Tranh cãi Trung Quốc kiểm tra gen di truyền để tuyển chọn VĐV Olympic

Các VĐV Olympic Trung Quốc sẽ phải trải qua kiểm tra gen di truyền trong quá trình tuyển AFP

Theo tờ South China Morning Post , việc “hoàn thành trình tự bộ gen” sẽ được áp dụng đối với các VĐV xuất sắc tham dự Olympic mùa đông về tốc độ, sức bền và thể lực, với ít nhất là 300 VĐV cho mỗi bộ môn. Tổng cục Thể thao, Bộ Giáo dục cùng Học viện Khoa học Trung Quốc lên kế hoạch thực hiện việc sàng lọc này từ nay cho đến năm 2020.

Theo truyền thống, các VĐV Olympic Trung Quốc được tuyển chọn thông qua các đợt kiểm tra và các giải đấu. Mặc dù các hình thức sàng lọc bằng kiểm tra thành tích của VĐV nêu trên chưa được hủy bỏ, nhưng kết quả kiểm tra gen di truyền sẽ được xem xét khi các VĐV được tuyển chọn.

Một chuyên gia nghiên cứu không nêu tên của Chính phủ Trung Quốc nói với phóng viên tờ South China Morning Post rằng: “Hiện nay, việc tuyển chọn một VĐV chủ yếu căn cứ vào kinh nghiệm của một HLV hoặc của một đội ngũ các HLV, mà ngay cả HLV giỏi nhất thì cũng vẫn có thể phạm sai lầm. Một số đứa trẻ có kết quả kiểm tra thể chất gần như hoàn hảo, nhưng trong bộ gen của chúng lại có một quả bom hẹn giờ. Nếu quả bom đó phát nổ thì nó có thể thổi sạch mọi tiền của đầu tư, những năm tháng nỗ lực, và thậm chí cả mạng sống”.

Một số nhà nghiên cứu Trung Quốc đưa ra những mối bận tâm và phản đối kế hoạch trên. Wang Huan, một nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Thể thao Trung Quốc ở Bắc Kinh nói với South China Morning Post: “Mỗi người sinh ra đều có quyền chơi thể thao. Mỗi cá nhân đều có những lợi thế và những điểm bất lợi. Tinh thần thể thao là khắc phục nhược điểm và chiến đấu để đạt được kết quả tốt nhất. Con người không nên bị đánh giá bởi cách mà họ được sinh ra, mà nên được đánh giá theo cách mà họ phấn đấu”.

Zhou Weiai - một nhà nghiên cứu khác tại Viện Khoa học Thể thao Trung Quốc, cảnh báo rằng việc tuyển chọn VĐV thông qua kiểm tra gen di truyền có thể bị xem như là sự thách thức đối với tinh thần Olympic, nhưng ông tin rằng kế hoạch này “chủ yếu là nhằm mục đích nghiên cứu”.

Trung Quốc được cho là sẽ áp dụng kiếm tra gen để tuyển chọn VĐV dự Olympic mùa đông 2022 AFP

Theo một báo cáo của Bloomberg hồi tháng 7, sự quan tâm ngày càng lớn đối với kiểm tra gen di truyền ở Trung Quốc đã dẫn đến sự bùng nổ những công ty kinh doanh công nghệ đọc DNA. Năm ngoái, thị trường giải mã DNA ở Trung Quốc ước tính lên đến 7,2 tỉ nhân dân tệ (25 ngàn tỉ đồng) và dự kiến đến năm 2022 con số này sẽ tăng hơn gấp đôi, theo báo cáo của Công ty tư vấn CCID ở Bắc Kinh.

Trung Quốc không phải là quốc gia đầu tiên dùng kiểm tra gen di truyền để xác định những VĐV tiềm năng tham dự Olympic. Theo Radio Free Europe, hồi năm 2014, Uzbekistan đã tuyên bố sẽ bắt đầu kiểm tra DNA của trẻ em nhằm xác định khả năng thể lực. Còn theo South China Morning Post, Mỹ và châu Âu cũng tiến hành kiểm tra gen di truyền của các VĐV nhưng nhằm mục đích nghiên cứu chứ không phải là một quy trình sàng lọc chính thức.

Trong khi đó, Nir Eynon, tác giả công trình nghiên cứu về gen di truyền và thành tích thể thao tại Đại học Victoria ở Úc, từng phát biểu với Gizmodo hồi đầu năm nay rằng các nhà khoa học vẫn còn chưa chắc chắn trong việc làm thế nào để xác định gen di truyền có thể tác động một cách đặc biệt đến khả năng thể thao của VĐV.

Tây Nguyên