Tòa án thế giới ra phán quyết về việc Mỹ đóng băng một số tài sản của Iran

Trên tài khoản Twitter của mình, Bộ Ngoại giao Iran đã tuyên bố chiến thắng, nói rằng quyết định này là bằng chứng cho thấy "sự đúng đắn của Iran và những vi phạm của chính phủ Mỹ".

Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) ở Den Haag, Hà Lan. Ảnh: REUTERS

Phán quyết được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Iran sau các cuộc tấn công ăn miếng trả miếng giữa các lực lượng do Iran hậu thuẫn và nhân viên Mỹ tại Syria vào tuần trước.

Các mối quan hệ đã trở nên căng thẳng sau khi nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và các cường quốc lớn trên thế giới bị đình trệ, và khi máy bay không người lái của Iran bị cáo buộc đang được Nga sử dụng trong cuộc chiến ở Ukraine.

Vụ kiện ở ICJ, còn được gọi là Tòa án Thế giới, ban đầu được Iran đưa ra chống lại Mỹ vào năm 2016 với cáo buộc vi phạm hiệp ước hữu nghị năm 1955 khi các tòa án Mỹ đóng băng tài sản của các công ty Iran.

Hiệp ước hữu nghị những năm 1950 đã được ký kết từ rất lâu trước cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 của Iran, cuộc cách mạng đã lật đổ quốc vương do Mỹ hậu thuẫn, và sau đó là sự cắt đứt quan hệ giữa Mỹ và Iran.

Mỹ cuối cùng đã rút khỏi hiệp ước vào năm 2018. Tuy nhiên, ICJ phán quyết rằng hiệp ước được áp dụng vào thời điểm đóng băng tài sản của các công ty và tổ chức thương mại Iran.

“Tòa án đã kết luận rằng Mỹ đã vi phạm nghĩa vụ của mình theo… hiệp ước”, chủ tọa phiên tòa Kirill Gevorgian nói. Ông nói thêm rằng Iran có quyền được bồi thường và các bên có 24 tháng để thống nhất về số tiền. Nếu điều đó không hiệu quả, tòa án sẽ bắt đầu các thủ tục tố tụng mới để xác định mức bồi thường.

Các thẩm phán cũng giải thích rằng tòa án không có thẩm quyền đối với tài sản trị giá 1,75 tỷ đô la từ ngân hàng trung ương của Iran do Mỹ nắm giữ, vì ngân hàng đó không phải là một doanh nghiệp thương mại và do đó không được hiệp ước bảo vệ.

Các phán quyết của ICJ, tòa án hàng đầu của Liên hợp quốc, có giá trị ràng buộc, nhưng không có cách nào để thực thi chúng. Mỹ và Iran đều nằm trong số ít các quốc gia từng phớt lờ phán quyết của tòa án này trong quá khứ.

Mai Anh (theo Reuters)