Tổng thống Trump: 'Đã quá nhân nhượng Nga'?

Ông Trump định dành quả bóng ông Putin tặng cho cậu con trai út 10 tuổi Barron. Nhưng báo chí Hoa Kỳ nhắc lại các trường hợp nước Nga đã gài bọ nghe lén trong các món quà tặng cho quan chức ngoại giao Hoa Kỳ. – Ảnh: Reuters

Các cố vấn của ông Trump đã mất gần bốn tháng ròng để làm việc với Điện Kremlin về chương trình nghị sự của Hội nghị Helsinki ngày 16/7, gồm các vấn đề Triều Tiên, Syria, Ukraine, NATO, chống khủng bố cũng như sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016.

Cuộc họp báo sóng gió

Tại cuộc họp báo sau khi Hội nghị Thượng đỉnh Trump – Putin ở Helsinki kết thúc, ông Trump đã nói cuộc họp cấp cao mở ra “giai đoạn tốt đẹp” trong quan hệ Hoa Kỳ - Nga với các cuộc đối thoại “thẳng thẳn, cởi mở và hiệu quả”.

Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump làm mọi người, kể cả các cố vấn thân cận, ngã ngửa khi tỏ ra tin tưởng vào “kẻ thù” của mình và không tin kết luận của FBI hay CIA về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ năm 2016.

Khi được hãng tin Reuters hỏi về trách nhiệm hay vai trò của nước Nga trong sự suy thoái quan hệ song phương, Tổng thống Trump đã nói rằng “cả hai nước phải chịu trách nhiệm”. Trump đã không đả động đến sự can thiệp và vai trò của Nga đối với các vấn đề Ukraine và Syria, các đợt tấn công mạng trên toàn cầu, vụ bắn rơi máy bay của Malaysia Airlines năm 2014 cũng như can thiệp vào bầu cử Hoa Kỳ.

Tình hình còn gây cấn hơn khi hãng tin AP của Hoa Kỳ đặt câu hỏi rằng Trump “sẽ tin Putin hay các cơ quan tình báo và an ninh Hoa Kỳ, sẽ phản đối bàn tay sắt của Putin và cảnh cáo Putin không lập lại hành động tương tự”. Trump đã không trả lời trọng tâm câu hỏi mà quay ra “đá ngược” khi tố cáo đảng Dân chủ (đối lập) và FBI (Cục Tình báo Liên bang) âm mưu phá vỡ chiến thắng vang dội của ông trong kỳ bầu cử năm 2016.

Không thể tưởng tượng được

Cuộc gặp cấp cao Trump – Putin diễn ra trong bối cảnh Bộ Tư pháp Hoa Kỳ bắt và truy tố 12 người được cho là gián điệp Nga can dự vào cuộc bầu cử năm 2016. Các nhà quan sát nói rằng lẽ ra ông Trump phải sớm hủy cuộc họp này.

Ông Trump quyết tâm dự họp và có những tuyên bố lật ngược ở Helsinki làm mọi người sửng sốt. Robert Deitz, cựu luật sư cấp cao của CIA và Cơ quan An ninh Quốc gia, nói rằng “sốc không thể chịu được” khi nghe ông Trump phát biểu. “Chúng ta giờ đã quá quen với Trump khi nghe phát biểu, nó tệ hơn điều mọi người thường nghĩ. Nhưng làm việc này trước mặt một nhà lãnh đạo của một đất nước không thân thiện, không phải là đồng minh thì… không thể tưởng tượng được”, Deitz nói.

William Pomeranz, Phó giám đốc Viện Kennan chuyên nghiên cứu về nước Nga của Trung tâm Woodrow Wilson, cũng cùng quan điểm trên. Ông nói Tổng thống Trump đã không tin vào cơ quan tình báo của đất nước mình mà lại tin vào ông Vladimir Putin. Khi đối diện Putin, Trump không truy vấn cũng không phản đối sự can thiệp của người Nga trong kỳ bầu cử vừa qua.

“Chúng ta chưa bao giờ có một tổng thống nào ra nước ngoài mà không chỉ dạy đời cho các đồng minh NATO mà còn làm cho họ bẽ mặt. Chúng ta chưa từng có một tổng thống nào đi công du nước ngoài lại gọi đồng minh của chúng ta là kẻ thù. Và chúng ta cũng chưa từng có một tổng thống nào họp báo với nguyên thủ Nga mà lại đổ lỗi cho cả hai phía, trên quan điểm của ông ấy, nhưng thực ra lại dành phần lớn thời gian buộc tội Bộ Tư pháp và các cơ quan tình báo Mỹ.”, Pomeranz nhận xét gay gắt về tổng thống đương nhiệm của Hoa Kỳ.

Tổng thống Donald Trump tiếp khách tại Nhà Trắng ngày 19/7/2018. Báo chí Hoa Kỳ đã giễu ông là "cáo trong chuồng gà" thay vì "cáo bạc" - silver fox - tức một người đàn ông trung niên hay lão niên có mái tóc bạc hay bạch kim, đầy quyến rũ. (Ảnh: New York Times)

Chưa Tổng thống Hoa Kỳ nào gây tổn hại như Trump

Cáo buộc Thủ tướng Đức Angela Merkel “bị nước Nga kiểm soát”, chế giễu các đồng minh NATO và yêu cầu họ bỏ tăng thêm ngân sách quốc phòng, gọi đối thủ chính trị của Thủ tướng Anh đương nhiệm Theresa May sẽ là “thủ tướng tuyệt vời”…, ông Trump đạt đỉnh điểm khi gọi Liên hiệp châu Âu (EU) là “kẻ thù địa chính trị duy nhất của Hoa Kỳ”.

Nhưng làm cả đất nước cờ hoa rúng động khi nói điều tra của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ về sự can thiệp của Nga là “thảm họa của đất nước chúng tôi”. Trước sức ép mạnh mẽ trong nước, 24 giờ đồng hồ sau đó, ông Trump đã đổ lỗi cho “nói nhầm” – hiểu sai về ngữ pháp, nhưng vẫn giữ vững niềm tin của mình vào ông Putin.

“Chỉ đứng đó và bán rẻ đất nước ở nước ngoài trước mặt kẻ thù – chưa hề có tiền lệ cho một hành vi nhục nhã và mất lý trí như vậy,” ông Douglas Brinkley, một sử gia về Tổng thống Hoa Kỳ và là Giáo sư tại Đại học Rice danh tiếng, nhận định.

Glenn Carle, một cựu điệp viên dày dặn của CIA, nói rằng tổng thống đương nhiệm của Hoa Kỳ đã quá nhân nhượng nước Nga. “Ông ta hành xử như là một điệp viên bị kiểm soát. Và rõ ràng là con cáo đang nằm trong chuồng gà”, Carle nhận xét về Tổng thống Donald Trump.

Ricky Hồ