TPHCM: BOT An Sương-An Lạc, không đi trên cầu vượt sao phải trả tiền?

Xây cầu vượt giảm ùn tắc, thu phí kéo dài

Dự án BOT An Sương - An Lạcquy mô đầu tư chiều dài tuyến 13,6 km, mặt cắt ngang 36,2m với tổng mức đầu tư hơn 831 tỷ đồng do Công ty cổ phần Đầu tư phát triển hạ tầng IDICO (đơn vị chủ đầu tư),được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư năm 2000. Dự án được hoàn thành đưa vào sử dụng ngày 31/12/2004 và thu phí hoàn vốn với thời gian thu phí 145 tháng, từ ngày 2/1/2005.

Từ năm 2010, Bộ GTVT chuyển giao hợp đồng cho UBND TP Hồ Chí Minh.

Tháng 12/2010, Thủ tướng đồng ý đầu tư bổ sung 2 cầu vượt tại nút giao tỉnh lộ 10 - Quốc lộ 1 và tỉnh lộ 10B - Quốc lộ 1 vào Dự án BOT An Sương - An Lạc.

Năm 2017, Văn phòng Chính phủ có công văn truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về việc UBND TPHồ Chí Minh quyết định theo thẩm quyền việc điều chỉnh, bổ sung hạng mục công trình cầu vượt tại nút giao Hương lộ 2 - Tây Lân - Quốc lộ 1 và nút giao Lê Trọng Tấn - Nguyễn Thị Tú - Quốc lộ 1 (ngã tư Gò Mây) vào Dự án BOT An Sương - An Lạc. Tổng vốn đầu tư các công trình này hơn 1.600 tỷ đồng.

Sở GTVT TPHCM cho biết: Căn cứ quy định của pháp luật cũng nhưpháp lý dự án, UBND TP đã phê duyệt và giao Sở GTVT ký kết các phụ lục hợp đồng BOT về đầu tư bổ sung công trình cầu vượt tại nút giao là đúng quy định pháp luật. Phụ lục hợp đồng được ký kết với nhà đầu tư quy định thời gian thu phí tại trạm thu phí BOT An Sương - An Lạc dự kiến đến 31/1/2033.

Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận về việc Trạm thu phí BOT An Sương - An Lạc đã hết thời hạn thu phí từ tháng 01/2017, Sở Giao thông Vận tải cho là kết luận của Thanh tra Chính phủ chưa đầy đủ, chưa chính xác. Kết luận thanh tra đã ghi nhận thời gian thu phí theo Hợp đồng ký với Bộ Giao thông Vận tải là 145 tháng và Phụ lục hợp đồng ký với UBND TPHồ Chí Minh là đến hết tháng 1/2033.

Dư luận cho rằng xe không đi trên cầu vượt (xây mới giai đoạn 2) nên không phải trả tiền, theo Sở GTVT, việc đầu tư, quản lý, khai thác các cầu vượt bổ sung được gắn liền trong tổng thể dự án, với mục tiêu giảm ùn tắc giao thông tại các nút giao, tạo điều kiện cho các phương tiện giao thông thuận lợi, an toàn và thông suốt trên Quốc lộ 1. Nếu không có cầu vượt thì tình trạng ùn tắc giao thông xảy ra thường xuyên tại các nút giao, nhất là các nút giao có lưu lượng giao thông lớn.

Về vấn đề hạng mục xây dựng cầu vượt nút giao không đấu thầu mà chỉ định thầu, Sở Giao thông Vận tải cho rằng, sau khi Quốc lộ 1 đoạn An Sương - An Lạc được đầu tư mở rộng, lưu lượng các phương tiện giao thông trên tuyến đường ngày càng tăng dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông trên tuyến tại các nút giao. Vì vậy, việc đầu tư xây dựng cầu vượt tại các nút giao thông này là cấp thiết.

Cầu vượt nút giao nằm trong cùng mặt bằng Dự án BOT An Sương -An Lạc đang do nhà đầu tư quản lý, khai thác. Trường hợp tách riêng để thu phí, khi đó phải giải phóng mặt bằng thêm để đặt trạm thu phí ở các hướng giao thông, dẫn đến thu phí 2 lần đối với các xe trên Quốc lộ 1; chi phí đầu tư cao, hiệu quả đầu tư thấp. Do vậy, UBND TP đã báo cáo và được Thủ tướng chấp thuận đầu tư bổ sung các công trình cầu vượt nút giao vào Dự án BOT An Sương - An Lạc.

Về việc thu phí đến năm 2033 là quá lâu, Sở GTVT cho biết, thời gian thu phí được xác định trong Phương án tài chính kèm theo hợp đồng, thời gian này được tính toán có cơ sở khoa học với các thông số chủ yếu như chi phí đầu tư, doanh thu thu phí, lãi vay, chi phí bảo trì công trình...Kế hoạch năm 2019, Kiểm toán nhà nước sẽ kiểm toán toàn bộ dự án BOT An Sương - An Lạc, khi đó, giá trị quyết toán sẽ được điều chỉnh theo kết quả của Kiểm toán nhà nước và sẽ tính toán xác định lại thời gian thu phí cho phù hợp.

Tuy chủ đầu tư và UBND quận Bình Tân cùng các cơ quan hữu quan tổ chức giải thích cho lái xe và người dân, tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng việc thu phí của chủ đầu tư với xe không đi lên cầu vượt là bất hợp lý.

Gia tăng cầu vượt?

BOT An Sương – An Lạc được kéo dài thêm 16 năm so với thời hạn ban đầu, lý do là chủ đầu tư đã đầu tư thêm hạng mục giao thông là 4 cây cầu vượt tại 4 nút giao trên tuyến quốc lộ.

Ông Nguyễn Hồng Ninh - Giám đốc Công ty CP Đầu tư Phát triển hạ tầng IDICO (IDICO-IDI) - chủ đầu tư dự án cho biết, các nút giao được Bộ GTVT xác định giai đoạn đầu là nút giao đồng mức, giai đoạn sau là nút giao khác mức. Vì lưu lượng giao thông gia tăng nên pải xây thêm 4 cầu vượt, vì vật, kéo dài thời gian thu phí.

Được biết, vốn đầu tư 4 cầu vượt 2.500 tỷ đồng, theo tính toán với thời hạn thu phí 16 năm, doanh thu của BOT An Sương – An Lạc khoảng 5.000 tỉ đồng.

Dư luận thắc mắc vì sao UBND TPHCM lại chỉ định thầu cho chủ đầu tư xây cầu vượt mà không tổ chức đấu thầu. Kiểm toán Nhà nước vào cuộc sẽ làm rõ "đúng, sai" trong việc cộng cả giai đoạn 1 và 2 của dự án BOT An Sương- An Lạc, gây bức xúc trong dư luận.

Hà Vân