Tổng LSQ Mỹ tại Thành Đô đóng cửa: Cột mốc buồn trong quan hệ Mỹ-Trung

Tổng Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô ngày 23/7. (Nguồn: Shutterstock)

Sáng 24/7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã thông báo về quyết định yêu cầu Tổng Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô, Tứ Xuyên đóng cửa và ngưng mọi hoạt động. Bắc Kinh khẳng định hành động này là “hợp pháp và cần thiết nhằm đáp trả hành động không suy xét đến từ phía Mỹ… đây là hành động tuân thủ luật pháp quốc tế, nguyên tắc cơ bản của quan hệ quốc tế và tập quán ngoại giao”.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng khẳng định tình trạng quan hệ Mỹ-Trung hiện nay “không phải là điều Trung Quốc muốn thấy” và cho rằng Mỹ chịu hoàn toàn trách nhiệm, đồng thời kêu gọi Washington “ngay lập tức thu hồi quyết định sai lầm và tạo điều kiện cần thiết để đưa quan hệ song phương trở lại đúng quỹ đạo".

"Quyết định sai lầm” ở đây không gì khác ngoài việc Mỹ yêu cầu đóng cửa Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston hôm 21/7.

Đáng chú ý, động thái này diễn ra chỉ vài tiếng sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo có bài phát biểu, đưa ra góc nhìn tổng quan về lập trường ngày một cứng rắn của chính quyền Tổng thống Donald Trump với Trung Quốc trên mọi lĩnh vực, từ thương mại tới công nghệ, khẳng định “việc triển khai sách lược thiếu định hướng với Trung Quốc là không đủ và không thể tiếp tục".

Trớ trêu thay, bài phát biểu của ông Pompeo diễn ra tại thư viện của Tổng thống Richard Nixon, người đã đặt nền móng cho quan hệ Mỹ-Trung thông qua chuyến thăm lịch sử năm 1972. Dẫn chứng về hành động cần thiết của chính quyền Mỹ đối với Trung Quốc, cụ thể là việc đóng cửa Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston, đã nhận được tràng pháo tay nồng nhiệt từ phía thính giả. Đáng ngại hơn, tràng pháo tay ấy cho thấy quan điểm của một bộ phận không nhỏ chính giới và người dân Mỹ về quan hệ Mỹ-Trung đang thay đổi theo chiều hướng tiêu cực.

Tại Trung Quốc, mọi chuyện cũng không khá hơn. Phản ứng với bài phát biểu nêu trên, viết trên Twitter, pgười phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố: “Ông ấy (Ngoại trưởng Mike Pompeo) đang trở thành một John Foster Dulles (Ngoại trưởng kỳ cựu của Mỹ thời kỳ đầu Chiến tranh Lạnh, nổi tiếng vì chính sách cứng rắn với Liên Xô) của thế kỷ XXI, tiến hành cuộc thập tự chinh nhằm vào Trung Quốc trong một thế giới toàn cầu hóa. Đây là hành động viển vông, chẳng khác nào một con kiến cố gắng làm rung cây".

Thêm vào đó, theo Thời báo Hoàn cầu (Trung Quốc), sau khi Mỹ yêu cầu đóng cửa Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston, công chúng Trung Quốc đã bày tỏ thái độ giận dữ, kêu gọi Trung Quốc hành động tương tự với các Tổng Lãnh sự quán Mỹ tại Hong Kong và Macau nhằm trả đũa và chấm dứt hoạt động tình báo của “các nhân viên dư thừa” trong các tổng lãnh sự quán này.

Với bầu không khí căng thẳng, cùng chính sách cứng rắn của hai chính quyền, triển vọng hạ nhiệt trước mắt là không nhiều. Khi ấy, việc Trung Quốc yêu cầu đóng cửa Tổng Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô chỉ là cột mốc buồn trên chặng đường dài, trắc trở của quan hệ hai nước.

Tổng Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô được chính thức mở cửa vào tháng 10/1985, dưới thời cố Tổng thống George H. W. Bush, và là tổng lãnh sự quán thứ tư của Mỹ được thiết lập tại Trung Quốc đại lục. Hiện người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao này của Mỹ là ông Jim Mullinax, với 200 nhân viên, trong đó có 150 người Trung Quốc.

Phan Quân