Tiên phong trên Internet: chưa hẳn đã hay

Amazon, Facebook, Google không phải là người tiên phong nhưng đang thống trị thị trường trực tuyến. Ảnh: Internet

Ronan Gruebaum, Giáo sư khoa Tiếp thị và Công nghệ tại trường Kinh doanh quốc tế Hult (Anh) cho rằng: trong khi những người tiên phong trong lĩnh vực Internet dường như được hưởng lợi từ tự do báo chí, sự ủng hộ của giới truyền thông và không có đối thủ ngay lập tức, họ vẫn không có được “lợi thế đi đầu thực sự”. Gruenbaum dẫn ra những cái tên như Pets.com, Boo.com và Kozmo.com như ví dụ về việc người tiên phong “quá cố” sau vụ nổ bong bóng dotcom chính vào giai đoạn chuyển giao thế kỉ. Trao đổi với trang web ZDNet, Gruenbaum cho biết những gã khổng lồ Web hiện tại như Facebook, Google và Amazon không phải là “người tiên phong thực sự”. Ví dụ, MySpace mới là “vị vua các mạng xã hội” trước khi bị Facebook tiếm ngôi hồi tháng 4/2008. Tương tự, Webcrawler, Lycos và Alta Vista cũng thua Google trong mảng tìm kiếm. Trong e-mail trả lời phỏng vấn, theo Gruenbaum, lợi thế của người đi sau vô cùng lớn, bởi có thể rút kinh nghiệm từ lỗi lầm của người đi trước và xem xét liệu thị trường có nhu cầu cho sản phẩm dịch vụ hay không. Trong ngắn hạn, người tiên phong đối mặt với mọi rủi ro. Chính người đi sau mới là người sở hữu lợi thế xác định thị trường tốt hơn, tìm ra thị trường ngách, hiểu người tiêu dùng và chế tạo sản phẩm được ưa thích hơn của người tiên phong. Đó là lí do các doanh nghiệp và doanh nghiệp mới thành lập (start-up) không nên sợ hãi khi bước chân vào thị trường đã bị người chơi lớn chiếm đóng, miễn là sản phẩm và dịch vụ tốt hơn và mang lại lợi ích lớn hơn tới khách hàng. Becky Reuber, Giáo sư khoa Quản trị chiến lược trường Đại học quản trị Rotman (Canada) có cùng quan điểm. Theo Reuber, trở thành người tiên phong thực sự là vấn đề khó khăn, phần lớn đều không chiếm ưu thế và có xu hướng bị tổn thương trừ phi duy trì được vị trí dẫn đầu cuộc đua. Các doanh nghiệp thường thích trở thành “người theo đuôi nhanh nhạy” hơn. “Amazon không phải là người đầu tiên kinh doanh sách trực tuyến mà là Charles M.Stack. Nhưng ông ta là ai? Đó mới là điều cần quan tâm.” Sản phẩm của người tiên phong thường mắc lỗi vì không đạt được mục tiêu rõ ràng mà người dùng mong muốn. Mặt khác, “người theo đuôi” lại học được từ người đi trước và tổ chức chiến lược tiếp thị mạnh hơn, mạng lưới phân phối tốt hơn trước khi gia nhập thị trường. Có nhiều cách thức để doanh nghiệp tạo ra lợi thế “theo đuôi” trên thị trường trực tuyến: một là phát triển “công nghệ vượt trội” so với cá đối thủ về cả sản phẩm, kênh phân phối hay kĩ năng tiếp thị; hai là xây dựng nên tảng khách hàng trung thành và cảm thấy quá đắt đỏ nếu chuyển sang công ty khác. Với các trang web mua hàng theo nhóm như Groupon, Reuber nghi ngờ công ty 3 năm tuổi này có thể trụ lại ở vị trí thống trị bất chấp quy luật “người tiên phong” tới bao giờ. Mô hình kinh doanh này dễ nhân rộng và có cơ số lựa chọn thay thế Groupon trên thị trường hiện nay. Michael Yoshikami, sáng lập kiêm Tổng giám đốc công ty tư vấn đầu tư YCMNET cho rằng các công ty tận dụng tốt lợi thế người đi đầu sẽ có được vị trí vững vàng. Facebook là một ví dụ, dù không phải là trang mạng xã hội đầu tiên, nhưng cũng là người đầu tiên lấp khoảng trống của truyền thông xã hội trên Internet. Hiện nay, Facebook vẫn là trung tâm nơi mọi người chia sẻ thông tin và tương tác với mọi người, gây nhiều khó khăn cho đối thủ như Google+ trong việc tranh giành thị phần. Lợi thế đi đầu trong thị trường trực tuyến không phải điều kiện “cần” để thành công, nhưng là cơ hội để đẩy nhanh tiến độ và thiết lập chỗ đứng cho công ty. Ông kết luận điều làm nên thành công cho doanh nghiệp chính là chiến lược đúng đắn, dự đoán môi trường tương lai và tận dụng dữ liệu hợp lý để xây dựng biểu đồ tăng trưởng cho công ty.