Tìm phương án bảo tồn phục dựng hai ngôi chùa cổ ở Hải Dương

Đ/c Nguyễn Minh Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương phát biểu tại Hội thảo.

Tới dự Hội thảo có Thượng tọa Thích Thanh Nhiễu, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Về phía UBND tỉnh Hải Dương có Phó Giáo sư Triệu Thế Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương; Đ/c Nguyễn Minh Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương.

Cùng dự hội thảo có nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử như: PGS. TS. Chu Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam; Tiến sĩ Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch); Tiến sĩ Lê Quang Chắn, Phó Viện trưởng Viện Sử học (Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam); PGS.TS. Đặng Hồng Sơn, Phó Trưởng Khoa Lịch Sử (Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội). Ngoài ra, còn có lãnh đạo một số Sở, ban, ngành của tỉnh, của thành phố Chí Linh, cũng như lãnh đạo địa phương nơi có 2 di tích là phường Hoàng Tiến, phường Văn An.

Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS Triệu Thế Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học đầu ngành của Trung ương và địa phương, các nhà nghiên cứu, các nhà quản lý, các Thượng tọa, Đại đức, tăng ni. Các ý kiến đóng góp của các đại biểu để tiếp tục làm rõ hơn nữa giá trị của di tích chùa Ngũ Đài, chùa Huyền Thiên.

Lãnh đạo TP Chí Linh, Hải Dương cùng Giáo hội Phật giáo tỉnh Hải Dương chủ trì Hội thảo.

Phát hiện và sưu tầm thêm những tài liệu mới liên quan đến di tích, góp phần chứng minh giá trị, vai trò của chùa Ngũ Đài, chùa Huyền Thiên trong hệ thống di tích tỉnh Hải Dương nói chung và hệ thống di tích thiền phái Trúc Lâm nói riêng. Trên cơ sở kết quả của cuộc hội thảo, tham mưu đề xuất Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hải Dương cho phép tu bổ, tôn tạo và phục dựng chùa Ngũ Đài, chùa Huyền Thiên, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương tương xứng với quy mô, tầm vóc của di tích.

Từ đó kết nối với các di tích trọng điểm Côn Sơn, Kiếp Bạc, chùa Thanh Mai, đền thờ giáo Chu Văn An và các di tích trên địa bàn các tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang để tạo ra các sản phẩm du lịch đặc thù, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Ban tổ chức hội thảo đã nhận được 29 bài tham luận của các nhà khoa học trung ương như: Viện Sử học, Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Viện Khảo cổ học, Viện nghiên cứu Hán Nôm thuộc (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam); Bảo tàng lịch sử quốc gia (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch); khoa Lịch sử (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội); các cơ quan ban ngành của tỉnh Hải Dương...

Tại hội thảo đã có 9 tham luận, ý kiến được trình bày, tập trung vào 2 chủ đề chính: Chủ đề thứ nhất: Giá trị của di tích chùa Ngũ Đài, chùa Huyền Thiên từ góc độ vị trí địa lý trên vùng đất địa linh nhân kiệt Chí Linh; giá trị lịch sử, văn hóa được thể hiện qua các nguồn sử liệu, thư tịch cổ; về lịch sử hình thành và phát triển gắn với Thiền phái Phật giáo Trúc Lâm; Diễn biến kiến trúc của di tích qua các thời kỳ lịch sử Trần - Lê - Nguyễn; Giá trị di tích từ góc độ tôn giáo, tín ngưỡng, trong mối quan hệ với điều kiện tự nhiên, lịch sử văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng của vùng đất Chí Linh giá trị về cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái gắn với các địa danh của không gian núi Ngũ Đài và chùa Huyền Thiên.

Chủ đề thứ hai: Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa chùa Ngũ Đài (phường Hoàng Tiến) và chùa Huyền Thiên (phường Văn An), thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương..

Thượng tọa Thích Thanh Dũng phát biểu tại Hội thảo.

Các ý kiến, tham luận tại hội thảo đều đồng nhất quan điểm những giá trị về lịch sử - văn hóa của chùa Ngũ Đài và chùa Huyền Thiên là rất lớn, rất xác thực, đặc biệt đối với việc tìm hiểu sự hình thành và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm nói riêng và lịch sử - văn hóa dân tộc nói chung.

Trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp tôn tạo, phục dựng, phát huy giá trị di sản văn hóa, tôn giáo của các di tích chùa Ngũ Đài và chùa Huyền Thiên tương xứng với quy mô, giá trị di tích đã từng tồn tại trong lịch sử.

Chùa Ngũ Đài thuộc phường Hoàng Tiến, TP Chí Linh, căn cứ kết quả khai quật khảo cổ năm 2019 - 2020, đã phát hiện nền móng, hiện vật từ thời Trần (thế kỷ 13, 14), thời Hậu Lê (thế kỷ 17, 18) và kéo dài đến thời Nguyễn (thế kỷ 19, 20); là một đại danh lam cổ tích, có vị trí quan trọng của Thiền phái Phật giáo Trúc Lâm.

Chùa Huyền Thiên tại phường Văn An (TP Chí Linh) còn có tên gọi là động cổ Vân Tiên. Tương truyền Huyền Vân cư sĩ, người Chí Linh đã đến đây luyện thuốc trường sinh. Vào thời nhà Trần, chùa Huyền Thiên là một danh lam cổ tích, nơi lưu dấu Trúc Lâm Tam Tổ, Vua Trần Thánh Tông, cùng các danh nhân: Trần Nguyên Đán, Nguyễn Phi Khanh, Nguyễn Bỉnh Khiêm…

Trần Sơn