Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: 'Mỗi bản án phải để tâm phục, khẩu phục'
'Mỗi bản án phải làm sao để thực sự 'tâm phục, khẩu phục', khuất phục được tội phạm, thuyết phục được các bên, được công chúng đồng thuận...' Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Mỗi bản án phải để thực sự "tâm phục, khẩu phục"
Phát biểu tại Hội nghị triển khai công tác Tòa án năm 2019 diễn ra ngày 14/1, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, trong bộ máy Nhà nước ta, Tòa án nhân dân có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Tổng Bí thư đánh giá, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, nhất là trong năm 2018, thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, Tòa án các cấp đã chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành; đề ra nhiều chủ trương với những giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử; đã có những bước phát triển mới, đạt được những thành tích quan trọng trong thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp. Những kết quả, thành tích trong thời gian qua của ngành tòa án là rất lớn, rất đáng trân trọng.
Tuy nhiên, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng cho rằng, bên cạnh đó, vẫn còn những tồn tại, hạn chế, trong đó nổi lên là tỉ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan vẫn còn cao, thậm chí có bản án áp dụng sai pháp luật; đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm còn tồn đọng và giải quyết chậm.
Đặc biệt, đối với các vụ án tham nhũng, kinh tế lớn, Tòa án các cấp còn chưa làm rõ trong bản án tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát. Một số bản án không khả thi, tỉ lệ giải quyết án hành chính không đạt yêu cầu cả về chất lượng, số lượng và thời hạn. Chất lượng giải quyết án dân sự, kinh doanh, thương mại chưa cao. Năng lực, trách nhiệm, phẩm chất của một số cán bộ còn yếu, cá biệt có cán bộ vi phạm pháp luật, kỷ luật công tác bị xử lý…
Tại Hội nghị này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đề nghị ngành Tòa án nghiêm túc nhìn thẳng vào những hạn chế, thiếu sót; tập trung thảo luận, phân tích kỹ nguyên nhân, thấy rõ hơn trách nhiệm của mình, tìm ra những giải pháp phù hợp để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh một số vấn đề quan trọng. Trước hết, đó là tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, không để xảy ra việc xét xử oan, sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội.
“Mỗi bản án phải làm sao để thực sự "tâm phục, khẩu phục", khuất phục được tội phạm, thuyết phục được các bên, được công chúng đồng thuận; phải tạo ra được các chuẩn mực pháp lý, chuẩn mực đạo đức, có tác dụng giáo dục pháp luật và định hướng hoạt động của xã hội.” Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Tổng Bí thư yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm của các Tòa án là phải nâng cao chất lượng xét xử; không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; hạn chế thấp nhất các bản án bị hủy, bị sửa do lỗi chủ quan. Tòa án cần tập trung nâng cao chất lượng, tính khả thi, chính xác của các phán quyết, nhất là việc áp dụng các biện pháp tư pháp và xác định đúng trách nhiệm dân sự của tội phạm, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế;
“Khi phát hiện các bản án sai sót phải kiên quyết khắc phục, thành tâm nhận khuyết điểm, sửa chữa để bảo vệ quyền và lợi ích của nhân dân; Kiên quyết khắc phục tình trạng vi phạm thời hạn tố tụng. Kéo dài thời gian xét xử, đặt người dân vào tình trạng pháp lý căng thẳng quá lâu không phải là biểu hiện của một nền tư pháp văn minh.” - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu, đồng thời nhấn mạnh, cần tăng cường việc kiểm tra, giám sát, nhất là giám sát của người dân và các cơ quan dân cử đối với các hoạt động của Tòa án.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu ngành Tòa án cần chăm lo xây dựng Đảng, xây dựng Ngành, đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ thẩm phán thanh liêm, chính trực, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, có tấm lòng nhân ái.
“Chất lượng của nền tư pháp xét cho cùng là do cán bộ tư pháp quyết định, vì họ là những người trực tiếp "cầm cân nảy mực". Mỗi sai sót trong thực thi công vụ của cán bộ tư pháp đều ảnh hưởng đến sinh mạng chính trị và lợi ích, thậm chí cả tính mạng của người dân. Vì vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là các thẩm phán thanh liêm, chính trực, công tâm, trong sáng, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông pháp luật phải là ưu tiên hàng đầu của các Tòa án.” - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nói và yêu cầu lãnh đạo ngành Tòa án làm tốt công tác thi tuyển, nâng ngạch, bổ nhiệm thẩm phán; kiên quyết xử lý những cán bộ vi phạm phẩm chất, đạo đức, lối sống để xây dựng Tòa án trong sạch, vững mạnh.
Đối với nhiệm vụ cải cách tư pháp trong Tòa án, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu các Tòa án phải sắp xếp lại tổ chức tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu của thực tiễn.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng
Tiến tới xây dựng Tòa án điện tử
Đặc biệt, theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, ngày nay, công nghệ thông tin phát triển không ngừng đã mang lại những tiện ích không giới hạn cho con người và làm biến đổi thế giới mạnh mẽ. Tuy nhiên, công nghệ thông tin, một mặt cũng bị tội phạm lợi dụng một cách tinh vi để thực hiện hành vi phạm tội, mặt khác cũng đang đặt ra nhiều vấn đề mà Tòa án phải giải quyết. Với sự ra đời của Internet đã tạo ra một thế giới ảo mà ở đó cũng chứa đựng một thế giới tội phạm như đời sống thực.
“Tất cả các hành vi: Lừa đảo, trộm cắp, đánh bạc, buôn bán ma túy trái phép, giết người, xâm hại tình dục, xâm phạm đời tư… cũng diễn ra và tồn tại trên mạng Internet. Công nghệ thông tin cũng tạo ra một nền kinh tế số, kinh tế chia sẻ vô cùng phong phú với các phương thức liên kết, mua bán, trao đổi, thanh toán bằng đủ các loại tiền thật, tiền ảo… Nhiệm vụ của Tòa án trong tiến trình cải cách tư pháp mới là phải nghiên cứu thấu đáo, sẵn sàng ứng phó với những vấn đề do cuộc sống đặt ra, chuẩn bị cho việc xét xử và giải quyết tốt cả tội phạm phi truyền thống, tranh chấp phi truyền thống và vi phạm phi truyền thống.” - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý.
Ông cũng đồng thời nhấn mạnh, việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin góp phần nâng cao năng lực trong các hoạt động của Ngành trong cả nước, làm cho tính công khai, minh bạch vốn là thuộc tính của hoạt động Tòa án sẽ được tăng cường. Mức độ thuận lợi và sự hài lòng của người dân khi có việc liên quan đến Tòa án sẽ cao hơn. Khả năng kiểm soát hoạt động tư pháp và qua đó đánh giá năng lực, trách nhiệm, phẩm chất của các thẩm phán sẽ thực chất hơn…
“Tôi đề nghị các đồng chí cần duy trì và phát triển các hệ thống công nghệ thông tin đã và đang được xây dựng để nâng cao hiệu suất, chất lượng các hoạt động; nghiên cứu để đề xuất xây dựng chủ trương, hành lang pháp lý hướng tới xây dựng Tòa án điện tử, phù hợp với xu thế chung của các quốc gia có nền tư pháp phát triển trên thế giới và thực tiễn Việt Nam” - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nói.
