP, giá cá nguyên liệu hiện tại đã tiếp tục giảm xuống còn 18.500 - 20.500 đồng. Tuy nhiên, SSI vẫn ước tính tỷ suất lợi nhuận gộp của Vĩnh Hoàn trong quý IV/2019 hồi phục nhẹ so với quý trước, từ 19,7% trong quý III lên 20,1%, nhờ khả năng giá bán phục hồi như đề cập ở trên.

Cho cả năm 2019, SSI dự báo doanh thu thuần và lợi nhuận ròng của Vĩnh Hoàn sẽ lần lượt giảm xuống còn 7.931 tỷ đồng (giảm 14,5%) và 1.254 tỷ đồng (giảm 13,1%).

Trong năm 2020, công ty chứng khoán này ước tính doanh thu thuần sẽ tăng 7,7% vì sản lượng xuất khẩu có thể bắt đầu phục hồi. Trong khi đó, giá bán trung bình ước tính duy trì ở mức thấp vào đầu năm 2020 và tăng dần đến cuối năm, cùng với giá cá nguyên liệu.

Tỷ suất lợi nhuận gộp có thể đạt 20%, thấp hơn ước tính năm 2019 là 21,2%. Nếu không có bất kỳ khoản thu nhập bất thường nào, lợi nhuận sau thuế năm 2020 có thể giảm 11,6% so với năm 2019 (hay giảm 5,2% nếu loại trừ 105 tỷ thu nhập tài chính bất thường trước thuế năm 2019), xuống còn 1.109 nghìn tỷ đồng.

Song cũng tại thị trường Hoa Kỳ, một rủi ro cạnh tranh khác đang chờ đợi bà Trương Thị Lệ Khanh và các cộng sự tại Vĩnh Hoàn.

Theo quyết định sơ bộ của đợt rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 15 (POR15) cho giai đoạn từ ngày 1/8/2017 đến ngày 31/7/2018 đối với sản phẩm cá tra, cá basa của Việt Nam, Công ty CP Vĩnh Hoàn, Công ty Biển Đông sẽ tiếp được áp dụng mức thuế suất là 0 USD/kg. Ngoài ra, 2 doanh nghiệp khác sẽ được xem xét áp dụng mức thuế suất 0 USD/kg là Công ty CP Thủy sản Nha Trang và Công ty CP Xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ.

Dù kết phải đợi tới tháng 2/2020, kết quả cuối cùng của POR15 mới được công bố. Song theo SSI Research, dù hoạt động xuất khẩu cá tra của Công ty CP Thủy sản Nha Trang và Công ty CP Xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ vào thị trường Hoa Kỳ những năm gần đây không đáng kể. Nhưng không loại trừ khả năng những công ty này có thể nhanh chóng tăng quy mô và công suất sản xuất để cạnh tranh với Vĩnh Hoàn tại thị trường Hoa Kỳ trong tương lai, khi chính thức được miễn thuế chống bán phá giá.

Khánh Hà