Tổng điều tra dân số và nhà ở trên toàn quốc: Nhân lực ở cơ sở đóng vai trò quan trọng

Để hiểu thêm về cuộc Tổng điều tra này, phóng viên đã trao đổi với ông Đinh Quang Luận - Chủ tịch UBND phường, Trưởng Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 phường Việt Hưng, quận Long Biên, TP Hà Nội về công tác chuẩn bị tại địa phương .

Xin ông cho biết nội dung, đối tượng, thời điểm sẽ tiến hành trong cuộc Tổng điều tra đợt này?

- Ông Đinh Quang Luận: Nội dung của cuộc Tổng điều tra bao gồm các thông tin về dân số (như: Số người, giới tính, tuổi, dân tộc, tôn giáo, tình trạng hôn nhân, mức độ sinh, chết và phát triển dân số, trình độ học vấn và trình độ nghề, kỹ năng nghề, tình trạng di cư, tình trạng khuyết tật, tình trạng lao động - việc làm); thông tin về thực trạng nhà ở của hộ (như: Tình trạng sở hữu nhà ở, quy mô diện tích nhà ở, năm sử dụng, kết cấu nhà và loại vật liệu xây dựng chính, nguồn nước và nhiên liệu chính đang sử dụng, một số tiện nghi sinh hoạt cơ bản của các hộ dân cư.

UBND phường Việt Hưng phối hợp với Chi cục thống kê tổ chức tập huấn cho các điều tra viên, giám sát viên. Ảnh: V.H

Đối tượng điều tra của Tổng điều tra là những người thực tế thường xuyên ăn, ở tại hộ có đến thời điểm 0 giờ ngày 1/4/2019, bao gồm: Tất cả những người Việt Nam thường xuyên cư trú trên lãnh thổ nước CHXHCN Việt Nam tính đến thời điểm điều tra; người Việt Nam được cơ quan có thẩm quyền cho phép xuất cảnh ra nước ngoài trong thời hạn quy định như đi xuất khẩu lao động, du lịch, học tập, công tác; những thành viên của hộ đã chết từ ngày 16/2/2018 đến ngày 31/3/2019.

Về thời điểm thực hiện, Tổng điều tra là 0 giờ ngày 1/4/2019 và thời gian thu thập thông tin của các hộ dân cư tại địa bàn là 25 ngày, bắt đầu từ 7h sáng ngày 1/4/2019 và kết thúc chậm nhất vào ngày 25/4/2019; trong đó thời gian hộ tự cung cấp thông tin trên Trang thông tin điện tử của Tổng điều tra là từ ngày 1/4/2019 đến hết ngày 7/4/2019.

Để đảm bảo các nội dung trên, UBND phường đã chuẩn bị cho Tổng điều tra điều tra dân số và nhà ở lần này như thế nào?

- Ông Đinh Quang Luận: Ngay khi nhận được kế hoạch, chúng tôi đã thành lập bộ máy của Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở của phường để có lực lượng tổ chức tốt cuộc tổng điều tra trên toàn phường. Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo đã xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai công tác tuyên truyền Tổng điều tra trên địa bàn phường; tổ chức họp Ban chỉ đạo và phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban chỉ đạo phường; ban hành các văn bản triển khai lập danh sách, rà soát, công tác tập huấn và thực hiện việc vẽ sơ đồ nền và phân chia địa bàn điều tra cho 15 tổ dân phố.

UBND phường xác định đây là cuộc Tổng điều tra lớn, huy động một lượng rất lớn về nhân lực, vật lực của Nhà nước. Để thực hiện thành công cuộc Tổng điều tra 2019, lực lượng con người tham gia ở cơ sở đóng vai trò rất quan trọng. Vì vậy, để đảm bảo tổ chức thành công cuộc Tổng điều tra trên địa bàn phường, ngoài việc đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ tham gia trực tiếp, chúng tôi cũng đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền sâu rộng về các hoạt động trong thời gian chuẩn bị và thực hiện Tổng điều tra để mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa, cùng phối hợp với lực lượng điều tra viên, tổ trưởng, giám sát viên kê khai đúng, đầy đủ, kịp thời các nội dung điều tra.

UBND phường tuyên truyền về cuộc Tổng điều tra trên các tuyến phố để mọi tầng lớp nhân dân trong phường hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của cuộc Tổng điều tra

Được biết, so với các lần trước, cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 lần đầu tiên ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các công đoạn tiến hành tổng điều tra. Xin ông cho biết, phường đã chuẩn bị cho nội dung này ra sao?

- Ông Đinh Quang Luận: Điểm mới cơ bản trong Tổng điều tra là sẽ ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn của Tổng điều tra. So với năm 2009, Tổng điều tra năm 2019 đã cải tiến cả về phương pháp và hình thức thu thập thông tin.

Cụ thể, trong Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, chỉ sử dụng phương pháp điều tra trực tiếp (điều tra viên thống kê phỏng vấn trực tiếp đối tượng điều tra và ghi chép thông tin), thì Tổng điều tra năm 2019 áp dụng cả hai phương pháp là điều tra trực tiếp và điều tra gián tiếp (hộ dân cư tự cung cấp thông tin về dân số và nhà ở thông qua phiếu điều tra trực tuyến).

Về hình thức thu thập thông tin, ngoài việc sử dụng hình thức phiếu giấy in sẵn như năm 2009, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 áp dụng thêm hai hình thức thu thập thông tin mới: Điều tra bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (còn gọi là CAPI) và điều tra bằng phiếu trực tuyến sử dụng internet (còn gọi là Webform); áp dụng phương pháp chọn mẫu phân tầng hai giai đoạn nhằm đảm bảo tính đại diện đến cấp huyện và tiết kiệm kinh phí.

Bên cạnh điều tra toàn bộ nhằm thu thập thông tin cơ bản về tình hình dân số và nhà ở của dân cư, Tổng điều tra năm 2019 sẽ thu thập các thông tin chuyên sâu về dân số, nhân khẩu học và nhà ở thông qua điều tra mẫu nhằm đảm bảo tính đại diện của các chỉ tiêu đến cấp huyện, đồng thời giảm tải khối lượng công việc và tiết kiệm kinh phí Tổng điều tra; lồng ghép thông tin đáp ứng các chỉ tiêu phát triển bền vững...

Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 là cuộc tổng điều tra đầu tiên ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các công đoạn tiến hành tổng điều tra. Để thực hiện hiệu quả theo đúng yêu cầu đề ra, UBND phường Việt Hưng đã mở 3 lớp tập huấn nghiệp vụ và công nghệ thông tin cho thành viên Ban chỉ đạo, giám sát viên, tổ trưởng và điều tra viên tham gia Tổng điều tra trên địa bàn phường về nghiệp vụ quản lý và công tác lập bảng kê các cấp và triển khai lập bảng kê đối với 41 địa bàn điều tra hộ dân cư và 2 địa bàn điều tra đặc thù.

Có thể khẳng định, đến thời điểm này, tất cả các công việc chuẩn bị cho Tổng điều tra trên địa bàn phường đã được tổ chức thực hiện đúng theo kế hoạch đã đề ra. Mọi công tác chuẩn bị cho cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn phường đã đảm bảo đúng tiến độ, theo quy định, quy trình của Ban chỉ đạo Trung ương và sẵn sàng cho giờ “G” của cuộc Tổng điều tra.

Đây là cuộc tổng điều tra dân số có quy mô lớn nhất từ trước đến nay. Theo ông, để thực hiện thành công cuộc tổng điều tra 2019, ngoài việc ứng dụng công nghệ thông tin, xử lý hệ thống các biểu mẫu... khâu nào đóng vai trò quan trọng nhất?

- Ông Đinh Quang Luận: Đây là cuộc Tổng điều tra lớn, huy động một lượng rất lớn về nhân lực, vật lực của Nhà nước, trong khi số liệu điều tra liên quan đến tất cả các hộ dân cư thuộc đối tượng điều tra. Để thực hiện thành công cuộc tổng điều tra 2019, lực lượng con người tham gia ở cơ sở đóng vai trò rất quan trọng. Lực lượng đó là các đối tượng điều tra và người thực hiện điều tra. Vì vậy, lực lượng thực hiện tổng điều tra này phải thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung công việc theo Phương án, kế hoạch đã đề ra của Ban chỉ đạo các cấp.

Bên cạnh đó, để đảm bảo tổ chức thành công cuộc Tổng điều tra, trên địa bàn phường cần đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền sâu rộng về các hoạt động trong thời gian chuẩn bị và thực hiện Tổng điều tra để tạo điều kiện cho mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa để phối hợp với lực lượng điều tra viên, tổ trưởng, giám sát viên kê khai đúng, đầy đủ, kịp thời các nội dung điều tra. Đó là quyền lợi và trách nhiệm của đối tượng được điều tra.

- Xin trân trọng cảm ơn ông!

B.D (thực hiện)