Tổng thống Syria tuyên bố không là 'bù nhìn' của Nga

Tổng thống Putin tiếp Tổng thống Assad đến thăm - Ảnh: Tass

Hãng thông tấn SANA của nhà nước Syria đã đăng đầy đủ cuộc phỏng vấn của báo Mail ngày 10.6, trong đó có câu hỏi có phải Moscow nay kiểm soát các quyết định ngoại giao-quân sự của Syria?

Tổng thống Syria đáp: “Trong quan hệ với chúng tôi, họ (Nga) không bao giờ toan tính chỉ đạo. Nga cũng không bao giờ điều phối với bất kỳ ai để chống lại Syria, về chính trị và quân sự. Làm sao họ có thể vừa giúp quân đội Syria vừa làm việc với kẻ thù của chúng tôi để tiêu diệt quân đội chúng tôi?”.

Ông Assad nói thêm: “Dĩ nhiên đôi khi có sự bất đồng ý kiến giữa các đồng minh. Dĩ nhiên luôn có khác biệt giữa các bên, trong chính phủ chúng tôi hoặc các chính phủ khác, như Syria-Nga, Syria-Iran, Iran-Nga. Nhưng cuối cùng, Syria có toàn quyền quyết định các điều đã, đang và sẽ xảy ra ở nước tôi”.

Tổng thống Assad hy vọng cuộc nội chiến Syria sẽ kết thúc “trong chưa đầy một năm nữa”, và tái khẳng định mục tiêu tối thượng của ông là “thu hồi từng tấc đất lãnh thổ Syria”.

Ông cáo buộc Mỹ-Anh-Pháp cố tình kéo dài cuộc chiến tranh ở nước ông, trì hoãn một giải pháp về tình hình ở các vùng tây nam Syria hiện do quân nổi dậy kiểm soát và giáp giới Israel cùng giáp Jordan.

Ông Assad còn nói phương tây nhào vào cuộc nội chiến và ủng hộ các tổ chức khủng bố, toan tính lật đổ chính phủ của ông, và phương tây “nói láo” về chuyện quân đội Syria dùng vũ khí hóa học để thảm sát dân thường.

“Trục kháng chiến” tức Nga hành động “tự tung tự tác”

Iran và Nga đã giúp quân đội Tổng thống Assad trong cuộc nội chiến Syria, nhưng hoạt động khác nhau đã gây xích mích giữa Nga với quân y nhiệm Hezbollah có Iran “chống lưng”.

Ngày 5.6, Reuters đưa tin ngày 4.6, một đơn vị quân Nga “tự ý” hành quân đến thị trấn Qusair thuộc tỉnh Homs gần biên giới Lebanon, lập 3 vị trí quan sát, trong khi đây là khu vực do quân Hezbollah và quân đội Syria kiểm soát kể từ năm 2013, sau khi họ đã đuổi được quân nổi dậy khỏi khu vực.

Xem ra đây là hành động của Nga không có điều phối với quân Hezbollah, khiến lực lượng này phản đối kịch liệt và qua hôm sau, nhóm quân Nga phải rút đi.

Hành động của quân Nga bị xem là “tự ý”, do cảnh sát quân sự Nga đã được đưa đến các vùng mà quân đội Syria đã tái chiếm từ tay quân nổi dậy.

Một quan chức giấu tên thuộc “Trục Kháng chiến” (do Iran dẫn đầu gồm quân Syria, Hezbollah cùng các nhóm quân ủy nhiệm) nói với AP: “Họ đến và triển khai mà không điều phối. Tốt nhất là họ không nên trở lại vì không còn việc gì cho họ làm ở đó. Không còn bọn IS hay bất kỳ nhóm khủng bố nào khác. Họ muốn quan sát gì cơ chứ?”.

Quan chức này còn nói sau khi quân Nga rút, lính Sư đoàn 11 bộ binh Syria thu hồi 3 vị trí quan sát.

Quân Nga và quân ủy nhiệm như Hezbollah đã phối hợp đánh bọn khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) và quân nổi dậy đòi lật đổ Tổng thống Syria. Hezbollah đến Syria chiến đấu từ năm 2013, còn không quân Nga đến Syria từ tháng 9.2015.

Vụ Nga hành quân “tự ý” tiếp sau chiến đấu cơ Israel đã phóng tên lửa không kích căn cứ không quân Dabaa ngày 24.5 và đánh tan kho đạn của Hezbollah nhưng không gây thương vong về người, theo các nhà hoạt động ở Syria.

Iran quyết không rút quân khỏi Syria, mặc kệ Israel đòi hỏi

Hồi tháng 5, khi tiếp Tổng thống Assad đến thăm, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói một giải pháp chính trị ở Syria sẽ khuyến khích quân đội nước ngoài rút khỏi Syria.

Sau đó, Đại sứ Nga tại Syria Alexander Lavrentyev nói tuyên bố của lãnh đạo Nga nhắm vào Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Hezbollah.

Đó là một điều hiếm có, với Nga gợi ý Iran chớ nên duy trì sự hiện diện quân sự thường trực ở Syria.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khi đưa ra yêu sách để có một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran, cũng yêu cầu Iran rút quân khỏi Syria.

Israel cũng kêu gọi Nga bảo đảm Iran và quân ủy nhiệm không lập thế đứng quân sự tại Syria. Israel đã muốn Iran và quân ủy nhiệm tránh xa biên giới Israel và rút toàn bộ quân số khỏi Syria.

Nhưng Thứ trưởng ngoại giao Syria, ông Faisal Mikdad nói với hãng tin Nga Sputnik: “Thậm chí vấn đề này không được đưa vào chương trình làm việc, vì phải lo ngại cho chủ quyền Syria”.

Một quan chức an ninh Iran nói Tehran sẽ duy trì vài trò cố vấn ở Syria, và tiếp tục ủng hộ “các nhóm kháng chiến”.

Ông Ali Shamkhani, thư lý Hội đồng an ninh quốc gia tối cao Iran nói với đài truyền hình Al-Jazeera: “Chúng tôi sẽ ở lại Syria khi Syria còn phải đối mặt với các mối đe dọa từ bọn khủng bố và Damascus đề nghị Iran giúp”.

Thủ lĩnh Sayyed Hassan Nasrallah của Hezbollah tuyên bố: “Nếu toàn thế giới toan buộc chúng tôi rút khỏi Syria, thì họ sẽ không thể buộc chúng tôi rút”, và Hezbollah chỉ rút nếu chính quyền Syria yêu cầu.

Bảo Vĩnh (theo Reuters, AP)