Tiến độ sản xuất vaccine COVID-19 của Việt Nam đang ở giai đoạn nào?

Ảnh minh họa.

Ngày 11/8, Nga tuyên bố phê duyệt vaccine phòng COVID-19. Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko cho biết quốc gia này đã lên kế hoạch tiêm chủng miễn phí vào tháng 10. Tại Việt Nam, một số công ty cũng đang nghiên cứu, sản xuất loại vaccine này.

Ông Đỗ Tuấn Đạt - Giám đốc Công ty TNHH MTV Vaccine và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) cho biết: Vaccine COVID-19 đầu tiên trên thế giới được Nga tự công bố và lưu hành nhưng các kết quả nghiên cứu không được công bố về mặt khoa học, vì vậy, không có số liệu để tham khảo và đánh giá.

Về phương diện một nhà sản xuất vaccine, theo ông Đạt, như các chuyên gia phương Tây đánh giá, họ nhìn thấy ở khía cạnh nguy cơ nhiều hơn. Vì vaccine nào cũng phải trải qua tất cả các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng. Nhưng giờ đây, tất cả các số liệu về vaccine COVID-19 đầu tiên đều do Nga nắm giữ, các chuyên gia trên thế giới cũng chưa được nhìn thấy số liệu đó nên chưa thể đánh giá vaccine đó như thế nào về mặt khoa học, độ an toàn ra sao. Hiện nay WHO cũng đang đề nghị phía Nga công bố số liệu và các nghiên cứu liên quan đến loại vaccine này.

Liên quan đến quá trình nghiên cứu vaccine COVID-19 tại Việt Nam, Tiến sĩ Đỗ Tuấn Đạt cho hay, khi cả thế giới chạy đua với vaccine COVID-19, việc cho ra đời một loại vắcxin đại dịch là thách thức với bất kỳ nhà sản xuất nào, bởi đây là vaccine mới. Với mỗi quốc gia có những đặc thù, lựa chọn riêng, ở trên mức độ của nhà phát minh. Chẳng hạn như Trường đại học Boston chuyên nghiên cứu giá thể virus này để làm vaccine.

Việt Nam cũng đi theo hướng đó của họ để bám sát vào những chỗ của các nhà phát minh đã phát triển. Trong công tác nghiên cứu về vaccine COVID-19, có thể có khác biệt vì thế giới vẫn đang muốn tạo sự khác biệt giữa các chủng, các công nghệ khác nhau để xem cái nào sẽ là ưu thế. Vì đây là vaccine quá mới đối với cả thế giới nên chưa biết được chủng nào hơn chủng nào. Đây là thách thức đối với tất cả các công ty sản xuất.

Còn nói về tiến độ, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Thu Vân, thành viên Hội đồng Khoa học, Bộ Y tế cho biết, theo dự tính, cuối năm 2021, vaccine COVID-19 của Việt Nam hoàn thành.

"Nếu Việt Nam thành công, khoảng thời gian như vậy là quá nhanh. Theo truyền thống, chúng ta phải mất 5-6 năm để cho ra đời một vaccine mới", TS Vân nói.

Thế giới có khoảng 163 ứng viên vaccine COVID-19 đang được nghiên cứu phát triển. Những nỗ lực này chưa từng có tiền lệ về mặt quy mô, công nghệ và tốc độ.

Tại Việt Nam, 4 nhà đơn vị đang nghiên cứu và sản xuất vaccine COVID-19.

Viện Vaccine và Sinh phẩm y tế (IVAC) sử dụng công nghệ nuôi cấy trên trứng gà có phôi. Quy trình sản xuất tương tự vaccine cúm A/H5N1 đã được thiết lập với công suất 3 triệu liều/năm. IVAC đã chuẩn bị sản xuất những lô thử nghiệm đầu tiên.

Dự kiến tháng 10-12, đơn vị thử nghiệm lâm sàng giai đoạn một trên người và 2 giai đoạn tiếp theo vào đầu năm 2021, sau đó nâng cấp quy mô 30 triệu liều/năm. Tháng 4/2021, đơn vị sẽ nộp hồ sơ cấp phép.

Công ty TNHH MTV Vaccine và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) sử dụng công nghệ vector Baculovirus. Đơn vị này đã tiêm thử nghiệm trên chuột cho kết quả tốt. Đặc biệt, vaccine có đáp ứng miễn dịch ở liều nhắc lại.

Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm Y tế (POLYVAC) áp dụng công nghệ tái tổ hợp, sử dụng vector virus sởi. POLYVAC đang chờ phê duyệt dự án nghiên cứu của Bộ Khoa học Công nghệ, tổ chức đấu thầu sinh phẩm.

Đơn vị thứ 4 là Công ty cổ phần Công nghệ sinh học dược Nanogen. Công ty này đã nghiên cứu thành công ứng cử viên vaccine subunit dựa trên protein S của virus SARS-CoV-2. Loại này được phát triển bằng công nghệ tái tổ hợp. Vaccine sẽ bao gồm protein S của chủng virus ở Vũ Hán (Trung Quốc) và chủng đột biến D614G.

Tổng hợp