Tổng thống Macron xin lỗi những người lính chiến đấu cho Pháp tại thuộc địa vì đã bỏ rơi họ

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã cầu xin sự tha thứ những người lính Algeria đã chiến đấu cho Pháp trong cuộc chiến giành độc lập của Algeria. Ông Macron cũng thừa nhận nước Pháp đã không làm tròn nghĩa vụ của mình đối với nhóm quân Lê dương - được gọi là Harkis.

Nhiều người lính đánh thuê cho Pháp đã phải sống trong điều kiện tồi tệ sau hàng rào thép gai (trại tỵ nạn) sau khi chính phủ Pháp từ chối cho họ quyền ở lại. Trong khi đó, những người còn lại ở quê hương phải đối mặt với sự trả thù dã man vì cầm súng cho Pháp chống lại cuộc chiến giành độc lập của Algeria.

Phát biểu trước các thành viên Harkis còn sống sót và con cháu của họ ở Paris, ông Macron hứa sẽ có luật về các khoản bồi thường cũng như một tượng đài tôn vinh họ.

"Nhân danh nước Pháp, tôi xin nói với những chiến binh Harkis và con cái của họ một cách đanh thép và trang trọng, rằng nước Cộng hòa Pháp đã có một món nợ đối với họ. Với những người tham chiến, tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn của chúng tôi".

"Chúng tôi sẽ không quên. Đối với những chiến binh bị bỏ rơi, đối với gia đình của họ, những người đã phải chịu đựng trong trại giam, nhà tù, sự chối bỏ, tôi cầu xin sự tha thứ, chúng tôi sẽ không quên".

Bài phát biểu hôm 20.9 đánh dấu sự kiện mới nhất trong một loạt nỗ lực của Tổng thống Pháp nhằm giải quyết những tồn đọng lịch sử với người Algeria với hy vọng cải thiện mối quan hệ giữa hai nước vốn đã căng thẳng kể từ khi Algeria giành độc lập vào năm 1962.

Vào tháng 3, chính phủ của Macron thừa nhận quân đội của họ đã tra tấn và sát hại một nhà hoạt động nổi tiếng người Algeria hơn 60 năm trước.

Những người lính đánh thuê cho Pháp nay đã già

Khoảng 300 cựu binh Harkis đã được mời đến nghe ông Macron phát biểu, theo hãng tin Reuters. Trong bài phát biểu, ông Macron cũng vạch ra kế hoạch cho một ủy ban điều trần về các trại (tị nạn) tồi tàn mà các cựu chiến binh đánh thuê cho Pháp và con cái của họ bị buộc phải sống trong đó.

Theo AFP, ước tính có tới 200.000 Harkis đã chiến đấu cho Pháp trong cuộc chiến kéo dài 8 năm, nhưng chỉ 42.000 người được Pháp đón nhận sau khi Algeria giành được độc lập. Hàng chục nghìn người còn lại ở Algeria bị hành quyết vì tội phản quốc.

Các tổng thống tiền nhiệm Pháp trước đây đã đưa ra lời xin lỗi, nhưng các nhà lãnh đạo Harkis cho biết quỹ hỗ trợ khó khăn trị giá 50 triệu USD (37 triệu bảng Anh) được công bố 3 năm trước là hoàn toàn không đủ.

Một số người trong đám đông liên tục ngắt lời Tổng thống Macron, và theo trang France 24,, có một phụ nữ cáo buộc ông "hứa suông". Tuy nhiên, những người khác hoan nghênh lời cầu xin tha thứ của ông Macron.

Serge Carel - một cựu Harki - cảm ơn tổng thống: "Có vẻ như lần đầu tiên, một khát vọng chắc chắn về sự thật đang dẫn đường cho tổng thống đương nhiệm của chúng ta. Cảm ơn sự chú ý của các bạn, nền Cộng hòa muôn năm, nước Pháp muôn năm".

Lời xin lỗi của ông Macron được đưa ra ngay sau khi Pháp chỉ trích các đồng minh Mỹ và Anh đâm sau lưng mình khi cung cấp tàu ngầm hạt nhân cho Úc. Vào tối 17.9, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Yves Le Drian đã phản đối những gì mà Pháp coi là một sự phản bội được đánh dấu bởi "sự lật lọng, coi thường và dối trá". Đồng thời, Pháp đã triệu hồi các đại sứ từ Washington và Canberra về nước như phản ứng liên quan đến một thỏa thuận an ninh ba bên Mỹ - Anh – Úc dẫn đến Úc bỏ mua tàu ngầm Pháp.

Anh Tú