TP.HCM: Giám sát chặt chẽ tình hình cắt giảm lao động trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước

Theo lãnh đạo Liên đoàn Lao động thành phố Hồ Chí Minh (LĐLĐ TP.HCM), tính đến tháng 11/2022, đã có 155 doanh nghiệp với 50.157 người lao động ảnh hưởng, trong đó có 2.600 người lao động mất việc, khiến thu nhập của người lao động bị giảm sâu. Dự báo Tết năm nay, có không ít doanh nghiệp sẽ không có tiền thưởng Tết, lương tháng 13 cho người lao động.

Lo "mất Tết"

Trong căn phòng trọ chật chội sau giờ tan ca, vừa lo bữa cơm chiều muộn cho gia đình, anh Nguyễn Mạnh An (30 tuổi, quê Hải Phòng) cho biết, anh làm việc tại Công ty TNHH PouYuen Việt Nam (quận Bình Tân) được 12 năm. Trước đây, công việc đều đặn, tăng ca thường xuyên nên thu nhập cũng ổn định. Mỗi tháng sau tăng ca anh nhận được khoảng 9 triệu đồng (bao gồm các khoản phụ cấp). Đối với những người vừa vào công ty làm được 1, 2 năm thì mức lương thấp hơn, chỉ dao động từ 5 - 6 triệu đồng/người/tháng.

Tuy nhiên từ năm ngoái tới nay, khi dịch bệnh ập xuống, công ty gặp khó khăn nên đơn hàng giảm dần. Công nhân vì thế mà bị ảnh hưởng, thời gian đi làm phải cắt giảm. Theo thông báo của công ty, do tình hình đơn đặt hàng ảnh hưởng kế hoạch sản xuất, công nhân ở một số khu sẽ phải nghỉ luân phiên 14 ngày từ tháng 12/2022. Ngoài ra, một số công nhân ở các khu khác cũng chỉ được làm 5 ngày/tuần. Vì không có tăng ca, thu nhập của công nhân theo đó cũng giảm mạnh.

"Do ngày làm giảm, thu nhập giảm nên anh An dự định Tết năm nay sẽ ở lại TP.HCM, đợi qua Tết khi điều kiện đi lại thuận lợi hơn, gia đình anh mới tính về quê. “Tết năm nay tôi chỉ mong có thưởng Tết và lương tháng 13 để gửi về cho gia đình chứ không mong muốn gì hơn. Nhưng với tình hình này, tôi sợ sẽ không có thưởng Tết và lương tháng 13 cũng bị giảm đi...”, anh An chia sẻ.

Đồng cảnh ngộ, nhận được thông báo sẽ phải kết thúc hợp đồng lao động với công ty vào đầu tháng 12/2022, chị Nguyễn Thị Thu (37 tuổi, ngụ quận Bình Tân, công nhân Công ty TNHH Tỷ Hùng) đến bây giờ vẫn chưa hết buồn khi chưa đầy 2 tháng nữa sẽ đến Tết Nguyên đán.

Chị Nguyễn Thị Thu, Công ty Tỷ Hùng đang đứng trước nguy cơ thất nghiệp.

"Công ty báo cho chúng tôi thông tin chính thức vào cuối tháng 10, tháng 11/2022 chúng tôi đi làm bình thường nhưng từ tháng 12/2022 trở đi sẽ phải chia tay công ty, chia tay đồng nghiệp… Hàng trăm nỗi lo về cơm áo gạo tiền đang đè nặng vào những giờ làm việc trong tháng cuối cùng này", chị Thu nói.

Trong hoàn cảnh của chị Thu và những đồng nghiệp khác, mất việc làm đồng nghĩa với việc các phúc lợi vào dịp Tết cũng sẽ bị ảnh hưởng, không còn như trước. Bây giờ “ăn” Tết đối với những người có hoàn cảnh như chị không còn là ưu tiên hàng đầu, vì bản thân chị Thu vẫn còn phải lo tìm việc mới để duy trì thu nhập, trang trải cho gia đình.

Tương tự, chị Lê Thị Thu Thúy (35 tuổi, quê Phú Yên) cũng gắn bó với Công ty TNHH Tỷ Hùng hơn 9 năm nên khi nhận được tin sẽ phải nghỉ việc, chị bị sốc tâm lý. Cả năm nay do đơn hàng của công ty ít, công nhân chỉ làm việc đủ 8 tiếng/ngày nên không đủ tiền trang trải cuộc sống, chị Thúy đã lấy chả cá, giò chả ở quê vào để bán thêm.

Chị Lê Thị Thu Thúy bán thêm chả giò để trang trải cuộc sống.

"Giờ kiếm được đồng nào tốt đồng đó, nếu không kiếm thêm được là không biết xoay xở ra sao. Chồng tôi làm phụ hồ, thu nhập bấp bênh ngày có ngày không. Gia đình tôi hiện có hai vợ chồng, một đứa con và hai đứa cháu. Chi phí kiếm được tháng đủ tháng không", chị Thúy cho biết.

Nhắc đến Tết, chị Thúy chỉ biết "cười trừ", vì sắp bị mất việc nên chị không biết có nên về quê hay không. Chị dự định sẽ tiếp tục bán chả cá, chả giò ở chợ, sau Tết sẽ đi kiếm việc làm mới. “Tôi muốn về quê nhưng với tình trạng thế này thì có lẽ phải ở lại đây đón Tết, tiết kiệm được một chút sang năm cũng đỡ vất vả hơn”, chị Thúy cho hay.

Hỗ trợ công nhân đón Tết

Chia sẻ với Phóng viên Báo Lao động Thủ đô, ông Trần Đoàn Trung, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ TP.HCM cho biết, dự báo năm 2023 trước những khó khăn, thách thức của tình hình thế giới, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngoài nhà nước sẽ tiếp tục có những khó khăn, nhất là tại các doanh nghiệp thâm dụng lao động như da giày, dệt may, gỗ... Do thiếu đơn hàng nên các doanh nghiệp phải giảm việc làm, thậm chí cắt giảm lao động ngay vào thời điểm cuối năm 2022 và cận Tết Nguyên đán năm 2023, ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập, đời sống của công nhân lao động.

Trước tình hình đó, ông Trần Đoàn Trung cho biết, LĐLĐ TP.HCM đã có kế hoạch tổ chức các hoạt động chăm lo Tết với phương châm “Tết đến với mọi đoàn viên, người lao động". Trong đó, công đoàn các cấp Thành phố sẽ tập trung chăm lo cho đoàn viên, người lao động bị mất việc do doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc không được doanh nghiệp thưởng Tết; lao động nữ đang mang thai, nuôi con nhỏ. Người bị tai nạn lao động, bệnh nan y, hiểm nghèo đang điều trị và những người có hoàn cảnh khó khăn tại những đơn vị chưa có công đoàn.

Công đoàn các cấp TP.HCM đang nỗ lực chăm lo cho đoàn viên, công nhân, người lao động đang gặp khó khăn do doanh nghiệp thu hẹp sản xuất.

Một số chương trình chăm lo trọng tâm sẽ triển khai như: Chương trình “Tết sum vầy - Xuân tri ân” chăm lo cho 10.000 hộ gia đình đoàn viên công đoàn, người lao động làm việc tại các doanh nghiệp có hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện về quê đón Tết, tập trung ở các khu đông công nhân lao động, khu nhà trọ. Chương trình “Gia đình công nhân vui Tết cùng Thành phố” lần 2, chăm lo cho 5.000 hộ gia đình đoàn viên, công nhân lao động tiêu biểu ở lại Thành phố đón xuân Quý Mão 2023.

Ông Trần Đoàn Trung khẳng định, công đoàn sẽ tham gia với người sử dụng lao động xây dựng phương án chi trả lương, thưởng Tết cho người lao động, các khoản phúc lợi khác cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán; sớm có thông báo công khai thời gian trả lương, thưởng và lịch nghỉ Tết của doanh nghiệp để người lao động an tâm sản xuất. Đồng thời rà soát và nắm chắc danh sách các doanh nghiệp đang khó khăn để có phương án giải quyết và hỗ trợ chăm lo Tết kịp thời cho đoàn viên, người lao động.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) cho biết, Sở đã có kế hoạch tăng cường giám sát tình hình trả lương, thưởng dịp Tết Nguyên đán 2023 và ổn định lao động, việc làm, quan hệ lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn TP.HCM. Bên cạnh đó, đơn vị sẽ vận động các doanh nghiệp sớm ban hành kế hoạch chăm lo Tết cho người lao động, phối hợp thực hiện chương trình chăm lo Tết cho công nhân lao động theo kế hoạch chung của LĐLĐ TP.HCM.

Sở LĐ-TB&XH phối hợp Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp, Ban Quản lý khu công nghệ cao, UBND thành phố Thủ Đức và các quận, huyện khảo sát gián tiếp 3.000 doanh nghiệp đa dạng ngành nghề để biết khái quát tình hình trả lương năm 2022 và kế hoạch thưởng Tết Nguyên đán năm 2023. Teen cơ sở đó để có giải pháp hỗ trợ, nắm bắt tình hình lao động - việc làm, nhu cầu tuyển dụng, biến động lao động nhằm hỗ trợ kết nối kịp thời cũng như chủ động phương án hỗ trợ người lao động quay trở lại TP.HCM làm việc sau Tết.

Là địa bàn “nóng” vấn đề doanh nghiệp cho công nhân nghỉ việc trong thời gian gần đây, tại hội nghị gặp gỡ cấp ủy thành phố Thủ Đức và các quận, huyện về tình hình quan hệ lao động trên địa bàn TP.HCM do LĐLĐ TP.HCM tổ chức vừa qua, đại diện Ban Dân vận Quận ủy Quận Bình Tân cho biết, năm 2022, trên địa bàn xảy ra 5 vụ ngừng việc tập thể, nhiều hơn 2 vụ so với năm 2021. Các cấp ủy, chính quyền, công đoàn quận đã kịp thời nắm bắt tình hình, làm việc với doanh nghiệp khó khăn để bảo đảm quyền lợi của người lao động.

Tương tự, đại diện Ban Dân vận Huyện ủy Huyện Củ Chi cho hay, cơ quan các cấp đã yêu cầu Công ty Việt Nam Samho khi chấm dứt hợp đồng lao động với gần 1.500 công nhân do thiếu đơn hàng tổ chức đối thoại qua đó thống nhất việc không chấm dứt hợp đồng lao động với công nhân đang mang thai, công nhân thuộc hộ nghèo, không chấm dứt hợp đồng lao động với công nhân có vợ chồng cùng làm cho công ty…

Xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định

Tại hội nghị gặp gỡ cấp ủy thành phố Thủ Đức và các quận, huyện về tình hình quan hệ lao động trên địa bàn TP.HCM do LĐLĐ TP.HCM tổ chức, Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải đã đề nghị các cấp ủy, chính quyền, công đoàn TP.HCM tiếp tục chủ động nắm bắt tình hình, kịp thời tham mưu cho các cấp ủy Đảng để có biện pháp chỉ đạo phù hợp, nhằm bảo đảm quyền lợi của người lao động; đồng thời xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định trong doanh nghiệp, không để phát sinh thành các điểm nóng. Bên cạnh đó cần tăng cường kết nối, giới thiệu việc làm cho người lao động bị mất việc làm, chăm lo người lao động trong dịp Tết Dương lịch và Nguyên đán sắp tới.

Minh Tuấn