Tổng thống Iran chê hệ thống phòng không Mỹ yếu kém, khiến nhà máy lọc dầu Arab Saudi bị tấn công

Hiện trường thiệt hại tại cơ sở dầu mỏ của Arab Saudi. Ảnh: Reuters

AMN đưa tin ngày 24/9, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho rằng việc phiến quân Houthi có thể tấn công các cơ sở dầu mỏ của Arab Saudi là do khả năng yếu kém của các hệ thống phòng không của Mỹ đang được triển khai tại nước này.

Tuần trước, phiến quân Houthi của Yemen cảnh báo có thể tiếp tuc thực hiện các cuộc tấn công mới, gây thiệt hại nhiều hơn cho các cơ sở quan trọng của Arab Saudi nếu Riyadh tiếp tục các hành động quân sự chống lại các vùng lãnh thổ ở Yemen do Houthi kiểm soát.

Trước đó, ảnh chụp từ vệ tinh Digital Globe được chính phủ Mỹ công bố hôm 16/9 cho thấy nhà máy lọc dầu ở Abqaiq có 17 vị trí bị đánh trúng, trong khi cơ sở tại Khurais có hai điểm va chạm và gây cháy lan ra mặt đất.

Quan sát điểm va chạm và thiệt hại do những khí tài tấn công gây ra, nhiều chuyên gia quân sự nhận định chúng phần lớn là tên lửa, bởi UAV mang thuốc nổ khó đạt được sức xuyên và uy lực công phá mạnh như vậy.

Chuyên gia quân sự Tyler Rogoway nhận xét: "Ảnh vệ tinh thể hiện rõ ràng độ chính xác của vũ khí được sử dụng, chúng tạo ra những lỗ thủng gần như y hệt nhau ở các khu vực trọng yếu tại nhà máy lọc dầu Arab Saudi. Loại vũ khí này mang thiết bị dẫn đường và điều khiển tự động, cho phép chúng đánh chính xác mục tiêu từ khoảng cách rất xa".

Ông Rogoway nhận định đây là một đòn tập kích tổng lực với sự tham gia của nhiều vũ khí như UAV tự sát, tên lửa hành trình và thậm chí là máy bay chiến đấu không người lái (UCAV) được triển k hai từ nhiều hướng, trong đó tên lửa hành trình đóng vai trò là vũ khí chủ lực.

Các vị trí bị tấn công tại nhà máy Abqaiq hôm 14/9. Ảnh: Digital Globe.

Phiến quân Houthi hồi giữa tháng 7 ra mắt Quds-1, tên lửa hành trình có nhiều điểm tương đồng với Soumar, khiến một số chuyên gia cho rằng Iran đã bí mật chuyển giao tên lửa hành trình cho phiến quân Yemen. Lực lượng Houthi chỉ sơn lại và đổi tên cho những quả đạn này.

"Quds-1 có đầu đạn nhỏ và tầm bắn ngắn hơn Soumar. Nhiều khả năng Iran đã hỗ trợ phiến quân Houthi về công nghệ để phát triển loại vũ khí này", chuyên gia Fabian Hinz thuộc tạp chí Arms Control Wonk đánh giá.

Nếu cáo buộc của Mỹ là đúng sự thật, tên lửa hành trình của Iran đã thể hiện được khả năng ẩn mình rất hiệu quả, khi hàng chục quả đạn có thể xuyên thủng loạt lá chắn phòng không ở Iraq, Kuwait, căn cứ quân sự Mỹ ở Bahrain và cuối cùng là các tổ hợp phòng thủ của Arab Saudi để đánh trúng mục tiêu.

"Quân đội Arab Saudi sẽ phải có rất nhiều điều cần giải thích về việc lý do họ không thể bảo vệ được những cơ sở lọc dầu quan trọng nhất trước đòn tấn công", Gary Grappo, cựu đại sứ Mỹ ở Oman, nói.

Trong nhiều năm qua, chính quyền Tehran luôn bác bỏ các cáo buộc hỗ trợ vũ khí cho phiến quân Houthis và can thiệp vào cuộc nội chiến tại Yemen. Trong khi đó, các chuyên gia của Liên Hợp Quốc, phương Tây và liên quân Saudi Arabia đã thu thập được nhiều bằng chứng trên chiến trường cho thấy dấu tích vũ khí do Iran chế tạo.

"Thật khó tin khi một nước nghèo đói và bị tàn phá kinh hoàng bởi chiến tranh như Yemen có thể tự phát triển tên lửa hành trình, không cần sự giúp đỡ nào từ bên ngoài", Fabian Hinz, chuyên gia phân tích tại Trung tâm James Martin về Nghiên cứu Chống phổ biến vũ khí hạt nhân, California, nhận định.

Mộc Miên (Theo AMN)