Tìm hiểu những con tem về Quảng Ninh

Con tem sớm nhất về Quảng Ninh được ngành Bưu chính nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phát hành năm 1958 in hình Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn trong trang phục nhà binh đang cầm kiếm đứng trên mũi thuyền rồng chỉ huy đánh giặc. Phía sau hình ảnh Trần Hưng Đạo là hình ảnh những thuyền chiến của quân dân nhà Trần đang xông lên giết giặc với khí thế ngút trời. Trên đầu con tem ghi quốc hiệu "Việt Nam Dân chủ Cộng hòa". Mệnh giá con tem là 150 đồng. Tem do họa sĩ Nguyễn Văn Khanh thiết kế.

Bộ tem "Trần Hưng Đạo (1253-1300)" gồm 1 mẫu tem, phát hành ngày 2/10/1958.

Năm 1959, Bưu chính Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phát hành 1 con tem về cảnh khai thác than ở Cẩm Phả, mệnh giá 150 đồng. Tem có kích cỡ 33x27mm là dạng tranh có chất liệu khắc thép một màu của họa sĩ Bùi Trang Chước. Tranh mô tả cảnh nhộn nhịp khai thác than trên mỏ lộ thiên. Tem in tại Tiệp Khắc (cũ) mỗi một tờ in được 50 con tem.

Bộ tem Mỏ than Cẩm Phả, gồm 1 mẫu tem, phát hành năm 1959.

Cùng năm 1959, Bưu chính Việt Nam phát hành bộ tem đầu tiên về Vịnh Hạ Long. Tem được thiết kế đơn giản (một màu), khuôn khổ nhỏ (37x26mm), thể hiện một khung cảnh duy nhất, nhưng cũng đã khắc họa tổng quan và có chiều sâu về phong cảnh Vịnh Hạ Long. Bộ tem in tại Hungari, theo phương pháp in ống đồng một màu, thay màu đổi giá.

Hai mẫu tem Vịnh Hạ Long có mệnh giá 150 đồng và 350 đồng.

Năm 1968, con tem có tên là "Bảo vệ mỏ" nằm trong bộ tem "Sản xuất và chiến đấu" được Bưu chính Việt Nam phát hành do họa sĩ Mai Văn Hiến thiết kế theo phác thảo của họa sĩ Trần Văn Cẩn. Hình ảnh trên tem là một đơn vị phòng không đang chiến đấu bảo vệ vùng trời Quảng Ninh. Tem được in tại Cuba, có mệnh giá 12 xu.

Mẫu tem "Bảo vệ mỏ" mã số 610 nằm trong bộ tem "Sản xuất và chiến đấu" do họa sĩ Mai Văn Hiến thiết kế được phát hành năm 1968.

Mẫu tem "Sản xuất nhiều than cho Tổ quốc" do họa sĩ Trịnh Quốc Thụ thiết kế, kích cỡ 32x52 khắc thép 3 màu, in 50 tem/1 tờ tại Ba Lan, phát hành năm 1970.

Mẫu tem "Thuyền buồm Hạ Long" có mã số là 1355 do họa sĩ Trần Lương thiết kế nằm trong bộ tem "Thuyền buồm Việt Nam", kích cỡ 33x44 in ốp- sét 40 tem/1 tờ tại Cuba.

Năm 1984, bộ tem thứ 2 về Vịnh Hạ Long được Bưu chính Việt Nam phát hành. Những con tem Hạ Long này do họa sĩ Nguyễn Hiệp thiết kế. Bộ tem vẽ hòn Yên Ngựa, hòn Đũa, hang Bồ Nâu, hòn con Cóc, hòn Gà Chọi, hòn Sư Tử, núi Bài Thơ... Toàn bộ số tem này có cùng kích cỡ 52x37mm được in bằng công nghệ ốp - sét nhiều màu tại Liên Xô, giá bán mỗi tem vào thời điểm đó dao động từ 1 đến 50 đồng.

Bộ tem: Phong cảnh Vịnh Hạ Long, gồm 10 mẫu tem, phát hành năm 1984.

Cùng năm 1984, mẫu tem "Thằng cu Đất mỏ" được Bưu chính Việt Nam phát hành in bức tranh cùng tên của họa sĩ Trần Văn Cẩn. Tem có kích cỡ 32x46mm, in ốp -sét hợp kim nhiều màu tại Hung-ga-ri. Mỗi tờ in được 50 tem.

Bộ tem: "Tranh nghệ thuật tạo hình Việt Nam", gồm 6 mẫu tem, phát hành năm 1984. Trong đó có 1 mẫu tem giới thiệu tác phẩm "Thằng cu đất Mỏ".

Năm 1988, nhân kỷ niệm 700 năm chiến thắng Bạch Đằng (1288 - 1988), bộ tem "700 năm chiến thắng quân giặc Nguyên (1288 -1988)" được Bưu chính Việt Nam phát hành, gồm 2 tem do họa sĩ Trần Lương thiết kế đều vẽ chiến trận Bạch Đằng. Tem thứ nhất là "Chiến thắng trở về" mệnh giá 80 đồng, tem thứ hai là "Thủy chiến Bạch Đằng" mệnh giá 200 đồng. Cả hai tem đều có kích cỡ 44x33 mm, in ốp- sét nhiều màu tại Xí nghiệp in tem Bưu điện. Mỗi tờ in được 80 tem.

Mẫu tem "Chiến thắng trở về".

Mẫu tem "Thủy chiến Bạch Đằng (9/4/1288)" phát hành ngày 9/4/1988.

Cùng phát hành năm 1988 còn có tem vẽ hình hòn Trống Mái trên Vịnh Hạ Long. Mẫu tem có kích cỡ lớn 87x105 mm, in ốp- sét nhiều màu tại Liên Xô.

Bộ tem "Phong cảnh du lịch", gồm 7 mẫu tem và 1 block tem, phát hành năm 1988. Trong đó có 1 block tem về “Vịnh Hạ Long".

Năm 1997, Bưu chính Việt Nam phát hành mẫu tem "Đầu rồng đất nung chùa Quỳnh Lâm" có kích cỡ 46x31mm, tem có mệnh giá 1.000 đồng. Mẫu tem được in ốp- sét nhiều màu tại Xí nghiệp In tem Bưu điện.

Bộ tem Điêu khắc cổ Việt Nam thời Lý, gồm 5 mẫu tem, phát hành năm 1997. Trong đó có một mẫu tem “Đầu rồng đất nung, chùa Quỳnh Lâm”

Bộ tem "Kỷ niệm Ngô Quyền", gồm 1 mẫu tem, phát hành năm 1999. Mẫu tem có kích cỡ 32x43mm, do họa sĩ Vũ Kim Liên thiết kế, in ốp- sét nhiều màu tại Xí nghiệp In tem Bưu điện.

Mẫu tem "Thuyền lưới Vịnh Hạ Long - Quảng Ninh", kích thước 43 x 32mm dự Triển lãm tem thế giới Australia năm 1999.

Mẫu tem kỷ niệm 700 năm ngày mất Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn, gồm 1 mẫu tem, phát hành năm 2000. Tem in chân dung thể hiện Trần Hưng Đạo, quắc thước nhưng nhân hậu, mặt hướng về phía Đông, thế đứng hiên ngang, tay trái tì đốc kiếm, tay phải cầm cuốn thư, thể hiện tầm nhìn chiến lược như nhắc nhở các thế hệ phải cảnh giác và tự tin, giữ lấy biển trời, giang sơn gấm vóc Việt Nam. Mẫu tem có kích cỡ 32x43mm, do họa sĩ Vũ Kim Liên thiết kế.

Bộ tem: Phong cảnh miền Bắc, gồm 3 mẫu tem, phát hành năm 2001, trong đó có 1 mẫu tem “Chùa Đồng - Yên Tử (Quảng Ninh)". Mẫu tem có kích cỡ 43x32mm, được in ốp- sét nhiều màu tại Xí nghiệp In tem Bưu điện.

Mẫu tem được in ốp- sét nhiều màu tại Xí nghiệp In tem Bưu điện, giới thiệu 7 loài thực vật đặc hữu mới được phát hiện và chỉ có ở Vịnh Hạ Long, gồm: Hài vệ nữ hoa vàng; Sảng; Ngũ gia bì Hạ Long; Tra làm chiếu; Bướm bạc; Bông mộc; Móng bò thơm.

Thực vật đặc hữu ở Vịnh Hạ Long lên tem.

Bộ tem "Tem phát hành chung Việt Nam - Pháp” gồm 2 mẫu, giới thiệu phong cảnh Vịnh Hạ Long (Việt Nam) và Cửa Bô-ni-pha-xiô (Pháp). Đây là bộ tem phát hành chung đầu tiên giữa Việt Nam và Pháp.

Bộ tem phát hành chung Việt – Pháp, gồm 2 mẫu tem, phát hành năm 2008. Trong đó có 1 mẫu tem “Vịnh Hạ Long”.

Năm 2008, trong đợt kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt - Pháp, Vịnh Hạ Long còn xuất hiện trên tờ tem của Tập đoàn Bưu điện Pháp. Con tem này in hình hòn Trống Mái, bên cạnh có cánh buồm nâu do họa sĩ Vũ Kim Liên vẽ. Đây là tem khổ lớn, phát hành song ngữ cả ở Việt Nam và ở Cộng hòa Pháp. Giá bán vào thời điểm đó là 14.000 đồng tại Việt Nam và 0,55 Phơ - răng tại Pháp.

Tem Vịnh Hạ Long phát hành tại Pháp.

Bộ tem: Phong cảnh Quảng Ninh (Đình Trà Cổ), gồm 1 mẫu tem, phát hành năm 2018. Mẫu tem được thiết kế khắc họa toàn cảnh ngôi đình, chính diện với cổng trụ cùng màu sắc ấm áp trên nền lượn sóng biểu đạt vùng non nước kiêu hùng nơi địa đầu Tổ quốc. Khuôn khổ tem: 46x30 mm. Bộ tem do họa sĩ Nguyễn Du, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam thiết kế.

Mẫu tem "Cầu Bãi Cháy (Quảng Ninh) - Cầu dây văng một mặt phẳng duy nhất tại Việt Nam" khổ tem 43x32mm do họa sỹ Phạm Trung Hà – Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam thiết kế được phát hành năm 2019.

Phạm Học