Tin thế giới 23/10: Israel không kích Hezbollah, Trung Quốc 'hoan nghênh' Thủ tướng Australia

Nga và phương Tây đưa ra thông tin trái ngược nhau về nỗ lực vượt sông Dnipro của Ukraine. (Nguồn: AP)

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.

Nga-Ukraine

* Nga chặn đứng Ukraine ở sông Dnipro: Ngày 22/10, Bộ Quốc phòng nước này cho biết các lực lượng Nga đã ngăn chặn một số nỗ lực của một số đơn vị thuộc Lực lượng vũ trang Ukraine (VSU) nhằm vượt sông Dnipro ở khu vực Kherson ngày qua.

Cụ thể, các đội “phá hoại và trinh sát” của Ukraine đã bị chặn khi cố gắng vượt sông gần làng Pridniprovske, Tiahynka và Krynky. Nga cũng cho biết đã vô hiệu hóa các quân nhân, thiết bị và phương tiện vượt sông của VSU gần làng Stanislav.

Trước đó, hôm 20/10, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ) cho hay VSU dường như đã vượt qua được bờ Đông sông Dnipro. (Reuters)

* Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Mỹ ủng hộ gộp viện trợ Israel và Ukraine: Ngày 22/10, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mỹ, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell của đảng Cộng hòa thừa nhận nhiều nghị sĩ của đảng này ở cả Thượng viện và Hạ viện đều có thể thấy Ukraine và Israel là 2 câu chuyện hoàn toàn khác nhau.

Tuy nhiên, ông cho rằng 2 vấn đề này có liên hệ qua lại. Ngoài ra, Ukraine đang cầm chân lực lượng quân sự của một trong các đối thủ đáng gờm nhất đối với Mỹ, trong bối cảnh sự hỗ trợ từ phía châu Âu còn hạn chế.

Do đó, ông ủng hộ quyết định của Tổng thống Mỹ về gộp 2 gói viện trợ dành cho Ukraine và Israel. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa rằng Thượng nghị sĩ này nhất trí với ông chủ Nhà Trắng trong các vấn đề chính trị nội bộ khác.

Trước đó, ngày 19/10, trong bài phát biểu từ Nhà Trắng, Tổng thống joe Biden đã kêu gọi người dân và Quốc hội Mỹ tiếp tục hỗ trợ Israel và Ukraine, vì nỗ lực đảm bảo sự thành công của 2 nước này là “tối quan trọng với an ninh của Mỹ”.

Ông chủ Nhà Trắng hối thúc Đồi Capitol thông qua gói viện trợ trị giá 105 tỷ USD. Trong đó, 61 tỷ USD được dành cho Ukraine và 14 tỷ USD sẽ được chuyển tới Israel, bao gồm vũ khí và hỗ trợ nhân đạo. Về phần còn lại, 9 tỷ USD sẽ dành cho các nỗ lực nhân đạo chưa xác định, 14 tỷ USD để quản lý biên giới Mỹ-Mexico và chống buôn lậu fentanyl và 7 tỷ USD cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, trong đó đã tính cả Đài Loan (Trung Quốc).

Đồng thời, ông Biden tái khẳng định việc Mỹ triển khai quân đội tới Trung Đông không phải để hỗ trợ tác chiến. Hai tàu sân bay USS Gerald Ford và Dwight Eisenhower đang tới Trung Đông nhằm mục đích hỗ trợ y tế cho quân đội Israel. (TTXVN)

Israel-Hamas

* Israel phát hiện Hamas có tài liệu về vũ khí hóa học: Ngày 22/10, trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Sky News (Anh), Tổng thống Israel Isaac Herzog tuyên bố cho biết các chiến binh Hamas đã mang theo tài liệu hướng dẫn cách chế tạo vũ khí hóa học sau cuộc tấn công bất ngờ hôm 7/10.

Ông cho biết: “Đó là tài liệu của Al Qaeda. Tài liệu chính thức của Al Qaeda. Chúng tôi đang đối phó với Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, Al Qaeda và Hamas ... Đây là tình huống gây sốc khi chúng tôi tìm thấy những tài liệu hướng dẫn cách thức vận hành và chế tạo một loại vũ khí hóa học không chuyên bằng cyanua”.

Theo Tổng thống Herzog, quân đội Israel được cho là đã phát hiện ra tài liệu trên thi thể của chiến binh Hamas ở khu định cư Be’eri, miền Nam Israel. (Sputnik)

* Canada “minh oan” cho Israel về vụ tấn công bệnh viện Al-Ahli: Ngày 22/10, Bộ trưởng Quốc phòng Bill Blair dẫn kết quả phân tích do nước này thực hiện cho thấy “mức độ tin cậy lớn” rằng Israel không tấn công Bệnh viện Al-Ahli ở dải Gaza.

Ông Blair xác nhận Bộ Chỉ huy Lực lượng tình báo Canada đã thực hiện “phân tích và đánh giá” theo yêu cầu của Thủ tướng Justin Trudeau. Phân tích này dựa trên các nguồn mở và báo cáo mật. Những đánh giá được đưa ra dựa trên phân tích về thiệt hại của vụ nổ đối với cơ sở của bệnh viện, bao gồm các tòa nhà xung quanh cũng như hướng bay tới của quả đạn. Theo cơ quan này, thảm kịch trên nhiều khả năng do một quả tên lửa lạc hướng được bắn lên từ Dải Gaza gây ra.

Bộ trưởng Blair khẳng định Chính phủ Canada sẽ tiếp tục cung cấp thông tin cập nhật khi xuất hiện diễn biến mới và nhắc lại lời chia buồn của Ottawa tới tất cả những người đã mất đi người thân trong vụ nổ tại Bệnh viện Al-Ahli ở dải Gaza.

Tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Canada được đưa ra vài ngày sau khi chính quyền Mỹ công bố đánh giá riêng của nước này, nhấn mạnh Israel không chịu trách nhiệm về vụ nổ tại Bệnh viện Al-Ahli ở dải Gaza. (The Canadian Press)

* Mỹ, phương Tây cam kết tiếp tục ủng hộ Israel: Ngày 22/10, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã trao đổi với Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni và Thủ tướng Anh Rishi Sunak và xung đột Israel-Hamas.

Tuyên bố có đoạn: “Các nhà lãnh đạo nhấn mạnh lập trường ủng hộ với Israel và quyền tự vệ của nước này, đồng thời kêu gọi tuân thủ luật nhân đạo quốc tế, trong đó có yêu cầu bảo vệ dân thường”. Bên cạnh đó, Mỹ và các nước phương Tây còn thảo luận về vấn đề công dân của những quốc gia này còn bị mắc kẹt trong xung đột Israel-Hamas, “đặc biệt là những người muốn rời khỏi Gaza”.

Tuyên bố nhấn mạnh họ đã cam kết phối hợp “để bảo đảm khả năng tiếp cận bền vững và an toàn với thực phẩm, nước uống, chăm sóc y tế và các hoạt động hỗ trợ khác cần thiết để đáp ứng nhu cầu nhân đạo”. Các bên cũng cam kết phối hợp chặt chẽ hoạt động ngoại giao “để ngăn chặn xung đột lan rộng, duy trì ổn định ở Trung Đông và hướng tới giải pháp chính trị và nền hòa bình lâu dài”. (AFP)

* Lãnh đạo Pháp và Hà Lan sẽ thăm Israel: Ngày 22/10, Điện Élyseé thông báo Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ đến thăm Tel Aviv ngày 23/10 để hội đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Theo Nhà nước Do Thái, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh cuộc tấn công của phong trào Hồi giáo Hamas vào Israel ngày 7/10 đã khiến hơn 1.400 người thiệt mạng, trong đó có 30 công dân Pháp. Hiện 7 công dân khác của Pháp vẫn đang mất tích, 1 trong số họ là phụ nữ được xác nhận nằm trong số các con tin bị Hamas bắt giữ, những người còn lại cũng được cho là con tin nhưng chưa có xác nhận.

Trong một diễn biến khác, Văn phòng Thủ tướng Hà Lan xác nhận ông Mark Rutte sẽ tới Israel ngày 23/10 để hội đàm với người đồng cấp Netanyahu và gặp riêng với Tổng thống Chính quyền Palestine Mahmoud Abbas. (AFP/Reuters)

* Thái Lan hồi hương công dân từ Israel: Bí thư Thường trực Bộ Lao động Thái Lan Phairoj Chotikasatien Bộ Lao động Thái Lan thông báo tính đến ngày 22/10, 1/3 số người Thái ở Israel mong muốn hồi hương trong bối cảnh bùng phát xung đột Israel-Hamas đã trở về nước. Cụ thể, trong số 8.439 công dân Thái Lan đăng ký hồi hương, đã có 2.823 người (chủ yếu là công nhân) trở về từ Israel.

Theo ông Phairoj, Bangkok đang thuê các chuyến bay để vận chuyển công dân nước này trở về từ Tel Aviv đến Dubai, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) nơi họ sẽ chờ các chuyến bay nối chuyến đến Thái Lan. Tính đến ngày 22/10, đã có 15 chuyến bay đưa công dân nước này từ Israel hồi hương. Sắp tới, sẽ có thêm nhiều chuyến bay được sắp xếp để đưa toàn bộ những người đã đăng ký về nước.

Cùng ngày, Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin cho biết chính phủ đang vận dụng mọi biện pháp có thể, kể cả các mối quan hệ cá nhân, để đàm phán giải thoát những người Thái bị bắt cóc. Theo báo cáo của Bộ Ngoại giao Thái Lan, số công dân nước này thiệt mạng trong cuộc xung đột Israel-Hamas tính đến nay là 30 người, ngoài ra còn có 18 người bị thương và 19 người bị bắt cóc. (Bangkok Post)

Nga-Mỹ

* Nga gia hạn thời gian giam giữ nữ nhà báo Mỹ: Ngày 23/10, bà Alsu Kurmasheva, nhà báo người Mỹ gốc Nga bị cáo buộc vi phạm luật đặc vụ nước ngoài của Nga, đã bị gia hạn thời gian giam giữ trước khi xét xử đến ngày 5/12.

Nhân vật này là nhà báo của đài RFE/RL có trụ sở tại Prague (Czech), được Quốc hội Mỹ tài trợ và được Nga chỉ định là cơ quan nước ngoài, nghĩa là họ nhận tài trợ nước ngoài cho hoạt động coi là chính trị. Bà Kurmasheva là nhà báo Mỹ thứ 2 bị bắt và buộc tội ở Nga kể từ khi xung đột tại Ukraine bùng phát, khiến quan hệ hai nước xuống mức thấp nhất trong hơn 60 năm qua.

Sau khi phóng viên Evan Gershkovich của tờ Wall Street Journal (Mỹ) bị bắt vào tháng 3 vì tội làm gián điệp, cáo buộc mà ông Gershkovich kiên quyết bác bỏ, gần như tất cả các nhà báo Mỹ khác đã rời khỏi Nga. Trong thời gian qua, Washington đã nhiều lần kêu gọi những người Mỹ khác rời khỏi Nga. (Reuters)

* Nga: Mỹ không đủ khả năng xây dựng “trật tự thế giới mới”: Ngày 23/10, Điện Kremlin cho biết Nga đồng ý với phát biểu của Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 21/10 về sự cần thiết phải xây dựng một “trật tự thế giới mới”. Tuy nhiên, Moscow không cho rằng Washington có khả năng xây dựng được trật tự đó.

Cụ thể, họp báo qua điện thoại, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh Washington đang bàn về trật tự thế giới “lấy Mỹ làm trung tâm”. Song theo ông, trật tự này sẽ không thể tồn tại trong tương lai. (Reuters)

Đông Nam Á

* Philippines tố Trung Quốc “cố ý” đâm tàu: Ngày 23/10, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilbert Teodoro cho rằng một số hành động của Trung Quốc gần Bãi Cỏ Mây vừa qua là có chủ ý và vi phạm luật pháp quốc tế.

Ông nói: “Các tàu hải cảnh và dân quân trên biển của Trung Quốc đã vi phạm luật pháp quốc tế, quấy rối và cố tình tấn công tàu Unaiza vào ngày 2/5 và tàu lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines BRP Cabra... Chúng tôi ở đây thực sự chỉ trích bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất có thể đối với hành vi vi phạm nghiêm trọng và hành động bất hợp pháp này trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý (của Philippines), cũng như việc che giấu sự thật bằng cách Trung Quốc bóp méo câu chuyện này cho phù hợp với mục đích riêng của họ (Bắc Kinh)”.

Theo nhóm truyền thông của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, tuyên bố trên của ông Teodoro được đưa ra vài giờ sau khi Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos nhóm họp với các quan chức an ninh và ra chỉ thị cho lực lượng bảo vệ bờ biển điều tra vụ việc, hiện “đang được xem xét nghiêm túc ở cấp cao nhất của chính phủ”.

Trước đó, cả Philippines và Trung Quốc đã đổ lỗi lẫn nhau về sự cố hôm 22/10 gần Bãi Cỏ Mây, quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Hiện cả hai bên đều đưa ra phản đối ngoại giao và công bố video để chứng minh cáo buộc của mình.

Hai vụ va chạm xảy ra trong lúc Philippines tiếp tế cho quân nhân đồn trú trên một tàu hải quân mắc cạn ở Bãi Cỏ Mây từ năm 1999 để khẳng định yêu sách lãnh thổ. Giới chức Philippines cáo buộc một tàu hải cảnh và một tàu “dân quân” của Trung Quốc đã “di chuyển nguy hiểm”, dẫn đến hai vụ va chạm với một tàu tiếp tế của Philippines và một tàu lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines. (AFP)

Đông Bắc Á

* Hàn, Mỹ thúc đẩy hợp tác về chuỗi cung ứng và năng lượng: Ngày 23/10, Bộ Ngoại giao nước này cho biết các nhà ngoại giao cấp cao của nước này và Mỹ đã gặp nhau cùng ngày và thảo luận tăng cường hợp tác song phương về an ninh kinh tế và năng lượng.

Tại hội đàm, Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề kinh tế của Hàn Quốc Kang Jae Kwon và người đồng cấp Mỹ Emily Blanchard nhất trí về sự cần thiết phải duy trì liên lạc chặt chẽ vào lúc “môi trường kinh tế toàn cầu đang trở nên phức tạp chưa từng có” và ranh giới giữa chính sách ngoại giao và kinh tế ngày càng mơ hồ. Hai bên cũng thảo luận nhiều vấn đề, bao gồm chuỗi cung ứng, năng lượng, hợp tác kinh tế với các nước thứ ba và hợp tác trên đấu trường đa phương.

Ông Kang kêu gọi Chính phủ Mỹ tiếp tục “quan tâm và xem xét” để đảm bảo một môi trường có thể dự đoán được cho các công ty Hàn Quốc, khi Mỹ đã thực thi các chính sách như Đạo luật Giảm lạm phát và Đạo luật Khoa học và chip.

Về phần mình, ông Blanchard nhấn mạnh khả năng dự đoán và tính minh bạch là yếu tố quan trọng đối với doanh nghiệp và bày tỏ kỳ vọng rằng những chính sách như vậy sẽ có tác dụng thúc đẩy năng lực kinh tế của cả hai bên. (Yonhap)

* Trung Quốc hoan nghênh chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Australia: Ngày 23/10, Bộ Ngoại giao Bắc Kinh bày tỏ hy vọng chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Australia Anthony Albanese, dự kiến từ ngày 4-7/11 theo lời mời của Thủ tướng nước chủ nhà Lý Cường, sẽ giúp cải thiện quan hệ song phương.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, bà Mao Ninh nhấn mạnh: “Quan hệ Trung Quốc-Australia lành mạnh và ổn định là vì lợi ích cơ bản của hai nước, đồng thời cũng có lợi cho hòa bình và ổn định trong khu vực và thế giới. Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Australia để tăng cường trao đổi cấp cao tương tác và hợp tác trên nhiều lĩnh vực, thúc đẩy sự phát triển và cải thiện không ngừng quan hệ song phương, mang lại lợi ích tốt hơn cho nhân dân hai nước”. (AFP)

Châu Âu

* Nga khẳng định không đứng sau vụ tấn công đường ống Balticconnector: Ngày 23/10, Điện Kremlin tái khẳng định Nga không liên quan gì đến thiệt hại gây ra đối với đường ống dẫn khí đốt Balticconnector giữa Phần Lan và Estonia.

Phát biểu họp báo thường kỳ, khi được hỏi về bình luận của Tổng thống Lithuania Edgars Rinkevics cho rằng Moscow có thể phải nhận trách nhiệm về thiệt hại của đường ống Balticconnector, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng những lời đe dọa nhắm vào nước này là “không thể chấp nhận được”.

Trước đó, trả lời phỏng vấn chương trình “Today's Question” của LTV (Lithuania) hôm 19/10, Tổng thống Rinkevics nói rằng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nên đóng cửa Biển Baltic đối với tàu thuyền nếu Nga được chứng minh là chịu trách nhiệm về thiệt hại đối với đường ống dẫn khí đốt Balticconnector. Estonia, Latvia và Phần Lan đều là thành viên của NATO. (AFP)

Trung Đông-Châu Phi

* Israel không kích 2 đơn vị Hezbollah ở Lebanon: Ngày 22/10, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) thừa nhận máy bay chiến đấu nước này đã tấn công 2 đơn vị Hezbollah ở Lebanopn, vốn đang có kế hoạch phóng tên lửa chống tăng và tên lửa về phía Nhà nước Do Thái.

Cụ thể, một đơn vị bị tấn công của Hezbollah đồn trú ở khu vực gần thị trấn Mattat của Israel, cách Aitaroun khoảng 13 km về phía Tây Nam. Trong khi đó đơn vị còn lại nằm xa hơn về phía Bắc trong khu vực Sheba’a Farms đang tranh chấp. Máy bay IDF đã tấn công cả 2 mục tiêu trước khi phía Hezbollah khai hỏa.

Trong khi đó, hãng NNA (Lebanon) đưa tin các lực lượng Israel đã tiến hành một cuộc không kích vào vùng ngoại ô Aitaroun, song không cung cấp thêm thông tin chi tiết. Hiện chưa rõ liệu hai bên có đề cập đến cùng sự việc hay không. (Reuters)

Minh Vương